Eksport polskich jabłek w 2019 roku – podsumowanie
Polska jest znaczącym w Europie i świecie producentem i eksporterem żywności. Pod względem wielkości udziału w produkcji rolniczej UE, Polska zajmuje znaczące miejsce w produkcji: jabłek, czarnej porzeczki, truskawki. Nasz kraj jest jednym z czołowych dostawców jabłek.
W roku 2019 odnotowano pozytywne aspekty w rozwoju eksportu jabłek. Dla Polski otwarty został rynek tajlandzki, tajwański i kolumbijski. Rosja zniosła embargo na jabłka z Białorusi, co może wpłynąć na wzrost importu jabłek z Polski. Z kolei Brexit jest istotnym zagrożeniem m.in. dla producentów borówek. Rynek brytyjski należał do podstawowych rynków zbytu tego owocu.
UE wspiera sektor owoców i warzyw poprzez system zarządzania rynkiem mający na celu podniesienie konkurencyjności, promocję konsumpcji, szerzenie metod produkcji przyjaznych środowisku oraz zapobieganie fluktuacjom w dochodach rolników. Dzięki zróżnicowanemu klimatowi, w państwach UE produkuje się szeroką gamę owoców. Najważniejsze z nich to jabłka i brzoskwinie. W 2019 r. dla obu gatunków tych owoców odnotowano w UE głęboki spadek produkcji. Zebrano ok. 12 mln t jabłek (mniej o 12,9%) i 2,1 mln t brzoskwiń (mniej o19,5%). Blisko 25,6% unijnej produkcji jabłek pochodziło z Polski, zajmującej pierwsze miejsce w produkcji tych owoców we Wspólnocie.
Pod względem wartości sprzedaży zagranicznej owoców świeżych pierwsze miejsca zajmują jabłka – 1,4 mld zł (o 0,9% więcej niż w 2018 r.), a kolejne: żurawiny i borówki – 425,7 mln zł (o 14,9% więcej), gruszki – 119,0 mln zł (o 57,1% więcej), morele, wiśnie, czereśnie, brzoskwinie – 108,4 mln zł (o 5,3% więcej), maliny, jeżyny, morwy – 76,6 mln zł (o 10,7% więcej) oraz truskawki i poziomki – 44,4 mln zł (o 10,2% więcej).
Saldo importu i eksportu jabłek w 2019 r., utrzymało się na poziomie z poprzedniego roku i wyniosło 1,3 mld zł. Import jabłek w porównaniu z eksportem tych owoców ma znikome znaczenie. Saldo wymiany handlowej z UE, podobnie jak z innymi grupami krajów, nadal było dodatnie i wynosiło 502,5 mln zł. Eksport do krajów Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej był o 4% wyższy niż w 2018 r. i wyniósł 336,4 mln zł wobec 323,4 mln zł rok wcześniej. Wyższy wynik determinował wzrost wywozu jabłek do Kazachstanu (98,2 mln zł wobec 72,0 mln zł w 2018 r.) przy dalszym braku eksportu do Rosji (spowodowanym embargiem) i spadku eksportu na Białoruś.
Polska należy do największych eksporterów jabłek na świecie. Na rynkach zagranicznych z polskimi jabłkami konkurują najwięksi eksporterzy, a przede wszystkim producenci jabłek z Chin, Stanów Zjednoczonych, Chile i Południowej Afryki. Jakość i różnorodność odmian polskich jabłek deserowych wpływa na rosnące zainteresowanie zagranicznych konsumentów. Odmiany uprawiane w Polsce charakteryzują się zwiększoną zdolnością przechowalniczą oraz mniejszą podatnością na choroby grzybowe. Cechy te umożliwiają zachowanie odpowiedniej jakości w obrocie handlowym.
Saldo wymiany handlowej jabłkami z krajami Unii Europejskiej było dodatnie i kształtowało się na poziomie 502,5 mln zł wobec 701,4 mln zł w 2018 roku. Największe obroty odnotowano w przypadku handlu z: Rumunią (86,4 mln zł wobec 100,4 mln zł w 2018 r.), Niemcami (51,9 mln zł wobec 120,6 mln zł w 2018 r.), Szwecją (41,5 mln zł) i Wielką Brytanią (36,9 mln zł).
W obrotach z grupami krajów EFTA saldo obrotów handlowych spadło o ok. 19% w stosunku do roku poprzedniego i kształtowało się na poziomie 16,3 mln zł wobec 20,1 mln zł w 2018 r. W grupie tej eksport jabłek skierowany był jedynie do Norwegii. Rozwój eksportu wymaga poszukiwań nowych rynków zbytu. W 2019 r. saldo wymiany handlowej z pozostałymi krajami wzrosło o ok. 88% w stosunku do 2018 r. i wyniosło 401,6 mln zł wobec 214,2 w roku poprzednim.
W 2019 r. rynek eksportu jabłek rozszerzył się m.in. o Sudan, Azerbejdżan, Kostarykę i Tajlandię. Do największych importerów polskich jabłek z grupy pozostałych państw w 2019 r. należały: Egipt, Indie, Jordania, Ukraina i Serbia. Pomimo większego wolumenu eksportu jabłek o ponad 20% w porównaniu do 2018 r. wartość wywiezionego towaru była niższa niż w 2018 r. (o ok. 2%).
Stopniowe znoszenie należności celnych i kontyngentów taryfowych między UE i wybranymi krajami świata (poprzez zawierane w tym celu porozumienia handlowe) umożliwia ekspansję produktów rolno-spożywczych do tych krajów. Proces dopuszczania towarów na nowe rynki jest jednak czasochłonny i kosztowny. W przypadku artykułów żywnościowych wymianę handlową ograniczają m.in. przepisy fitosanitarne, wymagania związane z kwarantanną, czy zgoda na dopuszczenie dodatków do żywności i substancji spożywczych. Wybór dostawców opiera się na ścisłych kryteriach. Żywność musi spełniać określone wymagania i specyfikacje zgodne z międzynarodowymi standardami oraz szczegółowymi przepisami obowiązującymi w krajach docelowych.
Silna konkurencja cenowa w sektorze spożywczym na światowych rynkach wymaga utrzymywania na wysokim poziomie jakości eksportowanych produktów rolnych. Ważnym aspektem w rozwoju wymiany handlowej z nowymi uczestnikami rynku jest pogłębianie wiedzy na temat wymagań, preferencji oraz zwyczajów konsumentów na zdobywanych rynkach.
Źródło: GUS
