Substancje zapobiegające skutkom przymrozków w sadownictwie

netak 09 wrzesień 2012

Na rynku dostępne są następujące preparaty zapobiegające skutkom przymrozków w uprawach sadowniczych:

Help – Agropak
Jest to środek, w którego skład wchodzi: alfa-tokoferol, kwas askorbinowy, glicerol oraz emulgator. Substancje te wnikają do rośliny powodują trwające 3-4 dni podniesienie odporności tkanek na przemarzanie. Dzięki temu po zastosowaniu preparatu Help szkody na roślinach powodowane przez przymrozki są znacznie mniejsze. Help przeznaczony jest do ograniczania szkód powodowanych w uprawach sadowniczych – drzew owocowych, krzewów owocowych oraz truskawki przez wiosenne przymrozki. Preparat stosuje się w formie oprysku po uprzednim rozcieńczeniu w wodzie, profilaktycznie, tj. przed wystąpieniem przymrozku. Zalecane stężenie: 4% - 20 litrów środka w 500 litrach wody / 1 ha. Rozwarstwienie nie jest wadą preparatu. Przed jego zastosowaniem lub podziałem na mniejsze porcje wstrząsnąć aż do uzyskania jednorodnej mieszaniny. Najlepszą skuteczność uzyskuje się stosując HELP około 42-24 godzin przed spodziewanym przymrozkiem. Stosując preparat później (tzn. skracając czas pomiędzy zabiegiem a przymrozkiem) działanie ochronne środka może być mniej efektywne. Preparat zachowuje skuteczność ochronną do 3 dób po wykonaniu zabiegu. Help przeznaczony jest do stosowania wyłącznie w uprawach sadowniczych – gdzie został dokładnie przebadany. Przeprowadzone doświadczenia wykazują, że Help istotnie ogranicza powstawanie przymrozkowych uszkodzeń roślin podczas spadku temperatury nawet do - 6°C. Nie należy używać środka w uprawie innych roślin, np. w warzywach. Środek ten nie stanowi zagrożenia dla pszczół – nie jest toksyczny i nie działa repelentnie (odstraszająco) na te owady. Stąd nie ma ograniczeń w stosowaniu preparatu w czasie kwitnienia. Preparat Help może być stosowany w różnych fazach rozwojowych roślin. 10 litrów preparatu Help wystarcza na 0,5 hektara upraw sadowniczych.

