Badanie sadów według gatunków i odmian – wyjaśniamy wątpliwości

Badanie sadów według gatunków i odmian przeprowadzane przez Główny Urząd Statystyczny jest w toku. Pierwsze, losowo wybrane gospodarstwa wypełniły już ankiety. Pojawiły się również pierwsze niejasności. Jaki jest cel ankiety? Do czego będą wykorzystywane wyniki badania? Dlaczego w wyborze gatunków zabrakło chociażby śliw? O wyjaśnienie wątpliwości poprosiliśmy przedstawiciela Departamentu Rolnictwa GUS koordynującego badanie.

Ten sezon nie był łatwy dla polskich sadowników, szczególnie ze względu na wiosenne przymrozki, które uszkodziły wiele upraw. Większość producentów zbierze plony niższe niż zazwyczaj. Pojawiają się, więc wątpliwości dotyczące celowości przeprowadzania ankiety, ponieważ ze względu na przymrozki, uzyskane wyniki nie dadzą pełnego obrazu polskiej produkcji. –  Przedstawiciel Departamentu Rolnictwa GUS wyjaśnia, że nadrzędnym celem badania jest pozyskanie danych dotyczących struktury odmianowej sadów jabłoniowych i gruszowych, a także brzoskwiniowych i morelowych zgodnie z wymaganiami rozporządzenia unijnego dotyczącego statystyki upraw trwałych.  Badanie ma na celu oszacowanie potencjału produkcyjnego polskich sadów, a tym samym możliwości uzyskania potencjalnych zbiorów w następnych latach. Potencjał produkcyjny oceniany będzie na postawie informacji o powierzchni uprawy poszczególnych odmian oraz wieku i zagęszczeniu drzew na plantacji. – Wiemy jednak, że z powodu różnych czynników (mrozy, przymrozki, grad) potencjalna zdolność produkcyjna może nie zostać osiągnięta. Informacje uzyskane w badaniu zostaną wykorzystane do analiz zmian zachodzących w produkcji sadowniczej oraz ogólnej oceny sytuacji w sadownictwie. Otrzymane wyniki posłużą także do kształtowania polityki rolnej i żywnościowej kraju.

Dlaczego ankieta nie zawiera innych gatunków? – Wymaganiem unijnym jest zbadanie jedynie jabłoni, grusz, brzoskwiń i moreli. Departament Rolnictwa chciał maksymalnie uprościć ankietę i uniknąć nadmiernego obciążenia respondentów. Przedstawiciel Departamentu podkreślił jednocześnie, że do badania były włączane przede wszystkim gospodarstwa, które posiadają wyżej wymienione gatunki. Rozdrobnienie badania dodatkowo na śliwy, wiśnie, czereśnie czy orzechy włoskie utrudniłoby ankietę oraz sprawiłoby, że wyniki byłyby mniej miarodajne.

Niektóre z pytań zawartych w ankiecie zamieszczone są jedynie na użytek krajowy. GUS chce między innymi zbadać, ile zebrali polscy sadownicy w roku tak trudnym, jak obecny. Urząd jest jednak świadomy, że ze względu na specyfikę sezonu, wyniki dotyczące tegorocznych zbiorów nie dadzą pełnego obrazu możliwości produkcyjnych polskich sadów. Badanie może natomiast dać pewne pojęcie o tym, jak plonować mogą odmiany w przyszłości. Jednak, jak wiemy, każdy rok jest inny.  Zbadanie potencjału nie będzie oznaczało, że zostanie on uzyskany. Wiele zależy od uwarunkowań atmosferycznych czy choćby ekonomicznych (bywa, że kiedy nie ma ceny, owoce niektórych gatunków nie są zbierane). Według metodologii stosowanej przez Departament Rolnictwa, jako zbiór traktuje się, to co zostało zebrane lub jest jeszcze przewidziane do zebrania.

Badanie sadów prowadzone jest jedynie cyklicznie (zwykle raz na 5 lat), natomiast GUS ocenia zbiory owoców corocznie (na podstawie szacunków). Szacunkowe, lecz nieostateczne, dane o tegorocznych zbiorach zostaną opublikowane 21 grudnia br. w informacji sygnalnej „Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2017 r.” (dostępnej na stronie internetowej Urzędu), natomiast ostateczne dane będą dostępne na wiosnę w publikacjach „Wyniki produkcji roślinnej w 2017 r.” oraz „Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2017 r.” (także na stronie GUS).

Z kolei wyniki badania potencjału sadów jabłoniowych, gruszowych, brzoskwiniowych i morelowych, w tym struktura odmianowa oraz struktura wieku i zagęszczenia plantacji, zostaną opublikowane w drugiej połowie przyszłego roku.   –  Przedstawiciel Departamentu Rolnictwa podkreślił, że dane uzyskane w badaniu sadów będą służyły jedynie dla celów statystyki i będą publikowane w formie zagregowanej.