Jak chronić sady przed zwierzyną?

Jesień to czas zabezpieczania sadów przed stratami powodowanymi przez zającowate i zwierzynę płową. Niektórzy sadownicy stosują własnego pomysłu kompozycje zapachowe lub Pellacol oraz osłonki na pnie młodych drzew. Ogrodzenie sadu (...) jest niestety rozwiązaniem nie wszędzie możliwym do zastosowania i nie zawsze wystarczającym (powinno być wysokie, 1,2-1,3 m przed zającami i królikami, do 2-2,5 m do ochrony przed większymi zwierzętami, a siatka wkopana w ziemię na głębokość 30 cm). W związku z tym trzeba korzystać z innych metod, należy jednak pamiętać, że muszą mieć one ograniczony zasięg i być bezpieczne dla zwierząt. W metodach tych wykorzystuje się to, że omawiane zwierzęta mają wyostrzony słuch (bardziej reagują na ciche, obce dźwięki niż te głośne, stale powtarzające się) oraz silnie reagują na ruch. Duże znaczenie mają też zmysły węchu i smaku, jednak w suche, upalne dni lub z wiatrem zwierzęta wyczuwają zapach tylko z bliska.

Jedną z podstawowych metod ochrony sadów przed zającowatymi i jeleniowatymi jest stosowanie środków odstraszających – repelentów. Po wycofaniu wygodnego w użyciu preparatu do opryskiwania Sarna-Stop, wszystkie pozostałe: Emol-BTX LA, Pellacol10 PA, Repentol-6 PA wymagają pracochłonnych (czasami trzykrotnych) zabiegów smarowania pni i podstaw gałęzi szkieletowych każdego drzewka lub wieszania mydełek toaletowych (te ostatnie do odstraszania saren i jeleni). Są jeszcze perforowane osłonki (siatki), zakładane na każde drzewko i detonator na gaz propan-butan (1 sztuka na 0,5-2 ha) – i to wszystko, co proponuje się w obowiązującym na 2010 rok Program Ochrony Roślin Sadowniczych.

Można polecać również inne metody. Poza sadem lub szkółką – na miedzach, w pobliżu zadrzewień śródpolnych – można tworzyć tzw. poletka ogryzowe ze zbędnego materiału szkółkarskiego (najlepiej gęsto posadzonych jabłoni) lub ze ściętych gałęzi, co zapobiega ogryzaniu drzew przez zające i dzikie króliki.
Podczas nagłych opadów śniegu sprawdzało się rozrzucanie w sadzie ściętych gałęzi jabłoni. Przed sarnami można zabezpieczyć drzewka zawieszając na wysokich palikach różne elementy odstraszające (duże kawałki kolorowego materiału, paski folii odblaskowej, białe płachty, pęczki włókien lub  pakuł konopnych), jednak zwierzęta szybko się z nimi oswajają i efekt jest krótkotrwały.
Jest jeszcze jedno rozwiązanie – tzw. pastuch elektryczny, złożony z trzech drutów „pod prądem” umieszczonych na różnych wysokościach (najczęściej polecane to 25, 60 i 110 cm). W zapobieganiu szkodom łowieckim duże znaczenie ma pozostawianie zwierzynie naturalnych miejsc ostojowych i alternatywnych żerowisk, np. śródpolnych kęp drzew i krzewów.

Nowe rozwiązania proponuje firma Bird Control z Bydgoszczy, która specjalizuje się w dystrybucji urządzeń do płoszenia ptaków, oferując urządzenia biosoniczne amerykańskiej firmy Bird Gard Ltd. Aby rozwiązać problemy sadowników w zakresie szkód łowieckich, opracowano system dźwiękowy przystosowany do płoszenia zwierzyny, wykorzystując takie odgłosy, jak wystrzał z karabinu, łamanie gałęzi, chodzenie po szeleszczących liściach, dźwięki wydawane przez zranione zwierzę, warkot silnika samochodowego, trzaśnięcie drzwi. (...) Oferowane urządzenia dają możliwość wszechstronnego wykorzystania: latem w dzień mogą płoszyć ptaki, a w nocy zwierzynę, zaś zimą – zwierzynę przez całą dobę. Firma Bird Control poleca również dwa rozwiązania niemieckiej firmy Purivox.
Skonstruowana przez Bird Control oferta pozwala na tworzenie systemów zabezpieczeń łączących metodę biosoniczną, hukową i wizualną. W okresie wzmożonego zagrożenia właśnie łączenie kilku różnych sposobów ochrony oraz unikanie powtarzalności bodźców zapewni wysoką skuteczność w ochronie przed stratami w drzewostanie.

Źródło: www.kpodr.pl, Barbara Błaszczyńska