Gospodarstwo rolne: co ubezpieczamy i dlaczego

Szanowni Państwo, problematyka ubezpieczeniowa jest szeroko opisana w literaturze, w Internecie także jest szereg stron poświęconych tym zagadnieniom, ponadto każda firma ubezpieczeniowa zamieszcza teksty swoich ogólnych warunków ubezpieczenia, a także ich skróty. A jednak sprawy ubezpieczeń to dżungla kojarząca się z niepewnością, niesolidnością i brakiem poczucia bezpieczeństwa. Dlaczego tak się dzieje, co jest przyczyną? Spróbuję z Państwem wyjaśnić dlaczego z taką nieufnością i niechęcią podchodzimy do ubezpieczenia naszego majątku, często dorobku życia, prowadzonej działalności, ubezpieczenia zdrowia czy życia. Postaram się przybliżyć Państwu w sposób przystępny i zrozumiały istotę ubezpieczeń, licząc na aktywny Państwa udział w wyborze tematyki i przygotowywaniu tekstów, które powinny odpowiadać Państwa potrzebom. Proszę zatem na bieżąco pisać o swoich doświadczeniach z ubezpieczeniami, o wątpliwościach, rozczarowaniach, kłopotach z rozliczeniem szkody, a także pożytkach płynących z posiadania polisy ubezpieczenia. Żadne pytanie nie zostanie bez odpowiedzi.

Generalnie mówimy, że dzięki ubezpieczeniu zastąpimy naszą niepewną, ale w razie wystąpienia szkody wielką stratę, niewielką , ale pewną "stratą" finansową, czyli składką ubezpieczeniową. Polisę wykupujemy na wszelki wypadek wystąpienia niekorzystnych zdarzeń czy innych ryzyk, które zniszczą majątek i produkcję w gospodarstwie rolnym.

Na ryzyko gospodarowania w rolnictwie, czyli zagrożenie całego gospodarstwa rolnego stratami składają się zarówno przyczyny zewnętrzne i wewnętrzne:

Ponadto, istotne znaczenie mają szkody spowodowane przez człowieka, takie jak: kradzież, rabunek czy wandalizm oraz straty natury ekonomicznej (niższa cena produktu, wadliwa jakość produktu) i osobowej. Dotyczy to przede wszystkim nieszczęśliwych wypadków i chorób, utraty zdrowia lub śmierci rolnika czy osób mu bliskich.

Gospodarstwo rolne to specyficzne miejsce, które pełni wielorakie funkcje w życiu rolnika i jego rodziny, bo jest to przede wszystkim dom mieszkalny – miejsce spotkań i wypoczynku, ale jest to także miejsce pracy i produkcji, biuro dla interesantów, a jeżeli prowadzona jest dodatkowa działalność agroturystyczna czy pozarolnicza to jest kolejne miejsce pracy i produkcji. Jakie polisy wykupić, by objąć ochroną ubezpieczeniową te wszystkie formy działalności w jednej siedzibie? Ze względu na charakter, usytuowanie i zagospodarowanie budynków oraz specyfikę działalności od wielu już lat wprowadzono obowiązek ubezpieczenia dla rolników – właścicieli i dzierżawców gospodarstw rolnych.

W Polsce mamy około 180 ubezpieczeń obowiązkowych obejmujących szereg zawodów i określonych działań, ale szczegółowo w ustawie są opisane te trzy wyżej wymienione oraz czwarte najbardziej znane – obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Oczywiście czytanie ustawy nie jest zachęcające, a więc w przedstawię największym skrócie:

podstawowe cechy ubezpieczeń obowiązkowych:

• ogólne warunki ubezpieczenia są określone w ustawie
• zakłady ubezpieczeń ustalają taryfy i wysokość składek
• okres obowiązywania ubezpieczenia 12 miesięcy i ulega automatycznie przedłużeniu chyba, że wypowiemy je ubezpieczycielowi najpóźniej       na jeden dzień przed upływem 12 miesięcy
• polisę obowiązkowego ubezpieczenia można wykupić w każdym zakładzie ubezpieczeń majątkowych
• za brak polisy obowiązkowego ubezpieczenia wnosimy opłatę specjalną, czyli płacimy określaną corocznie karę, ale to i tak nie zwalania nas z obowiązku wykupienia polisy obowiązkowego ubezpieczenia
• ochrona ubezpieczeniowa rozpoczyna się w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia, brak opłaconej składki lub jej pierwszej raty w określonym terminie pozbawia unieważnia polisę
• w ubezpieczeniach obowiązkowych za gospodarstwo rolne uważa się obszar użytków rolnych podlegających opodatkowaniu podatkiem rolnym, przekraczających 1ha

Zatem, obowiązkowo ubezpieczymy budynki w gospodarstwie i działalność, a raczej jej konsekwencje, czyli odpowiedzialność cywilną rolnika, ubezpieczymy jeszcze uprawy i OC pojazdów łącznie z ciągnikami i kombajnami.

Czy to wystarczy? A co z wyposażeniem mieszkania, biura, budynków inwentarskich i produkcyjnych? Co z urządzeniami, maszynami, sprzętem elektronicznym, środkami do produkcji, zapasami i produktami gotowymi? Co z inwentarzem żywym, mieniem pracowniczym, gotówką i jeszcze wieloma rzeczami? Jak je zabezpieczyć przed zniszczeniem, kradzieżą wandalizmem? Po prostu ubezpieczyć dobrowolnie od określonych ryzyk. Warto też pomyśleć o ubezpieczeniu rodziny i pracowników od następstw nieszczęśliwych wypadków, ich mienia, a także odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym czy np. odpowiedzialności cywilnej z tytułu najmu lub wynajmu nieruchomości czy maszyn i urządzeń. Często mamy do czynienia, iż w ramach grupy wynajmujemy pomieszczenia, budynki na chłodnie, na sortownie, albo maszyny lub inny sprzęt do pracy w gospodarstwie. Tych ubezpieczeń dobrowolnych jest wiele i możemy skomponować model ubezpieczenia gospodarstwa w oparciu o ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne obejmujące ochroną mienie i majątek gospodarstwa, jego działalność pozarolniczą oraz ubezpieczenia osobowe członków rodziny i pracowników.  

Bardzo proszę o przykłady polis potrzebnych, a może niepotrzebnych, o pytania i sugestie co do poruszanej problematyki.

Kolejnym razem omówimy szczegółowo zawiłości ubezpieczeń obowiązkowych w gospodarstwie rolnym czy „obowiązek” to tylko obowiązek czy może coś więcej .

dr inż. Elżbieta Wojciechowska-Lipka

broker ubezpieczeniowy