Światowy Dzień Cukrzycy okazją do promocji jabłek
14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Hasło przewodnie tegorocznych obchodów to „Znaj ryzyko, bądź odpowiedzialny”. Celem wielu podejmowanych w tym dniu działań edukacyjnych jest wzrost świadomości czynników ryzyka i kluczowej roli zdrowego odżywiania. Producenci owoców i warzyw z zaangażowaniem wspierają tego typu inicjatywy. Jednym z miejsc gdzie mówi się dziś o „połowie talerza” jest Zakład Żywienia Człowieka, Wydziału Nauk o Zdrowiu, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Cukrzyca typu 2 to ogromny problem na całym świecie. Jeszcze większym jest stan przedcukrzycowy, czyli pacjenci niezdiagnozowani. Brak świadomości ryzyka prowadzi do wielu powikłań i utraty zdrowia. Wyzwanie edukacyjne opisują dr inż. Beata Sińska, p.o. kierownika Zakładu Żywienia Człowieka oraz Witold Boguta, Prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw.
Kluczem do sukcesu jest rozumienie roli warzyw i owoców. Nie są one urozmaiceniem. Powinny stanowić połowę tego co jemy. Skala wyzwań jest olbrzymia. Producenci warzyw i owoców wspierają wysiłki diabetologów, dietetyków i edukatorów -mówi Witold Boguta z Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw.
Warto zacząć od najmłodszych lat. Dzieci będą jadły warzywa i owoce jeżeli będą jedli je rodzice. Przykład musi iść z góry. To rola szkół, nauczycieli, także naszych studentów. Płynie od nas wspólny apel: doceńmy nasze warzywa i owoce. Wszyscy bądźmy dobrym wzorem do naśladowania - zachęca dr inż. Beata Sińska z Zakładu Żywienia Człowieka WUM.
Lekarstwem na większość chorób dietozależnych jest zdrowe odżywianie. W Dniu Cukrzycy pracownicy i studenci Koła Naukowego Podstaw Pielęgniarstwa Zakładu Żywienia Człowieka mierzą glikemię przygodną pracownikom i studentom WUM, zaś pracownicy Zakładu Żywienia Człowieka i studenci kierunku dietetyka omawiają wyniki, pokazują przepisy i rekomendacje żywieniowe w formie popularnego talerza.
Oto pełne rekomendacje żywieniowe przygotowane przez Monikę Stromkie-Złomaniec, dietetyczkę kliniczną, absolwentkę i wykładowcę Zakładu Żywienia Człowieka - Recepta dla diabetyka od dietetyka
Warzywa i owoce wspierają gospodarkę węglowodanową
Nasza dieta powinna obfitować w warzywa i owoce. U pacjentów zdrowych pełni funkcję profilaktyczną przed rozwojem cukrzycę typu 2. Warto pamiętać i promować to, że te warzywa stanowią bazę bardzo ważnych składników, które mogą zmniejszać glikemię poposiłkową. Do nich należy błonnik pokarmowy oraz ogromna ilość polifenoli.
Czym są polifenole?
Polifenole są to różne związki, które mają silne działanie przeciwcukrzycowe. Obniżają glikemię, poposiłkową i wpływają na uwrażliwienie komórek na insulinę. Mogą również obniżać insulinooporność, która towarzyszy stanowi przedcukrzycowemu. Wpływają na poprawę funkcjonowania całego organizmu. Naszych mięśni, tkanki tłuszczowej oraz jelit, dając efekt prebiotyczny, co przekłada się na to, że mamy obniżone stężenie glikemii.
Polifenole są łatwo dostępne w warzywach i owocach. Dobrze jest jeść różne i różnokolorowe warzywa i owoce. Mamy wtedy szansę spożywać polifenole różnego rodzaju, a ważną rzeczą jest ich addycyjne i synergiczne działanie.
Polifenole to niedoceniane super związki o wielokierunkowym działaniu. Wspierają także gospodarkę hormonalną i działają prebiotycznie. Chronią nasze serce i naczynia krwionośne. Działają przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie i przeciwnowotworowo.
Warzywa i owoce w każdym posiłku
Warzywa i owoce powinny znaleźć się na talerzu w każdym posiłku, rozpoczynając od śniadania. Nie może być to plaster pomidora czy kawałek papryki, tylko porządna porcja przynajmniej 100-150 g. W przypadku pacjentów z cukrzycą owoce powinny być spożywane z posiłkiem, ewentualnie z jakimś dodatkiem białkowym lub tłuszczowym. Do produktów mlecznych, np. jogurtu, czy masła orzechowego.
Błonnik przed węglowodanami
Na obiad najlepiej by było to pół talerza warzyw i owoców. Surówka składająca się z minimum dwóch rodzajów warzyw. Dobrze by nasze przekąski stanowiły sezonowe warzywa, które są niskokaloryczne i dostarczają polifenoli. W przypadku pacjentów z cukrzycą pamiętajmy, że warto jeść warzywa przed posiłkiem, przed produktami węglowodanowymi. Warzywa, które posiadają w swoim składzie błonnik, zmniejszają biodostępność w glukozy.
Zalecenia dla pacjentów diabetologicznych
Najważniejsze zalecenie dla pacjentów diabetologicznych to większe spożycie warzyw. Warzywa niskoskrobiowe, różnokolorowe, w każdym posiłku. Najlepiej przed posiłkiem węglowodanowym i jako przekąski. Warzywa skrobiowe mogą być włączone jako dodatek weglowodanowy.
Nie zapominajmy o owocach
Nie powinniśmy zapominać o owocach, zarówno w przypadku stanu przedcukrzycowego, jak i cukrzycy. Limitujemy ich ilość. Powinny być różnokolorowe. W przypadku pacjentów z cukrzycą lepiej jeść owoce niż pić tylko sok. Możemy wypijać pół szklanki soku, dopełniając wodą. Jest to bardzo dobra porcja polifenoli w diecie pacjenta z cukrzycą.
Czym skorupka za młodu
Powinniśmy zaczynać już od najmłodszych lat. Dzieci w wieku przedszkolnym, w okresie dojrzewania, powinny zacząć uczyć się jeść pół talerza warzyw i owoców w każdym posiłku. Badania pokazują, że jedzenie dużych ilości polifenoli, w postaci różnych warzyw i owoców, zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę. Zmniejsza również nadwagę i otyłość, która cukrzycy towarzyszy.
Polacy jedzą coraz więcej warzyw i owoców
Obok rosnącego problemu nadwagi i otyłości, Polacy jedzą coraz więcej warzyw i owoców. Pandemia bardzo podniosła świadomość wpływu odżywania na naszą odporności i samopoczucie. Wysiłki dietetyków i edukatorów by wzmocnić tę świadomość przynoszą efekty.
Więcej o trendach w materiale Rośnie konsumpcja owoców i warzyw (PAP).
Najnowsze badania pokazują, że nigdy jeszcze tak wielu Polaków nie odżywiało się tak zdrowo. W październiku połowa (52%) deklarowała wysokie spożycie warzyw i owoców. Rekordowe 21% odżywiało się w pełni zgodnie z zalecaniami dietetyków. Warzywa i owoce stanowiły połowę tego co jedzą. Na fali rekordowych deklaracji konsumpcji wielu gatunków owoców i warzyw badania pokazały popularność owocowych i warzywnych przetworów. Więcej o tym w materiale Popularność przetworów w Polsce - wyniki badania Kantar.
Źródło: Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw
