Szkodniki jabłoni

Sposób, w jaki szkodniki mogą uszkadzać jabłonie w sadach zależy przede wszystkimod miejsca ich żerowania oraz od rodzaju aparatu gębowego. Szkodniki jabłoni mogą żerować zarówno na zewnątrz, jak również wewnątrz tkanek roślinnych. Ważne jest jak najszybsze zaobserwowanie początku żerowania szkodników, gdyż ich dalszy rozwój może prowadzić do znacznych strat w jakości i wielkości plonów. Jakie szkodniki najczęściej atakują jabłonie i jak skutecznie je zwalczać?

Groźne szkodniki jabłoni

Jabłonie atakowane są przez wiele gatunków szkodników, które różnią się między sobą morfologią oraz sposobem i miejscem żerowania. Wśród szkodników jabłoni znaleźć można m.in. niewielkich rozmiarówroztocza, do których należą przędziorki i szpeciele oraz bardzo dobrze widoczne gołym okiem motyle i chrząszcze. Część szkodnikówzaobserwować można w ciągu dnia, a część nocą. Niektóre szkodniki jabłoni pojawiają się już wczesną wiosną wraz z rozwojem pierwszych liści, a inne podczas kwitnienia drzew i mogą one występować nawet przez cały okres wegetacji. W zależności od sposobu, w jaki szkodniki pobierają pokarm dzieli się je na dwie podstawowe grupy. Pierwszą grupę stanowiąszkodniki ssące (np. mszyce). Do drugiej grupy należą szkodniki gryzące (np. gąsienice motyli).

Szkodniki jabłoni wiosną – kwieciak jabłkowiec

Kwieciak jabłkowiec (Anthonomus pomorum) jest szkodnikiem, który może powodować ogromne szkody w latach o chłodniejszej wiośnie, kiedy rozwój jabłoni trwa wolniej, a okres rozwoju pąków wydłuża się. W przypadku, kiedy jest mało pąków, szkodnik może zniszczyć większość z nich, a przy obfitym kwitnieniu znacznie  je przerzedzić. Ten szkodnik jabłoni jest chrząszczem długości 4-5 mm z wydłużoną głową w postaci ryjka. Samice kwieciaka składają jaja w pąkach kwiatowych. Stadium szkodliwym jest beznoga, biała larwa o długości ok. 5 mm, która wyjada zawartość pąków kwiatowych. Jej szkodliwość polega również na podgryzaniu nasady płatków kwiatowych, co powoduje, że pąki kwiatowe nie rozwijają się, lecz tworzą kapsułę, w której przebiega dalszyrozwój szkodnika. W sezonie wegetacyjnym rozwija się jedno pokolenie kwieciaka. Przy wysokiej liczebności szkodnik może doprowadzić do spadku plonu o nawet kilkadziesiąt procent.

Owocówka jabłkóweczka – groźny szkodnik jabłoni

Owocówka jabłkóweczka (Cydia pomonella) jest niewielkim motylem, którego rozpiętość skrzydeł dochodzi do 20 mm. Gąsienice szkodnika dorastają do 20 mm i są kremowe, a następnie różowe z głową barwy brązowej. Ten szkodnik jabłoni rozwija dwa pokolenia w trakcie sezonu wegetacyjnego. Lot motyli trwa od maja do sierpnia, a od czerwca aż do zbiorów znaleźć można gąsienice, które żerują w owocach, powodując ich robaczywienie. Szkodliwość gąsienic owocówki jabłkóweczki polega na wgryzaniu się do miąższu i drążeniu kanałów aż do komory nasiennej, pozostawiając w nich odchody. W sadach jabłoniowych przy dużym nasileniu szkodnika straty w plonach mogą dochodzić do nawet kilkudziesięciu procent.