Asahi SL – Arysta LifeScience
Asahi SL to biostymulator roślinny oparty na trzech substancjach aktywnych z grupy nitrofenoli naturalnie występujących w roślinach: orto-nitrofenol, para-nitrofenol oraz 5-nitroguajakol. Preparat ten wspomaga procesy kluczowe dla wzrostu i rozwoju roślin. Przeznaczony jest do stosowania dolistnego. Zwiększa tolerancję na działanie niekorzystnych czynników występujących podczas wzrostu roślin, np. przymrozki, gradobicia, uszkodzenia środkami ochrony roślin i przyspiesza regenerację po ich zaistnieniu. Poprawiając kondycję roślin przyczynia się do wzrostu plonu oraz liczby zawiązanych pąków na rok następny. Asahi SL zwiększa efektywność wykorzystania nawozów dolistnych. Zalecany jest do stosowania m.in. w uprawach sadowniczych: jabłoni, porzeczki, maliny oraz truskawki w dawce 0,5 l/ha lub stężenie: 0,1% - 100 ml środka w 100 1 wody, zalecana ilość wody: 500 l/ha. Należy opryskiwać dokładnie całe rośliny w dowolnie wybranej fazie rozwojowej rośliny uprawnej, 1-3 razy w sezonie wegetacyjnym. Najbardziej wskazane jest zastosowanie środka w warunkach nie sprzyjających wzrostowi i rozwojowi rośliny (uszkodzenia środkami chemicznymi, wskutek suszy, przymrozków, posadzenia). Uprawy opryskane Asahi SL wykazują lepszy wzrost wegetatywny i rozwój generatywny, wyższą produkcję biomasy. Wysokie parametry plonotwórcze są wynikiem lepszej efektywności fotosyntezy, poprawnej gospodarki wodnej w roślinie oraz wzrostu zawartości składników organicznych. Asahi SL poprawia również tolerancję upraw na niesprzyjające wzrostowi i rozwojowi roślin czynniki stresowe. Preparat ten został przebadany zarówno na poziomie genu, komórki, jak i całej rośliny. Po zabiegu cząsteczki aktywne Asahi SL przechodzą łatwo do komórek roślinnych, gdzie są metabolizowane do komponentów naturalnie występujących w roślinie. Poprzez wzrost aktywności enzymów antyutleniających Asahi SL przyczynia się do obniżenia stresu oksydacyjnego powodującego starzenie się i rozpad komórek. Rośliny potrafią samodzielnie przystosować się do niekorzystnych warunków dla wzrostu i rozwoju, uruchamiając szereg szlaków metabolicznych. Często reakcja roślin jest niewystarczająca i trwa zbyt długo, co przekłada się na obniżenie wysokości i jakości plonu. Działanie Asahi SL polega na wspomaganiu naturalnie zachodzących procesów, sprawiając, że reakcja roślin jest bardziej energiczna. Preparat ten nie posiada okresu karencji. Okres półtrwania preparatu wynosi od 1 do 7 godzin, zatem nie ma niebezpieczeństwa obecności pozostałości preparatu w produktach rolniczych nawet w przypadku stosowania bezpośrednio przed zbiorem. Badania naukowe udowodniły pozytywny wpływ preparatu Asahi SL na aktywność mikroorganizmów glebowych, przez co mineralizacja substancji organicznej zachodzi szybciej. Dzięki temu rośliny mogą efektywniej wykorzystywać substancje mineralne zawarte w glebie przy zmniejszonym zagrożeniu wymywania nawozów do wód gruntowych.

Krio-Flor – Bio-Gen
Kri-Flor jest jeden z preparatów zwiększających okresową odporność roślin na mrozy. Jego dawkowanie zależy od „wielkości” spodziewanego przymrozku i wynosi od 0,8 do 2,1 litra na 1 ha chronionej uprawy. Warunkiem skuteczności aplikacji preparatem Krio-Flor jest jej wykonanie od 4 do 24 godzin przed spodziewanym przymrozkiem w temperaturze fizjologicznej, tj. w takiej przy której zachowane są jeszcze w pełni funkcje życiowe roślin. Właściwe dobranie dawki preparatu oraz przestrzeganie terminu wykonania aplikacji zapewnia ochronę od 27 do 87% roślin na plantacji. Działanie ochronne preparatu trwa tak długo jak długo występuje przymrozek. Temperatura dodatnia trwająca nieprzerwanie ponad 24 godziny przerywa działanie preparatu. Preparat bardzo trudno rozpuszcza się w wodzie, stąd konieczność ciągłej pracy mieszadła w opryskiwaczu przy sporządzaniu roztworu roboczego tego preparatu. Komórki poddane wolnemu schładzaniu z udziałem pewnych protektantów nie przenikających ulegają dość silnej (ale kontrolowanej) dehydratacji, w wyniku czego na drodze osmozy następuje przepływ wody z komórki do otoczenia (na zewnątrz rośliny). Utrata wody w komórce jest krytycznym momentem w zamarzaniu. Zmniejsza ona prawdopodobieństwo powstawania wewnątrz komórek kryształów lodu, które rozrastając się niszczą jej struktury. Po kontakcie przemieszczonej na zewnątrz wody z innym - charakteryzującym się silnym i uporczywym przechadzaniem - krioprotektantem nieprzenikającym, wydzielane zostaje stopniowo ciepło, zapewniające dodatkowo dalszy efekt ochronny dla rośliny.

