Mączniak jabłoni – profilaktyka w sadach w okresie bezlistnym

Mączniak jabłoni w nasileniu epidemicznym występuje co kilka lat. Choroba pojawia się we wszystkich rejonach uprawy jabłoni – zarówno w szkółkach, jak i w sadach owocujących. Może powodować ogromne straty związane nie tylko ze spadkiem zawiązywania pąków kwiatowych, ale też z pogorszeniem jakości jabłek.

Mączniak jabłoni – charakterystyka choroby

Sprawcą choroby jest grzyb Podosphaeraleucotricha. W wypadku dużego porażenia można zaobserwować zakłócenie wielu procesów fizjologicznych drzew owocowych. Mączniak jabłoni może powodować ogromne straty ekonomiczne w sadach towarowych. Zwiększenie procesu transpiracji liści oraz pędów, a także ograniczona asymilacja prowadzą do spowolnienia przyrostu młodych pędów jabłoni. Silnie porażone podkładki nie powinny być wykorzystywane do szczepienia i okulizacji. 

Objawy mączniaka jabłoni przybierają postać białego, mączystego nalotu, który pojawia się na pędach, liściach oraz kwiatach (czasami również na owocach). Choroba dość często pojawia się na wierzchołkach jednorocznych pędów. Nalot tworzący się na pędach jest zbity, barwy białej lub białoszarej, a z czasem brunatnieje. W nalocie sadownik może zauważyć ciemniejsze punkty, będące otoczniami grzyba. Wierzchołki porażonych pędów często zamierają. Kwiaty, które uległy porażeniu, słabo się wykształcają, nie zawiązując owoców.

Monitoring choroby w sadach w okresie bezlistnym

Określenie wielkości źródła infekcji sprawcy choroby wiąże się z prowadzeniem regularnych lustracji w poszczególnych kwaterach sadu. Monitoringu dokonuje się zarówno zimą, jak i wczesną wiosną. Uzyskane dzięki lustracji informacje na temat stopnia porażenia drzew mączniakiem jabłoni ułatwiają podjęcie decyzji o rozpoczęciu zwalczania choroby. Nasilenie choroby określa się na podstawie 10 losowo wybranych drzew po ich zaznaczeniu i określeniu liczby pąków, które uległy porażeniu na 10 pędach – czynność tę wykonuje się od 3 do 4 razy w trakcie sezonu. Wzrost liczby plam jest sygnałem do rozpoczęcia walki z chorobą lub zwiększenia intensywności zabiegów. Mączniak jabłoni wymaga zwalczania, jednak nie zawsze jest ono łatwe.

 Mączniak na liściu

Mączniak jabłoni – profilaktyka choroby w sadach

To, jak zimuje sprawca choroby, uniemożliwia jego odizolowanie od źródła infekcji. Eliminacja grzyba jest możliwa jedynie poprzez usunięcie porażonych pędów jabłoni. Zabieg ten będzie skuteczny tylko, jeśli zostanie wykonany wczesną wiosną. W okresie bezlistnym doskonale widoczne są pierwsze objawy mączniaka w postaci białych lub srebrno-białych wierzchołków pędów. Zainfekowane pędy sadownik powinien usunąć nie później niż w fazie różowego pąka kwiatowego, ponieważ to właśnie wtedy pojawiają się zarodniki konidialne grzyba na grzybni. Umożliwi to ograniczenie nasilenia infekcji pierwotnej i potencjału infekcyjnego mączniaka w uprawie jabłoni. Opóźnianie zabiegu lub przeprowadzenie go w lecie, po okresie kwitnienia, nie przynosi oczekiwanych rezultatów, gdyż sprawca choroby w tym czasie zainfekował już młode przyrosty oraz liście.

 
Objawy mączniaka jabłoni

Zwalczanie mączniaka jabłoni w sadach  przed kwitnieniem

Zwalczanie choroby jest związane z łączeniem metody agrotechnicznej i chemicznej. Metody te uzupełniają się, dzięki czemu z roku na rok nasilenie choroby jest coraz mniejsze. Do zabiegów chemicznych można wykorzystać Kendo 50 EW – preparat działający translaminarnie i gazowo, dzięki czemu zwalcza patogena już obecnego  na roślinie, jak i zabezpiecza jabłonie przed rozwojem nowych infekcji. Co istotne, środek zawiera niewystępującą do tej pory na polskim rynku substancję czynną (cyflufenamid), dzięki czemu będzie zwalczał również szczepy mączniakauodpornione na inne substancje.

Należy jednak pamiętać, że skuteczna ochrona przeciwko mączniakowi jabłoni musi być rozpoczęta jak najwcześniej, najlepiej jeszcze przed kwitnieniem. W sadach, w których stopnień porażenia jabłoni chorobą przekracza 4% (4 zainfekowane pędy w próbie 100 pędów), wykonuje się opryski jabłoni w fazie różowego pąka lub na początku okresu kwitnienia. Kolejne opryski przeprowadza się co 7–10 dni, tak aby rosnące pędy i nowe liście oraz kwiaty zostały odpowiednio zabezpieczone. Zbyt późno wykonane zabiegi mogą okazać się nieskuteczne. Może wówczas dojść do masowego pojawu objawów choroby. Największe nasilenie związane z wysiewem zarodników konidialnych Podosphaeraleucotricha występuje od końca maja do końca czerwca.

Należy pamiętać, że mączniak jabłoni rozwija się bardzo szybko w czasie infekcji wtórnych, dlatego też zwalczanie tej choroby w późniejszym okresie jest bardzo trudne.