Choroby drzew pestkowych jesienią
W wielu sadach przedwcześnie opadają liście z drzew wiśni i czereśni, co nie jest wynikiem przymrozków. Jest to opad spowodowany masowym wystąpieniem choroby grzybowej - drobnej plamistości liści drzew pestkowych, która miała sprzyjające do rozwoju warunki w drugiej połowie sezonu wegetacyjnego. W Polsce w niektórych rejonach kraju spadły wtedy rekordowe opady deszczu, i tak na przykład w Olkowicach, gdzie mieściła się jedna ze stacji meteo odnotowano w lipcu opad 323 mm, a 6 lipca jednorazowy opad wynosił aż 159 mm. W okresie opadania liści (te w zdrowych sadach zaczną opadać po wystąpieniu pierwszych przymrozków) należy pamiętać o zabezpieczeniu wiśni i czereśni przed rakiem bakteryjnym drzew owocowych powodowanym przez Pseudomonas syringae. Ten zabieg powinien być standardem, gdyż choroba należy do najgroźniejszych dla tych gatunków, a opadanie liści to ważny termin zabezpieczający ślady poliściowe przed infekcjami. Mniejsze porażenie drzew rakiem bakteryjnym to większa odporność drzew na ewentualne duże mrozy zimą. Odmiany mało wrażliwe wystarczy opryskać jednorazowo na początku opadania liści, wrażliwe wymagają dwukrotnego zabiegu – na początku i pod koniec opadania liści jednym z preparatów miedziowych. Odmiany czereśni podatne na raka bakteryjnego to: Hedelfińska, Van, Sweetheart, Czarna Późna, Marchijska, Napoleon, z kolei odmiany mało i średnio podatne: Kordia, Regina, Rainier, Rivan, Schneidera Późna, Summit, Sam, Buttnera Czerwona, Buttnera Czerwona Późna, Burlat, Karesova, Korina, Lapins, Merton Premier (odporna na chorobę), Oktavia, Pola, Techlovan, Ulster, Vanda, Vega, Wczesna Riversa. W przypadku odmian wiśni bardzo podatne są z kolei Nefris i Wanda. W PORS do ochrony polecane są preparaty oparte na miedzi: Champion 50 WP, Cuproflow 375 SC, Nordox 75 WG, Flowbrix 380 SC i Neoram 37,5 WG (3 ostatnie zarejestrowane tylko dla wiśni).
W cyklu rozwojowym Pseudomonas syringae szczególne znaczenie mają również jesienne infekcje zdrewniałych pędów. Jesienią zrakowacenia intensywnie się powiększają , z czasem zamieniając w rozległe rany i prowadzą do zamierania drzew (zwykle towarzyszy im wyciek „gumy”). Należy więc także zabezpieczyć wszelkie zranienia kory - wyciąć chore, zbrunatniałe części do zdrowej tkanki a następnie zabezpieczyć je smarując pastami ochronnymi lub farbą emulsyjną z 2% dodatkiem fungicydu miedziowego. Dzięki temu w okresie opadania liści ogranicza się rozprzestrzenianie się choroby. Często jednak w tym okresie brakuje czasu. Dlatego sadownicy zajmują się objawami raka nierzadko dopiero zimą lub wiosną, co nie jest najlepszą praktyką. Czasami po kilku tygodniach zachodzi konieczność powtórnego oczyszczenia miejsc, gdzie pojawiają się wycieki. Nanosi się na nie świeżą warstwę preparatu. Należy także ograniczyć źródła infekcji przez wycinanie silnie porażonych drzew i konarów . jednak październik to już za późno na cięcie sanitarne czy prześwietlające drzew. Pierwsza dekada września to ostatni termin letniego cięcie tzw. „pozbiorczego”, w tym terminie należało zakończyć cięcie wiśni i czereśni. Niestety wielu sadowników przesuwa ten termin i jeszcze teraz wykonuje ten zabieg pielęgnacyjny. A trzeba pamiętać , że drzewa pestkowe są bardziej wrażliwe na niewłaściwy termin cięcia niż gatunki ziarnkowe, w wielu sadach pestkowych widać przedwcześnie wypadające (zamierające ) drzewa z powodu ich porażenia chorobami. Wśród chorób kory i drewna najgroźniejszy dla drzew pestkowych, a zwłaszcza czereśni i wiśni jest rak bakteryjny drzew owocowych. Właśnie jesienią, ale również zimą i wczesną wiosną bakterie P. syringae wykazują największą zdolność infekcji pędów. Kolejną chorobą grzybową, również bardzo niebezpieczną , głównie dla wiśni, również śliw i brzoskwini jest srebrzystość liści drzew. Prowadzi najczęściej do stopniowego zamierania drzew. Pomimo, że drzewa owocowe mogą być porażane w ciągu całego roku, to gatunki pestkowe są wyjątkowo podatne na tę chorobę właśnie od jesieni do wiosny. Choroba ta potrafi zrobić duże straty w nasadzeniach przede wszystkim wiśni i śliw. Niezwykle ważne jest więc zabezpieczanie wszelkich ran (które są wrotami zarówno dla bakterii jak i zarodników grzybów), szczególnie staranne w sadach, gdzie występowały choroby: srebrzystość liści, leukostomoza czy rak bakteryjny drzew owocowych, cdn...
Autorka: Barbara Błaszczyńska, KPODR
