Jesienne zabiegi rzutujące na jakość przyszłorocznego plonu. Skuteczna metoda dokarmiania borówki wapniem

Powszechnie wiadomo, że odpowiedni poziom wapnia w owocach poprawia ich trwałość i jakość. Tyczy się to nie tylko borówki, ale i pozostałych uprawianych przez nas owoców. Często rozmawiając, zwłaszcza z początkującymi plantatorami, a takowych pojawia się coraz więcej, widzę na ich twarzy zaskoczenie, gdy mówię o stosowaniu doglebowym wapnia w uprawie borówki. Ma to poniekąd swoje uzasadnienie, ponieważ wapń z reguły większości z nas kojarzy się z podnoszeniem odczynu pH gleby, stąd pojawiają się pytania, czy nie boję się zbyt wysokiego pH gleby, a co za tym idzie zaburzenia wzrostu tych roślin. Odpowiedź brzmi – zdecydowanie nie. Pamiętać należy jednak, że nie każdy rodzaj wapnia nadaje się do tego celu.

Na całym świecie przeprowadzono niejedno doświadczenie mające na celu ukazanie wpływu nawożenia wapniem, zarówno dolistnie jak i doglebowo, na jakość i trwałość owoców w okresie pozbiorczym. Wczesne badania przeprowadzone w latach 90. w Michigan oraz późniejsze wykonane w Argentynie na odmianach O’Neal oraz Bluecrop dawały nie do końca spójne wyniki.  O ile doświadczenia przeprowadzone w celu zbadania skuteczności zabiegów dolistnych wykazały brak znaczącego wpływu zawartości wapnia w owocach oraz jego podwyższone stężenie w liściach tak stosowanie siarczanu wapnia tuż po zbiorach dało zauważalne efekty. Na tym badaniu chciałbym się skupić i przedstawić wyniki uzyskane w Argentynie.

Celem badania było sprawdzenie wpływu doglebowego zastosowania siarczanu wapnia, zastosowanego pod koniec okresu zbiorczego na właściwości fizyczne owoców w sezonie kolejnym. Dawka jaką zastosowano to 0.06kg/m² CaSO₄. Doświadczenie zostało przeprowadzone na próbie n=25, jednocześnie taka sama liczba roślin została pozostawiona do kontroli, bez użycia siarczanu wapnia. Dokonano dwóch zbiorów owoców w odstępie 14 dni (100% wybarwienia), następnie wszystkie zebrane próbki zostały schłodzone do 2  ̊C i przechowywane przez 23 dni. Zarówno przed okresem przechowywania jak i po dokonano stosownych pomiarów. Nie będę skupiał się nad metodyką i przejdę do omówienia otrzymanych wyników.

Jędrność owoców jest ważnym atrybutem jakości, nadmierne zmiękczanie owoców jest natomiast efektem niepożądanym. Potwierdzono, że spadek jędrności jest związany z modyfikacjami występującymi w polimerach ścian komórkowych.

Powyższy wykres wyraźnie pokazuje różnicę w jędrności owoców po zastosowaniu siarczanu wapnia. Użycie dawki 600kg/ha zwiększyło zawartość wapnia w glebie dwukrotnie. Chociaż podczas zbiorów wartość jędrności można uznać na bardzo zbliżonym poziomie, tak okres przechowywania pokazuje wyraźnie korzystny wpływ tego pierwiastka. Warto również wspomnieć, że na świecie przygotowując owoce do okresu przechowania robiono próby z kąpielami owoców maliny oraz borówki w 1-2% roztworze chlorku wapnia. Miało to korzystny wpływ na odporność na fizyczne uszkodzenia oraz choroby przechowalnicze. Jednakże stężenia powyżej 1% powodowały słony posmak owoców.

Kolejnym, bardzo ważnym parametrem jest utrata wagi podczas długiego okresu przechowywania. Nawożenie wapniem spowodowało redukcję utraty masy w obu odmianach. Jony wapnia poprawiają stabilność ścian komórkowych i chociaż ściany komórkowe są przepuszczalne dla wody, redukcja uszkodzeń konstrukcji ścian powoduje wyższą odporność na odparowywanie. Otrzymane w przeprowadzonym badaniu wyniki różnic w utracie masy ukazuje poniższy wykres.

Poza wyszczególnionymi na wykresach parametrami zbadano takie wartości jak: ilość naturalnych cukrów, kwasy β-D-Glukourynowy, oddychanie komórkowe, hemicelulozę i intensywność koloru. Dla zainteresowanych polecam zajrzeć do tekstu źródłowego.

 Podsumowując badanie wykonane przez naukowców w Argentynie można zauważyć, że wczesne stosowanie wapnia, przedzbiorczo, korzystnie wpływa na późniejsze zachowanie owoców podczas długiego przechowywania. Rezultaty zostały uzyskane dla jednorocznej aplikacji, nie zbadano corocznego wpływu stosowania CaSO4 na powtarzalność wyników. Dalsze badania trwają, jednak na podstawie tego jednego można potwierdzić istotną rolę tego pierwiastka w budowaniu jakości borówki na polskich plantacjach, która jest kluczowa w osiągnięciu sukcesu przy uprawie i późniejszej sprzedaży.

Marceli Dubczyk 

Źródło: Effect of preharvest calcium applications on postharvest quality, softening and cell wall degradation of two blueberrt (Vaccinium corymbosum) varieties, w: Postharvest Biology and Technlogy