Co atakuje Goldena? Skąd bierze się opadzina liści?

Jak zauważają sadownicy, Golden Delicious jest jedną z odmian, która obok Szampiona, Glostera i Gali, najlepiej zniosła wiosenne przymrozki i w wielu sadach można będzie liczyć na plon. Należy jednak zwrócić uwagę, że kapryśny pod względem warunków atmosferycznych sezon sprzyjać będzie rozwojowi nekrotycznej plamistości, która nęka polskich sadowników już od kilku lat. Często już w czerwcu na liściach Goldena pojawiają się charakterystyczne, brązowe plamy. Na przełomie lipca i sierpnia następuje masowe opadanie liści i drzewa zostają praktycznie ogołocone, co utrudnia wypracowanie dobrej jakości plonu. O sposobach zapobiegania tej niezbyt dobrze znanej chorobie rozmawialiśmy z doradcą sadowniczym Dominikiem Poszywałą. 

Za występowanie nekrotycznej plamistości odpowiadają grzyby z rodzaju Altenaria. Grzyby te są niezwykle ekspansywne, charakteryzują się również bardzo krótkim okresem inkubacji. Początkowo na liściach pojawiają się nieregularne ciemne plamy, które osiągają średnicę do 20 mm. Z czasem tkanka obumiera, a liść spada. Choroba atakuje najstarsze liście. 

Zaobserwowano, że występowaniu choroby sprzyja stres roślin wywołany niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, których w tym sezonie jest wyjątkowo wiele. Zaczęło się trudnymi warunkami na początku wegetacji. Trwająca ponad tydzień wysoka temperatura z przełomu marzec/kwiecień sprawiła, że wegetacja ruszyła równie szybko, jak szybko została zatrzymana przez powrót chłodów, które zwieńczył mróz z nocy 16/17 kwietnia, kiedy  temperatura spadła do -6. Kolejny stres wywołał mróz z nocy 8/9 maja, który trafił na pełnię kwitnienia. Termometr wskazał wtedy w niektórych miejscowościach nawet -8. Utrudnione było w tym czasie wspomaganie roślin biostymulacją, z racji na niskie temperatury oraz częste opady deszczu. Obecnie pogoda jest równie kapryśna. Mamy zarówno wysokie temperatury, częste burze, a także gradobicia. 

– Opadanie liści Goldena związane jest również bezpośrednio z reakcją na stres, w wyniku której zwiększa się produkcja etylenu (stres związany z wahaniami temperatur) oraz kwasu abscysynowego (stres wodny), a to już prowadzi do starzenia się m.in. liści. W tym sezonie występują oba te czynniki, a plamy na liściach Goldena zgłaszają sadownicy już od końca maja – mówi Pan Dominik.

Dodatkową przyczyną może być nadmiar potasu w stosunku do magnezu. – Warto wiedzieć, że Golden Delicious ma duże zapotrzebowanie na magnez. W kwaterach, gdzie obserwowane były plamy nekrotycznej plamistości liści lub jeśli opadanie wystąpiło w poprzednich sezonach, należy przyłożyć się do odpowiedniego nawożenia, pamiętając, że prawidłowy stosunek potasu do magnezu, powinien wynosić ok 3 (potasu 3 razy więcej). – Trzeba tutaj nadmienić, że Golden bardzo dobrze reaguje na nawożenie potasowe, dlatego zawsze, kiedy nawozimy potasem powinniśmy prowadzić dolistne dokarmianie magnezem w celu zbuforowania zawyżonej ilości potasu – wyjaśnia doradca.

Odporność rośliny na  czynniki chorobowe możemy wzmocnić także stosując nawozy zawierające fosforyny, które wnikając w strukturę roślin powodują odkładanie na ścianach komórkowych dodatkowych warstw polifenoli utrudniając patogenom wnikanie w struktury komórkowe.

Nie mamy jeszcze fungicydów zarejestrowanych w celu ochrony przed tą chorobą, ale zalecane jest stosowanie preparatów z grupy ditiokarbaminianów opartych na mankozebie (Dithane NeoTec, Indofil, Pencozeb, Polyram) lub tiuramie, np. Thiram Granuflo. Po zaobserwowaniu plam na liściach mmożna zastosować działające interwencyjnie: Bellis lub  Switch.

– Z obserwacji mogę również dodać, że zbyt intensywne nawożenie azotem mineralnym nasila występowanie tej choroby – mówi Pan Poszywała.