Logistyka wewnątrz gospodarstwa sadowniczego

W nowoczesnych gospodarstwach sadowniczych w parku maszynowym należy uwzględnić wózki.

Służą one do prac transportowych na krótkie odległości. Wózki mogą mieć napęd elektryczny, gazowy i spalinowy. Wózki z napędem elektrycznym są używane w obiektach przechowalniczych, także w pracach manewrowych przed chłodniami, magazynami do pakowania i sortowania owoców. Współczesne wózki zapewniają bezpieczeństwo pracy, dużą sprawność i wydajność oraz manewrowość.
Aby bezpiecznie i prawidłowo użytkować wózki widłowe, w tym akumulatorowe, wymagane jest ukończenie kursu przez sadownika uprawniającego go do samodzielnego użytkowania. Nowoczesne wózki cechują się cichą pracą, są bezpieczne dla środowiska. Sadownicy nieraz mają dylemat, jakiej firmy, za ile i gdzie dokonać zakupu . Na rynku polskim można spotkać wózki nowe, jak i używane. Do grona znanych i cenionych producentów jezdnych wózków podnośnikowych należą firmy między innymi: TOYOTA, NISSAN, STILL, HYUNDAI, HANGCHA, HYSTER.
Wybór tych maszyn do załadunku i rozładunku obecnie nie stwarza większych problemów, z uwagi na wielorakość ofert na rynku. Wymagana jest jednak znajomości parametrów technicznych poszczególnych modeli. Typowe wózki widłowe składają się z szkieletu, kół, masztu, silnika, karetki, wideł, kabiny, przeciwwagi.
Maszyny wymienionych powyżej firm posiadają napęd na przednie koła, (wózki 3- bądź 4-kołowe). Na pulpicie wózka są czytelne wyświetlacze, pokazujące m.in. wskaźnik poziomu naładowania baterii, masy ładunku, ilość godzin przepracowanych (bez przerw). Wyposażone są w tradycyjne urządzenia sterujące – dźwignię hydrauliczną, bądź nowoczesny wygodny sterownik „joystick”. Różne programy jazdy gwarantują, dostosowanie pracy do wykonywanych nimi czynności transportowych. Wąska konstrukcja tych urządzeń i zwrotność pozwala na pracę w wąskich korytarzach pomieszczeń magazynowych. Bardzo ważna jest wytrzymałość i niezawodność w eksploatacji. Jednym z elementów zużywającym się w wózkach jest łańcuch, (łączący ”karetkę”, stalowy element znajdującą się pod widłami biegnący przez środek masztu), który pod wpływem przeciążania wózka ulega uszkodzeniu. Nie należy przekraczać podanych parametrów ciężkości przewożonych ładunków, należy uwzględniać także wysokość podnoszenia.
Cena wózka zależy głównie od opcji, w które jest wyposażony, między innymi: przesuwu bocznego, wolnego skoku, rodzaju kabiny, typu opon, wysokości masztu i udźwigu, zamontowanej instalacji świetlnej, wymiaru wideł. Każdy kupujący indywidualnie dopasowuje wózek widłowy do swoich potrzeb. Dla osób nabywających i użytkowników bardzo ważnymi informacjami są dane na temat awaryjności maszyn oraz dostępiu do części zamiennych i serwisu. Można takie wózki kupić na grupę producentów i w ten sposób zmniejszyć wysokie koszty.
Firma Still w swojej ofercie dla producentów owoców proponuje wózki elektryczne model RX 20 o maksymalnym udźwigu 1500–2000 kg i wysokości masztu 7800–7900 mm napięciu 48V w cenie 22 tys. euro netto (dodać trzeba 23% VAT). Oferowany wózek ma w swoim wyposażeniu między innymi 5 programów prędkości jazdy, przesuw boczny inne dodatkowe opcje wyposażenia. Podstawowy elektryczny wózek do 3 metrów wysokości masztu, bez dodatkowych opcji kosztuje 18 tys. euro netto.
Firma Toyota produkuje między innymi 3- i 4-kołowe wózki widłowe elektryczne Traigo 24, Traigo 48 z przeciwwagą w przedziale cenowym 19–35 tyś. euro netto, cena zależna jest od wybranych dodatkowych opcji wyposażenia.
Firma Zeppelin Polska dystrybutor wózków widłowych Hyster serii J1.5XNT, J1.6XNT, J1.8XNT, J2.0XNT, oferuje czołowe wózki akumulatorowe o udźwigu 1500–2000 kg i wys. 4700–5200 mm w cenie przybliżonej 20–25 tys. euro netto.
Firma Toolmex Truck, wyłączny importer wózków Hyundai i Hangcha poleca wózki elektryczne trzykołowe o udźwigu 1500–200 kg i wysokości 2500–7000 mm, w orientacyjnej cenie 18–24 tys. euro, czterokołowe wózki są w przedziale cenowym od 17 tys. euro do 20 tys. euro (do ceny zakupu należy dodać należny VAT). Natomiast wózki elektryczne firmy Hangcha trzykołowe o przybliżonych parametrach udźwigu i wysokości masztu dostępne są w cenie 52–57 tys. złotych netto, a czterokołowe występują w cenie 51–100 tys. złotych netto.
Firma Nissan poleca w pełni ekologiczne trzykołowe wózki elektryczne widłowe z przeciwwagą model serii TX od 1,25 t do 2,0 t o mocy 48 V mające standardowe podwójne koła tylne.
Kierowca podnośnikowego wózka widłowego z napędem elektrycznym zatrudniany przez sadownika powinien, posiadać odpowiednie uprawnienia do prowadzenia tego pojazdu. Badanie okulistyczne oraz specjalne testy psychofizyczne stanowią podstawę wydania przez lekarza orzeczenia o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na tym stanowisku. Kursy operatorów wózka jezdnego (widłowego) cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem wśród sadowników, podnoszą kwalifikacje zawodowe i dają możliwość podjęcia dodatkowej pracy w firmach logistycznych.
Ciekawe propozycje dla sadowników składają również producenci miniładowarek i ładowaczy teleskopowych. Znajdują one, coraz szersze zastosowanie w gospodarstwach sadowniczych. Dzięki wymiennym elementom roboczym mogą być również wykorzystane przy pracach załadunkowych i przeładunkowych. Miniładowarki charakteryzują się dużą zwrotnością. Ich niewielka masa i udźwig dochodzący do 1200 kg powala na pracę wewnątrz budynku i gęstych nasadzeniach przy zwożeniu palet z owocami. Uzupełniają one asortyment maszyn do transportu wewnętrznego.

Materiały informacyjne i cenowe: Toolmex Truck, Zeppelin, Hyster, Toyota, Still, Nissan.
www.wozki.info, www.still.pl/pl_gabelstapler.0.0.html, www.xn--wzkiwidowe-gbb86g.com, www.abc.com.pl/pytanie/2341/8.

Autorka: mgr inż. Ewa Mianowska