Krio-Flor Super – Bio-Gen
W skład Krio-Flor Super wchodzą krioprotektanty penetrujące, które pełnią rolę swoistego "wymieniacza" wody w komórkach roślinnych. Lovelock stwierdził, że iż mechanizm ten opiera się na koligatywnych właściwościach roztworów zawierających odpowiednio dobrane krioprotektanty. Obniżanie temperatury układu, jakim są komórki i tkanki roślinne bezpośrednio wiąże się ze zmniejszaniem średniej energii kinetycznej cząsteczek tworzących te układy. Jeżeli w układzie tym jest woda cechująca się małą lepkością, to w temperaturze jej zamarzania dochodzi do gwałtownej reorganizacji cząsteczek wody, które zaczynają tworzyć regularną strukturę krystaliczną. Taka zmiana stanów skupienia znana jest jako zamarzanie. W układach zawierających odpowiednio dobrane krioprotektanty penetrujące, przejście wody do stanu stałego nie zachodzi poprzez krystalizację. Sukcesywne obniżanie temperatury takiego układu powoduje zwalnianie ruchów jego molekuł, cały układ cechuje coraz mniejsza ruchliwość i szybkość zachodzących reakcji chemicznych. Po osiągnięciu krytycznej temperatury, energia układu jest tak niska, że nie jest wystarczająca dla większości ruchliwych komponentów do wykonywania ruchów obserwowalnych w skali czasowej. Taka temperatura zwana jest temperaturą przejścia w „szkło”. Układ kompletnie traci swoje ciekłe właściwości, staje się „cieczą stałą”, mówi się wtedy, że się zeszklił – zwitryfikował. Stan zeszklenia możemy określić jako zatrzymaną w czasie fotografię fazy ciekłej - jest on zasadniczo cieczą, w której wszelkie molekularne przegrupowania są zablokowane. Woda może ulec zeszkleniu (witryfikacji) jedynie w ekstremalnych warunkach: bardzo szybkim schłodzeniu w czasie zbyt krótkim do stworzenia struktury krystalicznej, lub po rozpuszczeniu w niej w odpowiednim stężeniu prawidłowo dobranych krioprotektantów. Dodatek tych substancji i przeniknięcie ich do komórek powoduje, że podczas obniżania temperatury wszystkie molekuły komórki zostaną unieruchomione w amorficznej „szklanej” strukturze, w której to mogą trwać przez długi czas bez narażenia na niekorzystne zmiany. Witryfikacja zapobiega formowaniu destruktywnego lodu w macierzy komórkowej tkanek i organów, zapobiega nadmiernej dehydratacji i kurczeniu się komórek, tworzeniu się wewnątrzkomórkowego lodu i jego rekrystalizacji podczas szybkiego rozmrażania i topnienia. Ponadto witryfikacja chroni przed ekspozycją na podniesione wewnątrz i zewnątrz komórkowe stężenie rozpuszczonych substancji, które mogą mieć szkodliwy wpływ lub mogą wytrącać się po przekroczeniu stopnia rozpuszczalności. Jedynym warunkiem skuteczności aplikacji preparatem Krio-Flor Super jest jej wykonanie do 24 godzin przed spodziewanym przymrozkiem w temperaturze fizjologicznej, tj. w takiej przy której zachowane są jeszcze w pełni funkcje życiowe roślin. Krio-Flor Super zwiększający okresową odporność roślin na mrozy, posiada tak dobrany zestaw krioprotektantów, które swymi uzupełniającymi się wzajemnie właściwościami takimi jak zdolność do inicjowania dehydratacji, uporczywym przechładzaniem się w kontakcie z wodą i oddawaniem ciepła, a także witryfikacji - gwarantują od 50 do 95% przeżywalność roślin w trakcie kilkudniowych przymrozków. Preparat ten charakteryzuje się bardzo dobrą rozpuszczalnością w wodzie, stabilnym efektem ochronnym oraz dawkowaniem nie zależnym od wielkości spodziewanego przymrozku. Zalecana dawka wynosi 25 litrów na 1 ha plantacji.

