A może porzeczka czerwona lub biała?

Sadownicy, zawiedzeni spadającą opłacalnością produkcji, zastanawiają się, czy nie próbować uprawy niszowych gatunków.

Warte rozważania jest założenie plantacji porzeczki czerwonej i białej. Intensywne prace badawcze nad modyfikacją jej uprawy prowadzone są w Szwajcarii w ośrodku Fruite-Union Suisse-Station de recherche Agroscope Changins-Waldenswill-Institut.
W kraju tym mówi się o tradycji uprawy krzewów owocowych: malin, porzeczki czarnej i czerwonej, a także krzewinek, jak np. truskawek. Aż w 1000 gospodarstwach rodzinnych, często położonych w górskich warunkach, znajdują się plantacje tych gatunków.
We wspomnianym ośrodku prowadzone są prace eksperymentalne , między innymi nad cięciem i prowadzeniem krzewów porzeczki w formie z jednym przewodnikiem i wieloma rozpinanymi pędami (gobelet), nad jakością gron i owoców oraz szybkością  zbioru.
Cięcie porzeczki
Podstawowym celem szwajcarskich badaczy jest takie cięcie krzewów, aby regularnie co 3–5 lat odnowić główne pędy i zapewnić właściwą liczbę produktywnych bocznych odgałęzień owoconośnych. Wszystko sprowadza się do uzyskania na ogół 8–10 pędów owoconośnych na przewodniku. Liczba i długość może zmieniać się w zależności od odmiany. Odmłodzenie pędów owoconośnych skutkuje lepszą jakością gron owoców i jednolitym rozłożeniem owocowania w obrębie krzewu, co powoduje szybsze i jednoczesne dojrzewanie oraz plon o jednolitym zabarwieniu owoców.
W omawianych badaniach porównywano 8 odmian porzeczki, ich wzrost wegetatywny, długość gron i jakość owoców oraz przedstawiono konkretne zalecenia produkcyjne.
Do doświadczeń wzięto odmiany: Maraton, Zitavia (niemieckie), Detvan, Tartan, Viktoria (słowackie), Primus, Blanka (czechosłowackie), Rolan (holenderska). Odmiany czerwone to Maraton, Detravan, Tartan, jasnoczerwony jest Rolan, Primus – biały, Viktoria i Blanka – żółtobiałe, a Zitavia – żółta. Daty początku dojrzewania owoców różniły się średnio o tydzień, a daty pełnej dojrzałości o około 10 dni w przypadku wymienionych odmian.  
Wnioski z doświadczeń
Największy plon z krzewów wśród odmian czerwonych otrzymano z odmian Tartan i Detvan, odpowiednio z krzewu 11,1 kg i 10,4 kg. Dodatkowo Tartan charakteryzowały wyjątkowo długie grona, średnio 134 mm, co znacznie przyspieszało zbiór. Na odmianie Detvan obserwowano bardzo dużo gron na pędzie owoconośnym. Dla obu tych odmian konieczne jest ograniczenie wzrostu do 30 cm w ciągu sezonu, co sprzyja owocowaniu. Formowanie głównych pędów owoconośnych trwać może do 5 lat.
Odmiana Rolan oceniona została jako nie nadająca się do produkcji towarowej, mimo wysokiej zawartości cukru w naprawdę dużych owocach i ich doskonałego smaku. Owocowanie było niewystarczające 7,6 kg owoców z krzewu, a zawiązywanie nierównomierne i słabe. Aby zwiększyć owocowanie w przypadku tej odmiany należy dążyć do uzyskania pędów o długości 20–50 cm przyrostu rocznego.
Maraton dość jednolicie owocuje, na pędzie owoconośnym znajduje się średnio po 9 gron, ale słabo – 6,2 kg z krzewu. Aby zwiększyć produktywność odmiany, należy zachować jak największą liczbę pędów owoconośnych na pędzie głównym, nawet do 10.
Wśród odmian jasnoowocowych wyróżniają się Viktoria i Blanka, dając wysoki plon dobrej jakości, dużych, słodkich owoców. Odmiany jednak nie dość łatwo wykształcają pędy owoconośne.
Primus wykształca dużo gron zwłaszcza na pędach długości 60 cm i więcej. Jest jednak trudny w zbiorze z powodu bardzo krótkich szypułek. Owoce tej odmiany są wyjątkowo słodkie.
Zitavia owocuje na długich szypułkach i charakteryzuje się dobrym współczynnikiem odnawiania pędów owoconośnych, ale niewiele owoców znajduje się w gronie. Aby zwiększyć ich ilości naukowcy proponują pozostawić nie więcej niż 8 pędów owoconośnych do 40 cm.
Źródło: Reussirfl 2008