Duży może więcej

Bardzo przykra jest dziś sytuacja producentów malin. Rozumiem ich rozgoryczenie bardzo niskimi cenami skupu, tym bardziej, że duży wpływ na politykę zakupową przetwórni mają dostawy z Ukrainy.

Szanowni Czytelnicy wiedzą, że nie szczędzę gorzkich słów sadownikom i wytykam im błędy jakie popełniają oraz brak umiejętności odnalezienia się na rynku. Jednak w przypadku plantatorów malin muszę przyznać, że na ich sytuację ma przemożny wpływ import owoców z Ukrainy a nie tylko ich własne decyzje biznesowe. Oczywiście import malin mrożonych był do przewidzenia i chyba każdy rozgarnięty człowiek wiedział, że przetwórcy nie przepuszczą takiej gratki jak możliwość taniego importu z tego kraju. Interes przetwórni nie jest tożsamy z interesem plantatorów, ba, on czasem jest całkowicie sprzeczny, jak właśnie w kwestii importu owoców z Ukrainy. Natomiast plantatorzy owoców do mrożenia są uzależnieni od przetwórców, od mroźni, bo ich towar nie ma innego rynku zbytu. Mogą go sprzedać na przetwórnie albo zostawić na krzakach. Co więc mają z nim zrobić? Jak zabezpieczyć się na przyszłość przed takimi problemami?

Prawda jest dla nas brutalna – malutkie gospodarstwa nie mają żadnych szans. To przykre ale naprawdę musimy sobie zdać sprawę, że rolnictwo na świecie nie fukncjonuje tak jak u nas. W Polsce rolnictwo wytwarza 2,5% PKB, zatrudniając 8% ludzi, w USA wytwarza 1% zatrudniając 1%. Wniosek z tego jest taki, że mamy trzykrotnie za dużo rolników i ludzi pracujących w rolnictwie, nasze gospodarstwa są po prostu nieefektywne ekonomicznie, pewnie dlatego, że są za małe i nie mają potencjału do przechwycenia wyższych marż z łańcucha dostaw od pola do stołu, bo to właśnie chodzi o to, kto i ile zarabia na tym przykładowym owocu, który konsument znajdzie na swoim talerzu.

Odpowiedzią na obecny kryzys malinowy powinno być postawienie przez plantatorów własnych mroźni i, albo oferowanie na rynku już gotowego produktu, jakim jest mrożonka z własnej produkcji, albo kupienie owoców z Ukrainy i zarabianie na nich. Tylko jakiego polskiego rolnika stać na postawienie własnej mroźni, skoro często mu brakuje nawet na opryski i nawozy? Dopóki będziemy mieli malutkie i nieefektywne ekonomicznie gospodarstwa, to co chwilę będziemy przechodzili przez takie kryzysy. Możemy na chwilę zablokować import z Ukrainy ale na dłuższą metę będziemy musieli się z ukraińską konkurencją zmierzyć, podobnie jak z konkurencją z Turcji czy Iranu. Obecny kształt polskiego rolnictwa to spadek po reformie rolnej z 1944 roku i parcelacji dużych gospodarstw. Jest to model nie występujący naturalnie w rolnictwie i musimy sobie z tego zdać sprawę, że tak to na dłuższą metę wyglądać nie będzie, albo też i będzie, tylko wraz z tymi wszystkimi kryzysami.