Odporność na przymrozki wiosenne

Doświadczenia prowadzone w komorach klimatycznych

w Ctifl w Balandran (Francja) na pędach drzew owocowych jabłoni i brzoskwiń potwierdzają, że stopień wilgotności powierzchni roślin, jest czynnikiem wpływającym na wielkość strat w przypadku temperatur ujemnych. Krótko mówiąc, okazuje się, że suche rośliny są bardziej odporne na przemarzanie podczas chłodów wiosennych.
Zdobywanie danych na temat przymrozków w sadzie jest niepewne z powodu dużej zmienności czynników atmosferycznych. Z drugiej strony ewentualne straty w gospodarstwach, zwłaszcza sadowniczych, są tak wielkie, że koniecznie trzeba mnożyć wysiłki, aby odpowiedzieć na pytania dotyczące wrażliwości roślin na przemarzanie podczas wiosennych spadków temperatury.
W poszukiwaniu rozwiązać pomocne są komory klimatyczne, gdzie dla potrzeb badawczych sztucznie tworzone są identyczne, powtarzalne warunki wegetacji. W pomieszczeniach tych przypominających szklarnie wywołuje się w sposób kontrolowany przymrozki typu adwekcyjnego. W sadzie spadek temperatury występuje też na skutek wypromieniowania ciepła w bezchmurną noc. Prace badawcze prowadzone były w latach 2006-2008 w stadiach fenologicznych o największej wrażliwości na spadek temperatury. Aby ograniczyć czynniki wpływające na wynik, prace prowadzono wyłącznie na odmianie ‘Ivoire® Monivo’ cov (brzoskwinia) i ‘Golden Delicious’.
Z czynników ogólnych na stopień przemarzania wpływają między innymi: przyspieszenie wegetacji, stadium fenologiczne, obecność lub nie wody na powierzchni roślin, długość trwania warunków krytycznych.
Do doświadczeń w komorach termicznych użyto wyciętych gałęzi i poddawano je działaniu obniżającej się temperatury. Były one dość dużych rozmiarów, miały pąki kwiatowe, nie różniły się pod względem wielkości i stadium fenologicznego. Trzymano je w naczyniach z wodą w komorach termicznych, w których obniżano temperaturę o 1°C na godzinę. Wilgotność powietrza była stała. Jedną gałąź zwilżano poprzez opryskiwanie jej wodą pod ciśnieniem, druga pozostawała sucha.
Naukowcy na podstawie doświadczeń w komorze termicznej stwierdzili, że:
1.    Wyniki z komór termicznych można odnieść do warunków polowych.
2.    Próg przemarzania, czyli moment krytyczny to stan, w którym nie powstają jeszcze uszkodzenia mrozowe. Dopiero jego przekroczenie powoduje przemarzanie, zależne są od szybkości spadku temperatury (im szybciej obniża się tym straty mogą być większe) oraz długości utrzymywania się temperatury poniżej progu (niekorzystnie jeśli dłużej niż 40-60 min).
3.    Obecność wody nie zmienia punktu krytycznego, lecz gdy zostanie on osiągnięty, szkody szybko powiększają się, gdy roślina jest wilgotna. Można powiedzieć inaczej, że rośliny zmoczone wodą i o suchej powierzchni są tak samo wrażliwe na przemarzanie, ale jeśli zostanie przekroczony pewien próg, rośliny suche są bardziej odporne na działanie niskiej temperatury niż np. pokryte rosą (20-60 min w zależności od stadium i odmiany).
4.    Niektóre sposoby walki z przymrozkami powodują ruch powietrza, a także osuszanie powierzchni roślin (np. wiatraki), zwiększając tym samym wytrzymałość roślin na przemarzanie.
 Źródło: Reussirfl 2008