Z zarazą nie ma żartów…
Od kilku lat wielu sadowników próbuje uporać się w swoich sadach gruszowych i jabłoniowych z trudną do zwalczenia bakterią jaką jest Erwinia amylovora sprawca zarazy ogniowej. Z uwagi na bardzo skromną listę środków do ochrony sadów przed tą chorobą coraz częściej producenci sięgają po nielegalne metody walki z patogenem.
Patogen Erwinia amylovora, sprawca zarazy ogniowej dosyć często zawlekany jest do sadu wraz z materiałem nasadzeniowym różnego pochodzenia, zwłaszcza z niekwalifikowanych szkółek, gdzie obligatoryjnie powinien być zwalczany jako choroba kwarantannowa. Aktualnie brak jest w 100% skutecznego rozwiązania na wyeliminowanie zarazy ogniowej w uprawie gruszy czy jabłoni, wykluczając oczywiście likwidację danej kwatery. Jeżeli patogen ten pojawi się w sadach powinniśmy natychmiast podjąć próbę jego zwalczenia z uwzględnieniem zasad Integrowanej Ochrony Roślin.
Po pierwsze: Powinno się wycinać i usuwać porażone części lub całe drzewa w zależności od stopnia porażenia.
Po drugie: Należy likwidować dziko rosnące w pobliżu sadu rośliny żywicielskie: głóg, jarzębinę, ognik.
Po trzecie: Po każdorazowym cięciu drzew wskazane jest zabezpieczanie powstałych ran i odkażanie sprzętu (sekatory, piły).
Po czwarte: W kwaterach odmian szczególnie wrażliwych na zarazę ogniową (grusza- ‘BONKRETA WILLIAMSA’, ‘GENERAL LECLERC’, ‘FAWORYTKA’, ‘KOMISÓWKA’, ‘PARYŻANKA’, ‘KONFERENCJA’, ‘TRIUMF PACKHANA’, ‘CALOLA’, ‘VERDI’, ‘DICOLOR’, ‘HIGHLAND’, ‘PSTRĄGÓWKA’; jabłoń - ‘IDARED’, ‘SAMPION’, ‘GLOSTER’, ‘JONAGOLD’ i sporty, ‘LIGOL’, ‘EARLY GENEVA’) należy rozpocząć stosowanie środków ochrony roślin od początku sezonu wegetacyjnego i kontynuować w warunkach sprzyjających infekcjom patogena.
Ostatniemu punktowi dotyczącemu, ochrony z użyciem środków chemicznych i biologicznych, chciałbym poświęcić trochę więcej uwagi. Aktualny Program Ochrony Roślin Sadowniczych zawiera bardzo niewielką liczbę środków do zwalczania zarazy ogniowej: preparaty miedziowe, produkty biologiczne (2 szt.) oraz produkt zawierający proheksadion wapnia. W praktyce stosowane są również rozwiązania wykorzystujące produkty nawozowe lub antybiotyki (streptomycyna), które w Polsce nie posiadają rejestracji i są niedozwolone w sadownictwie. Środkiem ochrony roślin przeciw zarazie ogniowej, który sadownicy mogą bez ryzyka, legalnie zastosować jest produkt: Plantivax. Preparat ten podwyższa naturalną odporność drzew przed porażeniem tą groźną chorobą bakteryjną. Plantivax zastosowany dolistnie wykazuje wyjątkowe działanie systemicznie w roślinie uruchamiając przede wszystkim naturalne substancje odpornościowe (fitoaleksyny, białka). Dodatkowo następuje lignifikacja ścian komórkowych, przez które patogen ma utrudnione wnikanie do wewnątrz tkanek rośliny. Plantivax należy aplikować w dawce 0,75 l/ha począwszy od fazy zielonego pąka do końca kwitnienia, powtarzając zabiegi systematycznie co 10 kolejnych dni. Ilość aplikacji jest zależna od przebiegu, długości kwitnienia oraz panujących warunków atmosferycznych w tym okresie. Newralgicznym terminem zabiegu produktem Plantivax jest faza końca kwitnienia – wszystkie opadnięte płatki (BBCH 69), który zabezpiecza przed późniejszymi infekcjami w dalszej części wegetacji. Zastosowany po kwitnieniu nie powoduje ryzyka powstawania ordzawień owoców, jak to ma się w przypadku środków miedziowych. Preparat ten można łączyć z innymi ś.o.r. (fungicydy, insektycydy), nawozami dolistnymi stosowanymi w tym samym okresie, co ogranicza koszty wykonywanych zabiegów w sadach (jeden przejazd). Co ważne Plantivax wykazuje bardzo dobrą skuteczność hamowania infekcji bakterii Erwinia amylovora, ale nie powoduje powstawania odporności patogena, jak to ma miejsce w przypadku antybiotyków. Plantivax nie posiada okresu karencji z racji na brak ryzyka pozostałości, może być więc stosowany zapobiegawczo aż do zbioru owoców. Prowadzone badania potwierdzają, że Plantivax ogranicza w znacznym stopniu parcha jabłoni, mączniaka jabłoni oraz choroby przechowalnicze.
Tomasz Sikora – Arysta LifeScience
