Mechaniczne cięcie drzew owocowych, cz. II

Całkowita miąższość korony w przypadku odmian drobnoowcowych przy cięciu mechanicznym nie powinna przekraczać 40 cm u góry i 60 cm u dołu drzewa, w przypadku odmian wielkoowocowych odpowiednio: 60 cm i 80 cm. Wysokość drzew wynosi zazwyczaj 2,7–3,5 m (2,3–3 m wysokość korony). Wysokość drzew w Holandii równa jest szerokości międzyrzędzi. Rozstawa między rzędami – 3–3,5 m (zmniejszenie jej poniżej 3 m utrudnia wjazd maszyny). Gdy przekracza 4 m, należy zrezygnować z cięcia mechanicznego, gdyż spowoduje ono zbyt duży spadek plonu. Optymalny rozstaw między drzewami przy cięciu mechanicznym – 0,70–1 m. Z powodu małej miąższości korona wewnątrz jest mniej zacieniona.
W przypadku ściany owoców musi być jednak spełniony warunek – rzędy powinny być posadzone północ-południe. Jest to konieczne oraz skutkuje większym i lepszym plonem. Im kraj bardziej położony na północ i wschód, tym ważniejsze jest, aby rzędy przebiegały północ-południe. W Europie Południowej nie ma to aż takiego znaczenia jak u nas.
Rusztowanie w sadzie ciętym mechanicznie musi być solidne, dlatego że wychylenie rzędów drzew może spowodować nadmierne przycięcie z jednej strony. Odległość między słupami nie powinna być większa niż 8 m, a ich wysokości co najmniej taka jak drzew w sadzie.
W normalnym systemie prowadzenia mamy trzy rodzaje gałęzi: starsze, a na nich rozgałęzienia 2. rzędu i pędy owocujące, w ścianie owocowej wyróżniamy tylko przewodniki i gałęzie z krótkopędami (dwa rodzaje).
W przypadku cięcia mechanicznego mówi się o powierzeni, a nie o objętości koron. Jak wyliczono jeden hektar sadu to mniej więcej 12 000–14 000 m2 powierzchni owoconośnej. Jeśli założymy, że z 1 m2 zbieramy około 25 jabłek, co nie jest niczym wyjątkowym, a każde jabłko waży 170 g, to daje nam plon 70 t/ha.
Terminy cięcia
Pierwsze niepowodzenia we wdrażaniu cięcia mechanicznego spowodowane były niewłaściwym doborem terminu wykonania tego zabiegu. Przy zastosowaniu się do wskazówek Petera van Arkela zarówno wielkość, jak i jakość plonu w przypadku cięcia mechanicznego powinny zadowolić sadowników. System ten można wdrażać w młodych sadach w 2. lub 3. roku po posadzeniu, ale także w starszych nasadzeniach. Przekonwertowanie sadów starych odbywa się zimą, a po rekonstrukcji co roku tniemy je na przełomie maja i czerwca, gdy pędy mają 8–10 liści, czyli w naszych warunkach 6–7 tygodni po kwitnieniu. Podobnie jest w Holandii, we Francji natomiast tnie się, gdy jest 12 liści, ale tam wegetacja jest wcześniejsza. Przy cięciu maj/czerwiec elementy tnące maszyny skracają tegoroczne przyrosty. Nawet przez 20 lat można w tym systemie produkować owoce dobrej jakości, nie wymieniając nasadzeń.
Cięcie mechaniczne doskonale sprawdza się w przypadku ‘Jonagolda’, drzewa regularnie owocują, wielkość owoców i wybarwienie są dobre, jeśli rzędy biegną północ-południe. Peter van Arkel przypuszcza, że ten system prowadzenia będzie pasował także do ‘Ligola’. Drzewa tych odmian tnie się po zimowej rekonstrukcji na przełomie maja i czerwca.
Termin ten jednak nie jest polecany dla odmian o mniejszych owocach, np. ‘Gali’, Golden Deliciousa’, ‘Szampiona’, gdyż to może dodatkowo ograniczyć wyrastanie owoców. Corocznie cięcie mechaniczne wykonuje się zatem w fazie różowego pąka (E2-F) lub po zbiorze owoców, ale kiedy liście są jeszcze zielone. Zabieg w tym ostatnim terminie silnie osłabia wzrost, zwłaszcza w górnej części drzewa, nawet bardziej niż cięcie korzeni. Termin ten jest polecany dla drzew silnie rosnących, np. ‘Golden Delicious’, czy ‘Szampion’ na M 26. Przy normalnym wzroście należy ciąć w fazie różowego pąka, a nie po zbiorze.
Odmiany drobnoowocowe wymagają ponadto ręcznego cięcia uzupełniającego. To bardzo ważny zabieg. W przypadku odmiany ‘Pinova’ na mechaniczne cięcie hektara sadu potrzeba  3,27 godziny, ale korekta ręczna to około 20 godzina/ha. Różnica między cięciem mechanicznym z korektą, a cięciem ręcznym wynosi około 50 godzin/ha.
Cięcie mechaniczne oznacza, że mamy mniej przyrostów wtórnych, nie trzeba wykonywać cięcia letniego, owoce są wybarwione i dobrej jakości, drzewa przechodzą mniejszy stres, ogranicza się przerzedzanie mechaniczne i chemiczne.
Cdn…