Brak pieniędzy na spłatę – banki zabierają maszyny kupione na PROW

Ostatnio dużo mówi się o trudnościach w sytuacji finansowej gospodarstw. Pojawia się coraz więcej ogłoszeń z ofertami sprzedaży ziemi, bo z powodu złej koniunktury są problemy ze spłatą kredytów zaciąganych na modernizację gospodarstw.

Do Podlaskiej Izby Rolniczej zgłosił się producent rolny, którego gospodarstwo stanęło w obliczu zagrożenia przywłaszczeniem przez bank maszyny uprawowej zakupionej przez poszkodowanego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych" typ operacji „Modernizacja gospodarstw rolnych zgodnie z kryteriami PROW 2014-2020. 

Rolnik na zakup w/w maszyny zawarł umowę pożyczki, a jako zabezpieczenie przedłożył weksel własny in blanco oraz zastaw rejestrowy ustanowiony na rzecz podmiotu finansującego. Jednakże na skutek suszy, znacznego spadku cen za płody rolne, wzrostu kosztów środków niezbędnych do produkcji rolnej oraz braku środków pochodzących z dopłat bezpośrednich nastąpiło opóźnienie w spłacie rat pożyczki. Niemalże natychmiastowo doszło do rozwiązania przez bank umowy pożyczki. 

Rolnik wielokrotnie informował bank o chwilowych problemach oraz wnioskował do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o możliwie najszybszą wypłatę dopłat obszarowych. Był zmuszony do zaciągnięcia innych pożyczek i na dzień dzisiejszy umowa pożyczki została wznowiona, lecz rolnik został obciążony kosztami wznowienia umowy oraz windykacji. 

Zdaniem Podlaskiej Izby Rolniczej takich spraw jest bardzo dużo i dotyczy wielu młodych rolników inwestujących w gospodarstwa. Dlatego też konieczne jest wypracowanie rozwiązań, które będą zabezpieczały rolników w takich sytuacjach. 

Poniżej wnioski i postulaty do rozważenia: 

1. podjęcie działań legislacyjnym mających na celu zapobieżenie sytuacjom, w których banki i instytucje finansujące uprawnione są do przywłaszczenia maszyn i urządzeń zakupionych w ramach programów współfinansowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w sytuacji, w której opóźnienie w spłacie wymagalnych zobowiązań wynika z obniżenia dochodu gospodarstwa w związku z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (suszą, gradobiciem, przymrozkami itp.) czy też zdarzeniami losowymi (np. pożar, ciężka choroba/wypadek lub śmierć rolnika); 
2. wypracowanie rozwiązań mających na celu zobligowanie banków i instytucji finansowych do zawierania w umowach kredytowych/pożyczkowych z rolnikami postanowień umownych regulujących sytuację, w której rolnik opóźnia się ze spłatą wymagalnych zobowiązań w związku z: (i) obniżeniem dochodu z gospodarstwo w związku z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, (ii) niekorzystną koniunkturą lub (iii) sytuacją losową – rozwiązania te miałyby dotyczyć wyłącznie kredytów/pożyczek związanych z prowadzoną produkcją rolną/zwierzęcą; 
3. . wypracowanie rozwiązań umożliwiających odroczenie płatności wymagalnych zobowiązań wobec banków i instytucji finansujących działalność rolniczą w szczególnych sytuacjach, takich jak: niekorzystne warunki atmosferyczne (susza, gradobicie, przymrozki itp.), zdarzenia losowe (np. pożar, ciężka choroba/wypadek lub śmierć rolnika); 
4. wypracowanie rozwiązań chroniących gospodarstwa rolne przed bezprawną windykacją; 
5. skierowanie wsparcia ze środków publicznych do gospodarstw, które inwestują w prowadzoną produkcję, a tym samym są najbardziej narażone na skutki niekorzystnej koniunktury; 
6. umożliwienie ARiMR dokonywanie wypłaty środków z dopłat bezpośrednich w pierwszej kolejności tym gospodarstwom, które znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji finansowej – na podstawie wniosku zainteresowanych rolników; 
7. urealnienie dostępu do niskooprocentowanych kredytów i pożyczek mających na celu utrzymanie płynności finansowej gospodarstw. 

Ponadto zasadne oraz konieczne zdaniem Podlaskiej Izby Rolniczej wydaje się stworzenie przez Krajową Radę Izb Rolniczych projektu z udziałem banków oraz Ministerstwa Finansów, mającego na celu przeprowadzenie kampanii informacyjno szkoleniowej nt. zaciągania kredytów i pożyczek oraz zagrożeń jakie za sobą niosą. 

 Źródło: Podlaska Izba Rolnicza