Owocnica jabłkowa w sadach jabłoniowych

Owocnica jabłkowa (Hoplocampa testudinea)jest błonkówką, której długość ciała dochodzi do 7 mm. Ciało szkodnika barwy żółtej zakończone jest piłkowanym pokładełkiem. W ciągu roku rozwija się jedno pokolenie owocnicy. Larwa tego szkodnika jabłoni jest biała lub kremowa, a poczwarka biaława. Stadium zimującym są larwy, a miejscem ich zimowania jest gleba. Przepoczwarczanie owocnicy jabłkowej odbywa się w kwietniu, a wylot form dorosłych na początku kwitnienia jabłoni. Samice szkodnika odżywiają się pyłkiem, a następnie składają jaja do wnętrza kwiatu. Wylęg larw odbywa się pod koniec kwitnienia jabłoni. Szkodliwość owada polega na minowaniu zawiązków oraz wgryzaniu się do ich wnętrza i niszczeniu gniazda nasiennego. Uszkodzone owoce następnie opadają. Jedna larwa owocnicy jabłoniowej może uszkodzić nawet 5 zawiązków. Próg zagrożenia szkodnika stanowi 20 owocnic na 1 białą pułapkę lepową.

Pryszczarek jabłoniak na jabłoni

Pryszczarek jabłoniak (Dasyneura mali) to szkodnik jabłoni, który największą szkodliwość wykazuje od końca kwitnienia do końca wzrostu młodych pędów jabłoni (przełom czerwca i lipca).To muchówka z rodziny pryszczarkowatych o długości ciała do 2 mm.W sezonie wegetacyjnym występują trzy pokolenie szkodnika.Stadium zimującym pryszczarka są larwy barwy kremowobiałej, a następnie pomarańczowej. Wylot samic szkodnika przypada na kwiecień. Samice składają jaja na brzegach liści. Stadium szkodliwym są larwy, których miejscem żerowania są najmłodsze liście jabłoni. Ich szkodliwość polega na wyginaniu brzegów liści do środka oraz na ich deformacji. Największe szkody powoduje w młodych nasadzeniach jabłoni.

Szkodniki jabłoni wiosną – zwójki (zwójkówki) liściowe

Zwójkówki(Tortricidae) to motyle, których rozpiętość skrzydeł wynosi do 24 mm. W sadach jabłoniowych występuje kilkanaście gatunków zwójkówek. Szczególnie groźne w sadach są cztery gatunki zwójek.

Zwójka siatkóweczkajest motylem o przednim skrzydle barwy jasnopomarańczowej. Gąsienica szkodnika barwy zielonożółtej lub ciemnozielonej osiąga długość do 22 mm. Szkodnik może mieć dwa pokolenia w trakcie sezonu wegetacji.

Zwójka bukóweczka ma pierwszą parę skrzydeł barwy brunatnej, a długość zielonej gąsienicy wiosennego szkodnika jabłoni wynosi do 25 mm. Może mieć dwa pokolenia w sezonie.

Wydłubka oczateczka jest motylem o ciemoszarej barwie przednich skrzydeł. Gąsienice szkodnika początkowo są żółte, a następnie żółtopomarańczowe i brunatnożółte o długości do 12 mm. Szkodnik ma jedno pokolenie w trakcie sezonu.

Zwójka różóweczka tojednopokoleniowy szkodnik jabłoni, którego skrzydła pierwszej pary w przypadku samców są jasnobrązowe, a u samic – oliwkowe. Gąsienice szkodnika są barwy zielonej – ciemniejsze od góry, a jaśniejsze od dołu.

Szkodliwość zwójkówek w sadach jabłoniowych

Stadium szkodliwym zwójkówek są gąsienice, które żerują na jabłoni od wczesnej wiosny aż do zbiorów. Ich szkodliwość polega na uszkadzaniu rozet liściowo-kwiatowych, liści, zawiązków oraz owoców. Zawiązki, które zostały uszkodzone opadają, a rozwijające się owoce mają charakterystyczne skorkowaciałe blizny. Żerujące gąsienice w sadach znaleźć można od kwietnia do września. Z kolei lot motyli odbywa się od maja do września.       

Mszyce – wielopokoleniowe szkodniki jabłoni

Mszyce (Aphidomorpha) to pluskwiaki o długości ciała dochodzącej do 2,5 mm. Spotkać je można w formie bezskrzydłej oraz uskrzydlonej. W sadach jabłoniowych największe szkody powoduje mszyca jabłoniowa, mszyca jabłoniowo-babkowa oraz bawełnica korówka.Mszyca jabłoniowa uszkadza zarówno najmłodsze liście, jak i niezdrewniałe wierzchołki pędów. Szkodliwość mszycy jabłoniowo-babkowej polega na uszkadzaniu niezdrewniałych pędów i zawiązków owoców, co prowadzi do ich deformacji. Żerowanie mszyc w sadach jabłoniowych prowadzi również do zasychania liści. Lepkie odchody mszyc(spadź) dodatkowo zanieczyszczają pędy i owoce.Jabłonie szczególnie narażone sąna uszkodzenia powodowane przez mszyce od fazy pękania pąków aż do września.W trakcie sezonu mszyce mogą rozwinąć nawet 20 pokoleń.

