Inwestycje odtwarzające potencjał – wyjaśniamy wątpliwości sadowników

W terminie 7 - 29 grudnia 2017 r. rolnicy, którzy ponieśli straty spowodowane klęskami żywiołowymi, mogą składać w ARiMR wnioski o przyznanie pomocy na odtworzenie zniszczonych składników gospodarstwa w ramach operacji "Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej". Pomoc może być przyznana na odtworzenie sadu, ale z jaką dokładnością sad ten należy odtworzyć? Czy możemy chociażby wybrać inną odmianę jabłoni niż ta, która przykładowo wymarzła? Czy po skorzystaniu ze wsparcia jesteśmy zobligowani do ubezpieczenia całego sadu? Zapytaliśmy o to Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

– Pomoc może być przyznana np. na odtworzenie plantacji wieloletnich czy sadów – informuje Agencja. Tymczasem, wielu sadowników nadal nie wie, z jaką dokładnością należy odtwarzać uszkodzony sad. Pojawia się wiele sprzecznych opinii. Okazuje się, że w sprawie zbyt dobrze nie orientują się również producenci, którzy korzystali z pomocy już wcześniej.

– Jeśli wymarzł nam Gloster bądź Idared, to czy chcemy wsadzić kolejne drzewka tych odmian? – zastanawia się sadownik. - Czy nie lepiej wymienić tę kwaterę na Galę, Goldena czy Red Jonaprincea? A nawet, jeśli odmiana by nam pasowała, to może chociaż chcielibyśmy zagęścić nasadzenia bądź zmienić podkładkę?

Agencja odpowiada, że sad może być odtworzony z innej odmiany, albo nawet innego gatunku, ale na powierzchni nie większej niż została uszkodzona. Nie trzeba również odtwarzać poprzedniej gęstości nasadzeń.

 Poniżej cała odpowiedź rzecznika ARiMR:

„Zgodnie z przepisami wsparcie finansowe może być przyznane m. in. na odtworzenie plantacji chmielu, sadów lub plantacji krzewów owocowych, gatunków owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat, w tym koszty zakupu materiału szkółkarskiego przeznaczonego do założenia sadu lub plantacji krzewów owocowych, gatunków owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat.

Z uwzględnieniem tych przepisów w ramach operacji typu „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej"  obowiązują następujące zasady odtwarzania uszkodzonych/ zniszczonych nasadzeń w sadach:

-        poszkodowany w wyniku zdarzeń losowych rolnik, w celu odtworzenia nasadzeń, które uległy przemarznięciu, może zakupić m. in. materiał roślinny innego gatunku lub odmiany niż te, które zostały zniszczone;

-        ARiMR będzie mogła zrefundować koszt zakupu materiału roślinnego, który będzie niezbędny do obsadzenia powierzchni sadu, nie większej niż ta, na której nasadzenia uległy uszkodzeniu, ograniczenie to nie dotyczy również konieczności odtwarzania dokładnie takiej gęstości nasadzenia (liczby drzew/ha), w jakiej posadzone były uszkodzone drzewa owocowe.

Podstawa prawna: § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Inwestycje odtwarzające potencjał produkcji rolnej" w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 1858 oraz z 2017 r. poz. 1571) (rozporządzenia wykonawczego)

Przepisy przewidują, że rolnik, który skorzysta z mechanizmu, zobowiązany jest do ubezpieczenia upraw. To wiąże się z kolejną niejasnością: jaki obszar jest zobowiązany ubezpieczyć? Cały areał? Odtworzoną kwaterę? Od jakiego ryzyka?

Agencja odpowiada, że sadownik zobowiązany jest ubezpieczyć cały obszar odtwarzanego sadu (stanowiącego przedmiot operacji) od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanego przez czynnik, który było przyczyną udzielenia pomocy (w tym przypadku od ujemnych skutków przezimowania).

Poniżej odpowiedź rzecznika ARiMR:

Kwestia objęcia ochroną ubezpieczeniową zrealizowanej inwestycji uregulowana jest w postanowieniach umowy o przyznaniu pomocy i wynika wprost z przepisów § 19 ust. 1 i 2 rozporządzenia wykonawczego. Przepisy w tym zakresie stanowią, iż beneficjent zobligowany jest do „przedstawiania dokumentów potwierdzających objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem zrealizowanej operacji od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych co najmniej przez jedno ze zdarzeń losowych wymienionych w art. 3 ust. 2 pkt 2-6 i 8-11a ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które było przyczyną udzielenia pomocy".  Zobowiązanie to powinno być wykonywane przez beneficjenta do dnia, w którym upływa 5 lat od dnia wypłaty płatności końcowej.

Zatem beneficjent, który przykładowo, w związku ze szkodami spowodowanymi ujemnymi skutkami przezimowania zrealizował operację obejmującą zakup i posadzenie materiału roślinnego w celu odtworzenia sadu, zobligowany jest ubezpieczyć cały obszar odtwarzanego sadu (stanowiącego przedmiot operacji) od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez to zdarzenie losowe, które było przyczyną udzielenia pomocy (w tym przypadku od ujemnych skutków przezimowania).