Czy w czerwcu ponownie wysypiemy wszystko na przemysł?

Zapewne większość z Czytelników już zdążyła się zapoznać z danymi GUS na temat zbiorów jabłek w Polsce. Wedle rządowych statystyk zebraliśmy 4,2 mln ton tych owoców. Nie chcę teraz wchodzić w zawiłości odnośnie metodologii tych badań. Natomiast przyjmijmy, że GUS ma rację i tyle (lub coś koło tego) zebraliśmy tych owoców. Co to oznacza dla rynku i dla producentów?

Śmiem twierdzić, że 70% z tego trafi do przetwórstwa przemysłowego, być może nawet 75%, czyli 25-30% to jabłka deserowe, a więc 1,05-1,2 mln ton. Czy potrafimy korzystnie, opłacalnie zagospodarować taką ilość jabłek? Czy mamy popyt na takie ilości? Rynek krajowy to maksymalnie 700 tys. ton. Jak wygląda nasz eksport? W październiku wyeksportowaliśmy około 30 tys. ton i był to wzrost w stosunku do września (7 tysięcy). Gdybyśmy utrzymali takie tempo wysyłek, to potrzebujemy 10-16 miesięcy na zagospodarowanie tego, czego nie kupi rynek krajowy. Czyli przy październikowym tempie wysyłek perspektywy na resztę sezonu wyglądają dość słabo. W czym można upatrywać nadziei? W otwarciu Białorusi. W maju 2022, gdy zniesiono embargo na polskie jabłka, to potrafiliśmy wysłać tam nawet 15 tysięcy ton. Również powrót do swobody wymiany walut w Egipcie mógłby znacząco poprawić naszą sytuację. Przyjmijmy, że handel jabłkami to 9-10 miesięcy w roku, czyli musimy eksportować 30-55 tysięcy ton miesięcznie, aby zagospodarować to czego nie kupi rynek wewnętrzny. To bardzo duże ilości, o ile w październiku mieliśmy te 30 tysięcy ton, to we wrześniu już tylko 7. Mówiąc wprost: bez radykalnego zwiększenia eksportu nie uda się korzystnie upłynnić naszych jabłek deserowych. Oczywiście rynek jest trochę bardziej skomplikowany i jabłko jabłku nierówne. To co cieszy się popytem na rynku wewnętrznym niekoniecznie jest tożsame z tym co eksportujemy. Jednak generalnie potrzebujemy silnych bodźców popytowych zza granicy, aby handel się nie załamał. Warto też zwrócić uwagę, że nawet pojawienie się tego popytu z zewnątrz, to nie będzie szał zakupów i bitwa klientów o towar. Dlatego też kolejny raz wracam do tematu terminu otwierania komór i rozpoczynania sprzedaży. Nawet jeśli ten popyt z Egiptu czy Białorusi się pojawi, ale nagle wszyscy rzucą się otwierać komory na przełomie stycznia i lutego, to i tak zalejemy odbiorców towarem i nie odczujemy wzrostu zainteresowania naszymi owocami. Rzucanie kolejnych partii jabłek na rynek musi być stopniowe i systematyczne. Ponieważ nie ma centralnego planowania w sadownictwie (na szczęście), to jedynym źródłem wiedzy o relacji popytu do podaży muszą być impulsy płynące z rynku. Przekładając z polskiego na sadowniczy, to otwierać komorę należy wówczas, gdy mamy jakieś fajne zapytania o towar. Nieważne czy to będzie 31 grudnia czy 14 lutego, jeśli jest ciekawa oferta, to po prostu sprzedajemy. Co to znaczy ciekawa? To już subiektywna ocena każdego producenta. Jednak najgorsze co może nam się przytrafić, to fiksowanie się na jakichś dziwnych datach, kiedy to "należy" otwierać komory, które powszechnie krążą w środowisku. Jeszcze raz podkreślę, że aby upłynnić nasze zbiory, to potrzebujemy naprawdę znaczącego wzrostu eksportu, lecz samo upłynnienie nie gwarantuje nam istotnego wzrostu cen owoców, po prostu sprzedanie w kartonach, a nie sypanie na przemysł w czerwcu. Ta krótka, bardzo pobieżna i nie do końca dokładana analiza uświadamia też nam w jakiej sytuacji jesteśmy jako producenci. Na koniec zwrócę też Państwa uwagę na to, że – tak naprawdę – to na tej trudnej sytuacji najwięcej tracimy my – sadownicy – i to od nas musi wyjść impuls i żądanie zmiany tej sytuacji.