Bawełnica korówka w sadzie 

Bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum)jestgroźnym szkodnikiem jabłoni z rodziny bawełnicowatych. Formy dorosłe osiągają długość ok. 2,5 mm. Na jabłonimożna zaobserwować dwie formy szkodnika – czarne formy uskrzydlone oraz brunatne formy bezskrzydłe, które pokryte są białym nalotem. Szkodliwość bawełnicy korówki polega na uszkadzaniu odrostów korzeniowych, pni, gałęzi, ogonków liściowych i szypułek kwiatowych. Żerującym stadium szkodliwym są larwy oraz samice. Skutkiem ich żerowania są charakterystyczne guzowate narośla na korze. Masowe pojawy szkodnika zaobserwować można wiosną oraz jesienią. Bawełnice powodują słabsze zawiązywanie pąków kwiatowych,słabsze przyrosty jabłoni orazzmniejszenie odporności drzew na przymrozki.

Przędziorki na jabłoni

Przędziorki (Tetranichidae) to często spotykane w sadach jabłoniowych roztocza osiągające rozmiary do 0,6 mm. W sadach jabłoniowych najczęściej występuje przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi)oraz przędziorek chmielowiec(Tetranychus urticae). Przędziorek owocowiec ma ciało barwy czerwonej pokryte szczecinkami. Z kolei przędziorek chmielowiec ma ciało żółtozielone (w lecie) oraz ceglastoczerwone (w czasie zimowania). W trakcie sezonu wegetacyjnego może rozwinąć się nawet 5 pokoleń tego groźnego szkodnika jabłoni. Stadium szkodliwym są ruchome formy przędziorka, których miejscem żerowania są liście. Szkodliwość przędziorków polega na żółknięciu, a następnie zasychaniu i przedwczesnemu opadaniu liści jabłoni. Dodatkowo owoce znacznie słabiej wyrastają, nie wybarwiając się. Największe narażenie na uszkodzenia jabłoni ze strony przędziorków przypada od okresu tuż przed kwitnieniem aż do końca sierpnia. Największą aktywnośćszkodniki jabłoni wiosną wykazują podczas upalnej i bezdeszczowej aury. Ich rozwój spowalnia aura chłodna i deszczowa.

Szpeciele groźnymi szkodnikami jabłoni

Pordzewiacz jabłoniowy (Aculus schlechtendali) jest roztoczem o wielkości ok. 0,15 mm o słomkowej barwie ciała. W ciągu sezonu wegetacyjnego może rozwinąć się nawet 6 pokoleń szkodnika. Największe ryzyko uszkodzeń powodowanych przez te szkodniki jabłoni występuje podobnie, jak w przypadku przędziorków,w okresie tuż przed kwitnieniem i trwa aż do końca sierpnia. Formą żerującą są zarówno larwy, jak również osobniki dorosłe, a miejscem żerowania są liście, kwiaty oraz zawiązki owocowe. Skutkiem żerowania jest matowienie blaszki liściowej. W przypadku dużego nasilenia szkodnika najczęściej dochodzi do wcześniejszego opadania liści oraz ordzawienia owoców, a niekiedy nawet do zahamowania dalszego wzrostu jabłoni.

Szkodliwość miodówki jabłoniowej

Miodówka jabłoniowa (Psylla mali)jest pluskwiakiem równoskrzydłym z rodziny miodówkowatych barwy jasnozielonej oraz skrzydłach ułożonych dachówkowato. Wylęg larw szkodnika odbywa się w okresie pękania pąków. Cztery pierwsze stadia szkodnika rozwijają się wewnątrz pąków, a larwy piątego stadium widoczne są na szypułkach pąków oraz na dolnej stronie liści. Po około czterech tygodniach pojawiające się formy dorosłe znajdują się na spodniej stronie liścia, wysysając z niego soki.Teszkodniki jabłoni wiosną mogą wyrządzać znaczne szkody w sadach jabłoniowych. Żerujące wewnątrz pąków kwiatowych larwy wydzielają rosę miodową, która powoduje zlepienie porażonych organów roślinnych. Szkody powodują również osobniki dorosłe, które stają się przyczyną deformacji liści.

