Ceny za Galę i Goldena mogą przekroczyć nawet 3 zł/kg. Przemysł ok. 0,60 zł/kg – Profesor Makosz

Kończący się sezon 2016/17  był pod względem ekonomicznym korzystniejszy od poprzedniego sezonu.  W latach 2015 i 2016, przy podobnych zbiorach  jabłek, ceny skupu były wyższe w kończącym się sezonie. W związku z tym istotnie wyższe były dochody z produkcji jabłek. W tym sezonie ponownie wyeksportowano około 1 mln ton jabłek.

Do tej pory sprzedano prawie wszystkie jabłka z zeszłorocznych zbiorów. Bardzo niewielka część w kilku chłodniach zostanie do września.

Sprawdziły się moje przewidywania, przedstawione w styczniu, że wiosną tego roku ceny skupu nie przekroczą 2.0 zł/kg. Owszem, w krótkim czasie za niewielką ilość jabłek deserowych.

Zupełnie inny będzie sezon 2017/18.     
Z powodu szkód przymrozkowych istotnie niższe będą zbiory jabłek, o około 1.0 mln ton. Podtrzymuję prognozę Towarzystwa, 2850 tys. ton, może nawet około 3.0 mln ton. Zależeć będzie od przebiegu pogody do końca września. Niestety, w kilku miejscach były silne gradobicia, a ostatnio burze i wichury z dużymi szkodami w sadach. Przykład z sadów firmy Galster, koło Bydgoszczy .

Niskie zbiory jabłek przewiduje się w krajach Unii Europejskiej. Najniższe od 10 lat.

W ostatnich 9 latach wahały się od 10.0 do 12.5 mln ton. W tym roku mają wynieść zaledwie 9.3 mln ton, mniej o 21 % w porównaniu do 2016 roku i 23 % z lat 2014-2016.

Prognozy zbiorów w wybranych krajach z większą produkcją jabłek (w mln ton)

Niższe zbiory mają być w krajach skandynawskich, o 10 - 20 %.

Wyższe zbiory w tym roku przewiduję się w Austrii, Chorwacji, Portugalii i Słowacji. Razem o 125 tys. ton.

Warto podkreślić, że udział polskich jabłek w zbiorach krajów Unii Europejskiej wynosi około 33 %.

Od wielu lat w produkcji jabłek dominuje odmiana Golden Delicious około 2.7 mln ton, czyli 20 %. W tym roku zbiory mają wynieść około 2.0 mln ton, mniej o 18 %. Na drugim miejscu plasuje się odmiana Gala, ze zbiorami od 1.0 do 1.4 mln ton. W 2017 roku spodziewanych jest około 1.3 mln ton, tylko o 3 % mniej niż w roku ubiegłym. Odmiana Idared zajmuje trzecie miejsce, z zbiorami od 0.6 do 1.1 mln ton. W tym roku tylko 0.7 mln ton, mniej o 30 % niż w roku ubiegłym.

W całej Europie, od przymrozków najbardziej ucierpiały odmiany z grupy Jonagold. W porównaniu z rokiem ubiegłym zbiory jabłek odmiany Jonagold mogą być niższe o 44 %, odmiany RedJonaprince o 42 %, a odmiany Jonagored o 39 %.

Zbiory odmiany Shampion mogą wynieść ponad 400 tys. ton, niższe o 20 %.

W naszym kraju, także w tym roku pierwsze miejsce może zająć odmiana Idared. Na czołowych miejscach będą Golden Delicious i Gala oraz Shampion. Istotnie niższe będą zbiory odmian z grupy Jonagold.

Prognozy zbiorów jabłek
w kilku krajach (w mln ton)

Niższe zbiory jabłek, mogą być  w Kazachstanie i Uzbekistanie.  

Co wynika z tych różnic w zbiorach jabłek?

 Jakie wnioski dla naszych producentów i eksporterów jabłek?    

Przyjrzyjmy się europejskim krajom eksportującym i importującym jabłka deserowe.

Największymi eksporterami, oprócz Polski, są Włochy, Francja, Holandia i Belgia. W tych czterech krajach, w porównaniu z rokiem ubiegłym, w tym roku zbiory jabłek mogą być niższe o 870 tys. ton. W samych Włoszech o ponad 500 tys. ton. Dlatego można się spodziewać mniej włoskich jabłek na europejskim rynku.

Do największych importerów jabłek można zaliczyć: Rosję, Niemcy, następnie Białoruś, Anglię, Ukrainę oraz kraje skandynawskie i bałkańskie, jak również Kazachstan i Uzbekistan.
W tych krajach zbiory jabłek w tym roku mogą być niższe o około 1.5 mln ton Wszystkie te kraje są skazane na wysoki import jabłek, zwłaszcza Rosja i Niemcy.