Pentakeep – Agroniwa
Jest to grupa nawozów mineralnych zawierających oprócz makro- i mikroelementami
– kwas 5-aminolewulinowy (ALA). Jest to aminokwas niebiałkowy występujący naturalnie w organizmach roślin, zwierząt i człowieka. Jego fizjologiczna rola polega na udziale w powstawaniu chlorofilu w organizmach roślinnych oraz hemoglobiny u zwierząt. Dostarczenie egzogennego ALA stymuluje syntezę chlorofilu w zielonych częściach roślin, zwiększając wydajność fotosyntezy w roślinach. Wzmożony proces fotosyntezy powoduje wyższe zapotrzebowanie na składniki mineralne i ich efektywniejsze pobieranie i przetwarzanie. Lepszy poziom odżywienia roślin przyczynia się do poprawy jakości i zwiększenia plonów uprawianych roślin, a także zapewnia wyższą odporność roślin na stresowe czynniki środowiska, np. niedobór światła, deficyt wody, wysokie zasolenie gleby. Lepszy poziom odżywienia roślin nawożonych ALA sprzyja ich wyższej odporności na uszkodzenia mrozowe. Pentakeep-V oraz Pentakeep Super należą do grupy nawozów, które jako jedyne na świecie zostały wzbogacone kwasem 5-aminolewulinowym (ALA). Zawierają one azot, magnez i mikroelementy doskonale zbilansowane względem wymagań pokarmowych roślin uprawnych. Połączenie składników pokarmowych z naturalnym aktywatorem fotosyntezy (ALA) po zastosowaniu na roślinach daje efekt synergii czyli swoistego spotęgowania skuteczności zabiegu, uwidaczniające się w postaci wyższego plonowania oraz poprawy głównych cech jakościowych produktów roślinnych. Preparaty te zalecane są do dokarmiania pozakorzeniowego roślin oraz wykazują efektywność w likwidowaniu objawów żółknięcia roślin (tzw. "chlorozy"). Zastosowanie ich daje wyższe plony, poprawa jakości plonów, ograniczenie kumulacji w plonie szkodliwych dla zdrowia azotanów, zwiększona odporność roślin na niskie temperatury, wyższa odporność na niekorzystne warunki środowiska, np. słabe nasłonecznienie, susza, zasolenie gleby i podłoża, intensywne wybarwienie roślin i likwidacja objawów "chlorozy", skrócenie okresu uprawy roślin jednorocznych poprawa zdrowotności roślin. Wrażliwość roślin na przemarzanie jest głównie cechą gatunkową, jednak każdą roślinę w pewnym stopniu można uodpornić na niekorzystne spadki temperatury. Stosowanie nawozów Pentakeep jest jednym ze skuteczniejszych rozwiązań zwiększających mrozoodporność roślin. Proces przemarzania tkanki roślinnej polega najprościej mówiąc na odwodnieniu komórek i niszczeniu ich struktury przez tworzące się w jej wnętrzu kryształki lodu. Dzięki zwiększonej wydajności fotosyntezy po zastosowaniu nawozów Pentakeep wzrasta stężenie soku komórkowego co uodparnia tkanki na przemarzanie. Badania przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych wykazały również wysoką efektywność stosowania tych nawozów w zakresie niwelowania stresu termicznego po wystąpieniu wiosennych przymrozków. Zabiegi należy wykonać w godzinach porannych przy temperaturze powietrza nie przekraczającej 25 ºC. Do sporządzania cieczy użytkowej lub pożywki użycie wody o pH > 8 może zmniejszyć skuteczność działania nawozu. Optymalne pH wynosi 6,5. Podczas sporządzania roztworów nawozowych należy unikać mieszania nawozów Pentakeep z substancjami alkalicznymi i związkami zawierającymi wapń. Przygotowaną ciecz użytkową lub pożywkę należy zużyć w ciągu 24 godzin, dłuższe przechowywanie może obniżyć skuteczność działania nawozu. Nawozy Pentakeep można stosować łącznie z wybranymi środkami ochrony roślin wymienionymi w ”Tabeli mieszania”.
przygotowując mieszaniny ze środkami ochrony roślin należy je najpierw rozcieńczyć a następnie dokładnie wymieszać z nawozem, nie należy mieszać płynnych koncentratów bezpośrednio ze sobą. Przy stosowaniu dokorzeniowym (fertygacja) nawozy Pentakeep można stosować samoistnie lub dodawać do stężonej pożywki nawozowej (zbiornik B). Przy stosowaniu dolistnym należy zastosować możliwie jak największą ilość cieczy użytkowej z uwzględnieniem wielkości roślin i uwarunkowań technicznych, wystarczającą na dokładne pokrycie roztworem nawozowym całej powierzchni liści. Bez względu na ilość użytej cieczy roboczej bądź pożywki, ilość nawozu w przeliczeniu na 1 ha powinna być taka sama. Ważna jest dawka a nie uzyskane stężenie. Przy stosowaniu nawozów Pentakeep jako preparatu anystresowego pierwszy zabieg należy wykonać po zaistnieniu niekorzystnego zjawiska a następne w odstępach 7-14 dni, aż do momentu powrotu roślin do właściwego funkcjonowania. Pomiędzy zabiegami standardowymi a interwencyjnymi należy zachować przerwę wynoszącą co najmniej 7 dni.