Przeziernik jabłoniowiec groźnym szkodnikiem kory i drewna

Przeziernik jabłoniowiec (Sesia myopaeformis)jest motylem o ciele barwy czarnej z rudym prążkiem widocznym na odwłoku i rozpiętości skrzydeł do 22 mm. Gąsienice przeziernika są barwy żółtobiałej lub różowej o długości do 20 mm. Formą zimującą są gąsienice, a miejscem ich zimowania jest kora. W okresie wiosennym wygryzają one chodniki w kierunku powierzchni kory, a następnie przepoczwarczają się. Szkodliwość przeziernika polega na drążeniu korytarzy wzdłuż konarów oraz pni, co znacznie osłabia kondycję jabłoni. Lot motyli trwa od końca maja do sierpnia. Samice składają jaja w spękaniach kory.

Namiotnik jabłoniowy niebezpiecznym szkodnikiem minującym jabłonie

Namiotnik jabłoniowy (Hyponomeuta malinellus) jest niebezpiecznym szkodnikiem sadów jabłoniowych. Stadium szkodliwym są gąsienice barwy żółtej, które pojawiając się pod koniec kwietnia wgryzają się do wnętrza młodych liści, powodując uszkodzenia tkanki liściowej, pozostawiając w niej miny. Po zakończeniu żerowania gąsienice opuszczają miny, oplatając przędzą liście i tworząc pajęczynowate namioty. Przy silnym porażeniu namioty mogą objąć całe gałęzie. Oprzędy chronią namiotnika przed owadami drapieżnymi oraz przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych. Formy dorosłe o długości ciała ok. 1 cm pojawiają się pod koniec czerwca i są aktywne wyłącznie nocą.Silna inwazja tego szkodnika jabłoni może spowodować gołożery. Namiotnikjabłoniowy występuje gradacyjnie. Może pojawiać się masowo co 10 lat, na 2 lub 3 sezony wegetacyjne.

Toczyk gruszowiaczek – minujący szkodnik jabłoni

Toczyk gruszowiaczek (Leucoptera xitella) to szkodnik jabłoni będący motylem z rodziny toczykowatych o długości ciała do 5 mm i rozpiętości skrzydeł do 7 mm. Stadium zimującym szkodnika są poczwarki, a miejscem zimowania są załamania lub pęknięcia kory. Wylot dorosłych motyli następuje w fazie zielonego pąka, a kończy się w fazie kwitnienia jabłoni. Samice składają jaja na spodniej stronie liści. Stadium szkodliwym są gąsienice, które minują liście, w wyniku czego następuje ich przedwczesne opadanie. Przepoczwarczanie gąsienic następuje w zagłębieniu szypułkowym owocu, co znacznie obniża jego wartość handlową.

Mospilan 20 SP sprawdzonym środkiem na szkodniki jabłoni

Skutecznym środkiem o działaniu kontaktowym i żołądkowym przeznaczonym do zwalczania gryzących i ssących szkodników upraw sadowniczych, w tym szkodników jabłoni jest insektycyd Mospilan 20 SP. Dzięki unikalnym właściwościom środek ten jest numerem 1 wśród stosowanych w Polsce insektycydów. Mospilan 20 SP jest insektycydem o szerokim spektrum działania. W skład preparatu wchodzi acetamipryd - niezawodna substancja czynna w formulacji SP gwarantująca skuteczną i długotrwałą ochronę przed szkodnikami bez konieczności stosowania substancji pomocniczych. Wchodzący w skład środka acetamipryd może być również stosowany do tworzenia mieszanin m.in. z fungicydami. Dzięki najwyższej stabilności formulacji SP środek zachowuje aż 4-letni okres przydatności do użycia.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia i przestrzegaj zasad bezpiecznego stosowania produktu wskazanych na etykiecie