W wymienionych krajach eksportujących i importujących jabłka, w tym roku spodziewane zbiory prawdopodobnie będą niższe o blisko 2.4 mln ton w porównaniu do roku 2016. Tak wielka różnica w zbiorach, istotnie wpłynie na wzrost cen skupu oraz na mniejsze wymagania jakościowe i odmianowe.

Na europejskim rynku może być więcej tureckich i chińskich jabłek, głównie w Rosji. Na dalekim Wschodzie naszego kontynentu, mogą się pojawić chińskie Fuji, gdzie dawniej był nasz Idared.

Zdaniem wielu zachodnioeuropejskich ekspertów, najwyższych cen należy spodziewać za jabłka odmiany Gala, od 0.80 do 1.0 eur/kg. Za jabłka odmiany Golden Delicious, około 0.70 eur/kg, a pozostałych odmian co najmniej 0.60 eur/kg. Mogą to być ceny, dotąd nie osiągalne, co najmniej w krajach zachodniej Europy.

Na granicę poziomu cen jabłek, wpłynie wielkość spożycia owoców. Przy bardzo wysokich cenach jabłek, spadnie ich spożycie, a wzrośnie konkurujących owoców południowych. Podobnie może być przy spożyciu soku jabłkowego i pomarańczowego.

Okresy sprzedaży jabłek deserowych

Wobec niskiej podaży jabłek, wysokich cen należy się spodziewać od jesieni do lutego przyszłego roku. W tym miesiącu zaczyna się import jabłek z krajów południowej półkuli. Może to wpłynąć na obniżkę cen europejskich jabłek. Prawdopodobnie wiosną 2018 roku także będą wysokie ceny skupu. O ile wyższe niż jesienią tego roku, trudno dziś określić.

Sytuacja na krajowym rynku jabłek

Także w nadchodzącym sezonie, możemy być największym europejskim eksporterem jabłek. Mamy duże szanse na opłacalny eksport jabłek w całej Europie, zwłaszcza do Niemiec. Nie musimy szukać zbytu na nasze jabłka w dalekich krajach. W tym sezonie, na europejskim rynku będą mniejsze wymagania jakościowe i odmianowe.

Jakie mogą być ceny skupu jabłek?

Aktualnie ceny skupu jabłek z tzw. przerywki przekraczają 0.80 zł/kg. Wyższe niż za jabłka deserowe wiosną 2016 r. Rozpoczął się eksport takich jabłek do Niemiec.

Podobnie jak w krajach zachodniej Europy, istotnie wyższe będą ceny skupu jabłek deserowych. Także najwyższe za odmiany Gala i Golden Delicious. Za jabłka wysokiej jakości, nawet powyżej 3.0 zł/kg. Za eksportowane jabłka odmian Gala i Golden Delicious, wysokiej jakości, sortowane i pakowane w kartonach około 3.0 zł/kg. Prawdopodobnie najniższe za jabłka odmiany Idared, blisko 2.0 zł/kg. Cena jabłek przemysłowych do 0.60 zł/kg. Zobaczymy. Nie należy liczyć na jeszcze wyższe ceny skupu, wtedy także u nas spadnie spożycie jabłek z niższymi cenami, a wzrośnie popyt na owoce południowe.

Sądzę, że i u nas bardzo atrakcyjne ceny skupu, będą od jesieni do lutego następnego roku. Ale także późną wiosną.

Pewne jest, że zdecydowanie wyższe będą dochody. W poprzednich dwóch latach, przy eksporcie około 1.0 mln ton jabłek, uzyskany dochód wyniósł 1.3 mld złotych. W tym sezonie przy ewentualnym eksporcie około 850 tys. ton, dochód może przekroczyć 1.5 mld złotych. Także producenci osiągną wyższe dochody, ale tylko którzy mają jabłka.

Ostrożnie z hurraoptymizmem. Wysokie ceny, nie powiększajmy powierzchnie o nowe sady. Będzie to wielki błąd, który się bardzo zemści w najbliższych latach. Jeśli się osiągnie większe dochody, warto je przeznaczyć na wymianę sadów oraz na zabezpieczenie drzew przed gradobiciem, przymrozkami wiosennymi i suszą.

W tym sezonie można spodziewać się niższych cen drzewek jabłoni w zachodniej Europie. Z powodu niższych dochodów tamtejszych producentów, mniejsze może być ich zainteresowanie  wymianą sadów, tym bardziej zakładaniem nowych sadów jabłoniowych. 

Kilka słów o prognozie zbiorów gruszek w Europie.

Mają być na poziomie ubiegłego roku, około 2.1 mln ton. Najwięcej we Włoszech, ponad 700 tys. ton, Hiszpanii i Holandii, po 300 tys. ton. Z odmian dominują Konferencja, około 40 % i Bonkreta Williamsa 12.0 %

Prof. dr hab.  Eberhard Makosz

Spotkanie członków Towarzystwa Rozwoju Sadów Karłowych