Reflets – Agrosimex
Jest płynnym dolistnym nawozem borowo-azotowym, który chroni rośliny przed stresem termicznym, nadmiernym szkodliwym promieniowaniem UV, ekstremalnymi temperaturami, np. przymrozki, upały, duże skoki temperaturowe, wysuszenie przez silne wiatry oraz przed nadmierną transpiracją. Reflets łączy w nowej formule bor i azot oraz „Co-formulator” – unikalny zestaw substancji przyśpieszających pobieranie składników pokarmowych przez rośliny i zwiększających ich odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne. Wytwarzany jest w formie roztworu nawozowego boru z azotem, a jego skład mineralny przedstawia się następująco: 4% azotu rozpuszczalnego w wodzie w formie azotu amidowego, 2% boru rozpuszczalnego w wodzie w postaci pentaboranu sodu. Reflets tworzy na powierzchni liści membranę ochronną odbijającą szkodliwe dla roślin promieniowanie słoneczne UV, a zawarte w nim składniki pokarmowe regulują otwarcie i zamykanie aparatów szparkowych dzięki czemu utrzymują nawożone rośliny w stanie optymalnego uwodnienia - turgoru.

COMPO Frost Protect
Nawóz WE, majacy w składzie:
•   α-DL-Tocopherol
•   Substancję chroniącą przed mrozem (krioprotektanty, m.in. glikol)
•   Bor (2%)
•   Specjalne adiuwanty, które umożliwiają szybkie i efektywne pobieranie substancji aktywnych.
Gęstość: 1,05 kg/l, pH: 7,4
Compo Frost Protect powinien być zastosowany na 24 do 48 godzin przed spodziewany wystąpieniem mrozu. 24 godziny są przy tym widziane jako optymalny okres na odpowiednie pobranie substancji aktywnych.
Czas na zastosowanie powinien być określony zgodnie z lokalną prognozą pogody, względnie służbami ostrzegającymi przed wystąpieniem mrozu.
Dawkowanie: 1-1,5 l/ ha
Częstotliwość zabiegów zależy od spodziewanego występowania mrozu.
Jeden zabieg chroni roślinę przez okres około jednego tygodnia.
Uprawy i stosowanie
•   Kwitnienie roślin sadowniczych
•   Warzywa
•   Uprawa winorośli
•   Rozsady – młode rośliny
•   Szkółki
•   Rośliny ozdobne
•   Szkółki drzewek choinkowych

Źródło: Agropak, Arysta LifeScience, Bio-Gen, Agroniwa, Agrosimex, Compo