Co dalej ze środkami ochrony roślin?

W połowie listopada odbyło się posiedzenie grupy roboczej „Kwestie fitosanitarne” Copa-Cogeca podczas, którego Polskę reprezentował Mateusz Stankiewicz ekspert Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych. Dyskusja koncentrowała się unijnej dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin (SUD).

Delegacje wielu krajów zwracały uwagę, że zastosowanie propozycji Komisji Europejskiej będzie wiązało się z poważnymi komplikacjami. Nie tylko bowiem w Polsce zauważono, że propozycja zakazu stosowania środków ochrony roślin na niektórych obszarach chronionych lub wrażliwych jest nierealistyczna. Definicja „obszarów wrażliwych” jest bowiem tak skonstruowana, że w niektórych państwach członkowskich można do nich zakwalifikować praktycznie wszystkie grunty rolne. – Bardzo niepokoi nas zakaz stosowania wszystkich pestycydów na tzw. obszarach wrażliwych, bez dokładnego wskazania o jakie obszary konkretnie chodzi. Po pierwsze, konieczne jest precyzyjne wskazanie uzasadnienia dla takiego surowego ograniczenia, a po drugie przyjęcie racjonalnego, realistycznego podejścia, ponieważ w obecnej formie nie do końca wiadomo, w jaki sposób należy odczytywać definicję tych obszarów. Może to prowadzić do nadinterpretacji i wprowadzenia trwałych zakazów na polach, które są wykorzystywane w celach rolniczych, a na których nie ma żadnej potrzeby szczególnych ograniczeń w stosowania pestycydów. Francuzi zwrócili uwagę, że obszary wrażliwe z zakazem stosowania środków ochrony roślin mogą stanowić od 60% do 80% powierzchni ich departamentów. Taka sytuacja powtarza się w pozostałych krajach Unii Europejskiej – komentował Mateusz Stankiewicz.

Kontrowersję budzi również zaproponowany przez Brukselę sztywny sposób redukcji zużycia ś.o.r. na poziomie 50% dla każdego kraju do 2030 r. Wiele delegacji zwracało uwagę, że takie rozwiązanie jest po prostu niesprawiedliwe. Kraj, w którym stosuje się np. 0,5 kg. substancji czynnych, musi praktycznie całkowicie zlikwidować ś.o.r. Z kolei państwa takie jak np. Holandia, gdzie substancji czynnych jest zużywanych kilkukrotnie więcej, mają jeszcze spore pole do manewru. – Zdaniem Copa-Cogeca wyznaczenie progów redukcji dla krajowych członkowskich powinno być tak elastyczne jak to możliwe, uwzględniając historyczną redukcję stosowania oraz warunki geograficzne i społeczno-gospodarcze występujące w różnych państwach członkowskich. W ramach proponowanego w projekcie ograniczenia stosowania środków ochrony roślin – ujęte w projekcie ustanowione cele redukcyjne nie mają poparcia naukowego i nie uwzględniają aktualnych wyzwań dla rolnictwa związanych ze zmianami klimatycznymi czy rozprzestrzenianiem się nowych agrofagów. Rolnicy zdają sobie sprawę, że redukcja stosowania substancji czynnych nawet o 35% spowoduje w przypadku Polski duże problemy z prawidłową ochroną roślin.  Taka sytuacja może spowodować istotne zmniejszenie plonowania roślin rolniczych– powiedział M. Stankiewicz ekspert FBZPR. 

Organizacje rolnicze skupione w Copa-Cogeca krytykują również pomysł na wprowadzenie systemu informatycznego, do którego obligatoryjnie trzeba będzie wprowadzać wszystkie dane dotyczące zaaplikowanych środków ochrony roślin. Przeszkodzi to rolnikom w wykonywaniu ich codziennych obowiązków gdyż więcej czasu będą musieli poświęcić na zbieranie danych dotyczących środków produkcji niż na produkcję żywności. Jest to nie tylko bardzo uciążliwe biurokratycznie ale i kosztowne. Kontrowersję wzbudza również fakt, że dostęp do rejestru będą miały na swój wniosek organizacje pozarządowe. – Bez wiedzy ile i  po co stosuje się dany preparat naszym zdaniem takie informacje dają NGO’s szerokie pole do manipulacji – podsumował M. Stankiewicz.

Copa-Cogeca wezwała już Komisję Europejską do przedstawienia rzeczywistych skutków wprowadzenia dyrektywy SUD. – W sprawozdaniu z oceny skutków dołączonym do SUR nie zbadano w wystarczającym stopniu wpływu wniosków KE na produkcję rolną. Wpływy te należy oczywiście traktować poważnie i weryfikować poprzez odpowiednie badania. Narażanie na szwank źródeł pożywienia ponad 450 milionów ludzi na podstawie niewystarczającej oceny wpływu jest nieodpowiedzialne – napisał w liście do Komisji Europejskiej Pekka Pesonen sekretarz generalny Copa-Cogeca.

Propozycja Komisji Europejskiej będzie teraz przedmiotem kilkunastomiesięcznej debaty w Brukseli i stolicach państw członkowskich. Nowe prawo może więc wejść w życie z początkiem 2025 r. po zatwierdzeniu przez nową Komisję Europejską. Grupa państw członkowskich, która sprzeciwia się pomysłom Brukseli, stara się obecnie stworzyć większość blokującą tą inicjatywę legislacyjną.

źródło: FBZPR

×

×