Jak przebiega szacowanie szkód spowodowanych w sadach przez gatunki chronione?

Równo dwa miesiące temu opublikowaliśmy artykuł o przebiegu procedury zgłaszania i szacowania szkód łowieckich w sadach (czytaj więcej: https://www.e-sadownictwo.pl/artykuly/sadownicy-poluja/8424-sadownicy-poluja-jak-przebiega-zglaszanie-i-szacowanie-szkod-lowieckich-w-sadach). Spotkał się z bardzo szerokim odbiorem, w związku z czym dzisiaj chcielibyśmy poruszyć kwestię szkód wyrządzanych przez gatunki będące pod ochroną. Gospodarstwa rolne odnotowują przecież starty na skutek bytowania bobrów, wilków, niedźwiedzi, rysi i innych chronionych zwierząt, przy czym trudno winić o nie koła łowieckie, które nie mogą dokonywać odstrzałów wyżej wspomnianych gatunków. Pamiętajmy, że sadownicy często posiadają również pasieki, w których niedźwiedzie mogą narobić szkód (dotyczy oczywiście osób prowadzących sad w pobliżu miejsc ich bytowania; jak wiadomo, gatunki znajdujące się pod ochroną, należą do rzadko spotykanych).

Postępowanie w takich przypadkach określa treść Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 08 lutego 2020 w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową.

Zgodnie z nim osoba poszkodowana po stwierdzeniu szkody dokonuje niezwłocznie jej zgłoszenia przez złożenie wniosku o odszkodowanie za szkodę w postaci papierowej albo elektronicznej, w szczególności przez elektroniczną skrzynkę podawczą, do regionalnego dyrektora ochrony środowiska, a w przypadku szkody wyrządzonej na obszarze parku narodowego – do dyrektora parku narodowego. Co ważne, poszkodowany zabezpiecza, w miarę możliwości, ślady oraz inne dowody wskazujące na przyczynę lub okoliczności powstania szkody w miejscu jej wyrządzenia do czasu sporządzenia protokołu.

Wyżej wspomniany wniosek powinien zawierać imię i nazwisko poszkodowanego i jego nr PESEL, adres korespondencyjny, nr telefonu, lokalizację szkody (w szczególności nr ewidencyjny działki), opis szkody i datę jej stwierdzenia, gatunek zwierzęcia, który ją wywołał, a także formę władania przedmiotem szkody.

Nie później niż trzydziestego dnia po otrzymaniu kompletnego wniosku następują oględziny z udziałem poszkodowanego, choć jego nieobecność nie wstrzymuje procedury. Podczas oględzin sporządza się protokół i wykonuje dokumentację fotograficzną. Poszkodowany może złożyć zastrzeżenia do protokołu.

Dokonując oględzin szkody wyrządzonej w użytkach zielonych, uprawach lub płodach rolnych, roślinach sadowniczych, powierzchni gruntów, drzewostanach, zadrzewieniach i pojedynczych drzewach, ustala się odpowiednio:

1) gatunek zwierzęcia, które wyrządziło szkodę;

2) rodzaj uprawy, która uległa szkodzie;

3) powierzchnię całej uprawy;

4) wydajność uprawy z 1 ha – jeżeli jest to możliwe;

5) powierzchnię uprawy, która uległa szkodzie, a w przypadku drzew, które uległy szkodzie – liczbę, gatunek oraz wiek tych drzew.

Rozmiar szkody wyrządzonej w roślinach sadowniczych ustala się, uwzględniając:

1) rodzaj lub gatunek roślin, które uległy szkodzie;

2) liczbę roślin, które uległy szkodzie;

3) rodzaj podkładki;

4) wiek roślin, które uległy szkodzie;

5) rodzaj plantacji;

6) wartość rynkową roślin na dzień oględzin szkody, ustaloną na podstawie dostępnego źródła;

7) wartość rynkową plonu, który uległ szkodzie, na dzień oględzin szkody, na podstawie wyników badań rynkowych udostępnianych stosownie do art. 5 ustawy z dnia 30 marca 2001 r. o rolniczych badaniach rynkowych, a w przypadku braku informacji w tym zakresie – na podstawie danych z innego źródła, pozwalających ustalić tę wartość w regionie wyrządzenia szkody.

Dokonując oględzin szkody wyrządzonej w pasiekach, ustala się odpowiednio:

1) gatunek zwierzęcia, które spowodowało szkodę;

2) rodzaj i rozmiar szkody;

3) rodzaj zabezpieczeń zastosowanych przed atakiem drapieżników;

4) czas wyrządzenia szkody;

5) sposób nadzoru nad zwierzętami gospodarskimi w pasiece w okresie od zachodu do wschodu słońca.

Rozmiar szkody wyrządzonej w pasiekach ustala się na dzień oględzin pasiek, które uległy szkodzie, na podstawie cen rynkowych w regionie wyrządzenia szkody.

Po ustaleniu wysokości odszkodowania za szkodę właściwy organ informuje na piśmie poszkodowanego o wysokości ustalonego odszkodowania i przekazuje poszkodowanemu kopię protokołu oraz kopię formularza szacowania szkody.