Glebogryzarka, czyli uprawa międzyrzędzi
Użyteczność, szerokie spektrum zastosowania i niewielkie wymagania – tak w skrócie można opisać główne cechy glebogryzarek, czyli aktywnych urządzeń do uprawy gleby.
Maszyny uprawowe dla właściciela gospodarstwa sadowniczego nie mają kluczowego znaczenia. Ciągnik, opryskiwacz czy choćby platforma sadownicza, stoją zawsze wyżej w hierarchii parku maszynowego. Niemniej jednak nie sposób konstrukcji uprawowych pominąć. O ile w gospodarstwie rolniczym największą popularnością cieszą się maszyny bierne, o tyle w gospodarstwach specjalistycznych większe pole manewru mają właśnie konstrukcje aktywne.
Ich zastosowanie jest zupełnie inne niż w przypadku podobnych (choć większych) modeli używanych w rolnictwie. Wykorzystywane są do równania śladów i kolein w przestrzeniach między rzędami drzewek czy przygotowania powierzchni pod nowe nasadzenia. Przydają się również do zwalczania chwastów między drzewami (choć do tego używane są inne maszyny niż do równania).
Rodzina uprawowych urządzeń aktywnych jest dość szeroka. Obejmuje między innymi brony aktywne (zwane również wirnikowymi lub obrotowymi), glebogryzarki czy szpadle mechaniczne (inne określenie łopata mechaniczna). Najważniejsze cechy tych konstrukcji, to nieco większe zapotrzebowanie na moc w odniesieniu do konstrukcji biernych, a także większa wydajność związana z mniejszą liczbą koniecznych przejazdów. Im mniej przejazdów tym więcej zaoszczędzonego czasu i paliwa.
W bronach wirnikowych elementy robocze obracają się w pionie (pionowa oś obrotu), a napędzane są od WOM ciągnika. Za wirnikami brony często montowana jest belka wyrównująca, która przygotowuje glebę do ugniecenia przez umieszczony zaraz za nią wał (często wał pełny typu Packer). Wał ten ma na celu ugniatanie gleby i jej kruszenie. Oczywiście w zależności od zapotrzebowania oraz producenta wyposażenie może być zróżnicowane.
W glebogryzarkach elementy robocze umieszczone są na wale ustawionym prostopadle do kierunku jazdy, a podczas pracy poruszają się w poziomie. Podłoże po przejechaniu glebogryzarki jest dobrze wymieszane. W zależności od budowy oraz zapotrzebowania spektrum zastosowań jest w przypadku tych maszyn bardzo szerokie. Począwszy od drobnych prac ogrodniczych, przez zabiegi doprawiające (np. po orce), mieszanie nawozów z glebą, podorywkę, do uprawy łąk i pastwisk. Tego typu urządzenia są również często stosowane w sadownictwie.
Elementami roboczymi w glebogryzarkach są noże. Noże mogą być sprężyste lub sztywne o profilu prostym, kątowym lub łukowym. Największą popularnością cieszą się obecnie glebogryzarki z nożami sztywnymi, które montowane są śrubami do tarcz umieszczonych na wale. Połowa z nich odgięta jest w prawą stronę, a połowa w lewą. Tarcze mogą być przyspawane do wału lub nasuwane na wał.
