Ten sukces ma "wielu ojców"

W ciągu ostatnich 15 lat wielkość produkcji jabłek w Polsce podwoiła się średnio z 1,6 do 3,2 mln ton. W skali światowej jedynie w Chinach nastąpił, w tak krótkim czasie, szybszy wzrost produkcji jabłek. W Polsce w 2012 roku produkcja jabłek wyniosła 3,7 mln ton, w bieżącym roku może wynieść około 3,0 mln ton. W sezonie 2012/2013 eksport jabłek z naszego kraju przekroczył 1,1 mln ton (najwyższy na świecie), w tym sezonie może wynieść co najmniej 800 tys. ton. Krajowa produkcja zagęszczonego soku jabłkowego w 2012 roku wyniosła około 300 tys. ton, z czego prawie 90% wyeksportowano do różnych krajów. Przy takim poziomie produkcji i wielkości eksportu, zarówno jabłek, jak i soku zagęszczonego, Polska zajmuje zdecydowanie pierwsze miejsce w Europie. Odgrywamy wielką rolę, jako dostawca jabłek na rynku europejskim, zwłaszcza rosyjskim. Wygrywamy konkurencję nie tylko z innymi krajami europejskim, ale także zamorskimi. Jest to niewątpliwie wielki sukces naszego kraju. Polska może być dumna z przeprowadzonych zmian w uprawie jabłoni, zakończonych wielkimi sukcesami.

Uzyskiwana obecnie wielkość produkcji jabłek jest wynikiem wprowadzenia na szeroką skalę od 2000 roku sadów karłowych. W większości sadach  produkcja jest na wysokim światowym poziomie, z plonami od 50 do 70 ton z hektara. Krajowe sady jabłoniowe są podziwiane przez zagranicznych sadowników. To kolejny, godny podkreślenia, sukces krajowego sadownictwa.

Przez rozwój sadów karłowych i wzrostu produkcji jabłek znacznie podniosła się dochodowość producentów jabłek. Miało to wielki wpływ na wzrost liczby grup producentów i dobre wyniki ekonomiczne. Wzrosło zapotrzebowanie na środki produkcji i siłę roboczą.

Sukcesy polskiego sadownictwa są wynikiem pracy wielu osób, organizacji i instytucji. Wśród nich do najważniejszych zaliczyć można:

• Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych, które jako pierwsze w różny sposób wdrażało uprawę sadów karłowych, nowe technologie produkcji jabłek, organizowało wyjazdy szkoleniowe do różnych krajów świata. • Producenci jabłek, którzy podjęli ryzyko zakładania nieznanych wówczas w naszym kraju sadów, zastosowali nowe metody produkcji jabłek, powiększali powierzchnię sadów, uzyskując wysokie plony jabłek dobrej jakości. Mieli największy wpływ na wielkość produkcji i naszą wysoka pozycję w światowej produkcji jabłek.
• Producenci soków zagęszczonych przez zwiększanie swoich mocy przerobowych i skupu około 50% wyprodukowanych jabłek.
• Producenci drzewek jabłoni, którzy bardzo szybko zwiększyli podaż drzewek potrzebnych do zakładania nowego typy sadów,  pokrywające potrzeby drzewek dobrej jakości w około 80%.
• Grupy i organizacje producentów, wyposażone w nowoczesne  chłodnie oraz urządzenia do sortowania i pakowania jabłek, dzięki temu możliwy był wysoki eksport jabłek.
• Eksporterzy jabłek, którzy bardzo szybko znaleźli nowe rynki zbytu, w tym w krajach pozaeuropejskich.
• Nauka sadownicza wspierająca rozwój nowoczesnej produkcji jabłek, w oparciu o własne wyniki badań.
• Rynki Hurtowe na których zbywa się znaczne ilości jabłek, łącznie z eksportem, głównie do krajów Wschodniej Europy. • Organizacje producentów i  instytucje wspierające rozwój produkcji i eksport jabłek.
• Firmy zaopatrujące producentów w potrzebne środki do produkcji jabłek, świadczące usługi szkoleniowe i doradztwo fachowe.
• Czasopisma sadownicze, które na bieżąco informowały czytelników o rozwoju i sposobach produkcji jabłek w sadach karłowych.

Na szczególne podkreślenie zasługują działania naszego rządu, który stwarzał korzystne warunki do rozwoju sadownictwa, oraz utrzymywał dobre stosunki gospodarcze i polityczne z rządami krajów, do których eksportujemy jabłka. Bardzo ważną rolę odegrały środki pomocowe z Unii Europejskiej.

Należy mocno zaakcentować, że tylko dzięki szerokiemu udziałowi wielu podmiotów i ścisłej współpracy możliwe było osiągniecie tak znaczących sukcesów w naszym kraju.

Zdaniem wielu zagranicznych ekspertów sadowniczych, w najbliższych latach polskie jabłka zdominują europejski rynek. Powstaje zupełnie nowa sytuacja, zwłaszcza dla producentów i eksporterów jabłek. Nowe warunki i wyzwania, którym trzeba sprostać w sytuacji, gdy chcemy co najmniej utrzymać obecną wysoką pozycję na światowym rynku jabłek i soku zagęszczonego.

Jakich zagrożeń można spodziewać się w produkcji i eksporcie jabłek? Problemy te należy poruszać przy różnych okazjach i w gronie kompetentnych osób. Jedną z takich okazji może być międzynarodowa konferencja sadownicza pt."Przyszłość polskiego jabłka", która odbędzie się w dniu 4 grudnia br. w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie.

Zapraszamy do uczestnictwa w konferencji i udziału w dyskusji nad przyszłością krajowych jabłek.

Prof. dr hab. Eberhard Makosz