Kaptan nie tylko na parcha. Substancja o wielu możliwościach

 

Kaptan nie tylko na parcha. Substancja o wielu możliwościach

Trudno sobie dzisiaj wyobrazić intensywną, specjalistyczną uprawę roślin sadowniczych bez chemicznej ochrony. Umiejętne łączenie chemicznych zabiegów ochronnych, gdzie podstawą jest rotacja pestycydów należących do różnych grup chemicznych o różnym mechanizmie działania z  innymi metodami, uwzględnianie progów szkodliwości ekonomicznej, wrażliwości odmian, jest podstawowym warunkiem  uzyskania  pełnego sukcesu jeśli chodzi o wysokość i jakość plonu. Przystępując do ochrony drzew owocowych w sadach warto przeanalizować kilka czynników, między innymi położenie sadu, wiek drzew, sposób prowadzenia, możliwość zaistnienia odporności uprawianej odmiany, a także efektywność ochrony w roku poprzednim. Gdy przed każdym sezonem pojawia się pytanie, jak przeprowadzić ochronę sadu, aby była ona skuteczna i możliwie tania, nie zawsze odpowiedź jest prosta i jednoznaczna. Oferta fungicydów dostępnych na rynku jest bardzo duża i tym samym możliwości wyboru fungicydów w celu zapewnienia pełnej ochrony są ogromne. Są tam zarówno środki o działaniu zapobiegawczym, jak i fungicydy interwencyjne oraz takie, które w przypadku infekcji wtórnych  działają na patogeny  wyniszczająco.

Dlaczego mimo dostępności do wielu cennych grup fungicydów kaptan pozostaje nadal podstawowym środkiem stosowanym w wielu krajach, w tym także w Polsce?

Kaptan, niezmiennie od lat, tj. od 1951 roku, kiedy to został wprowadzony do ochrony sadów jako pierwszy związek organiczny, jest najbardziej uniwersalnym fungicydem, do dziś wykorzystywanym w ochronie sadów przed najgroźniejszymi chorobami. Cechę uniwersalności kaptanu powinni wykorzystać sadownicy szukający wysokiej skuteczności działania w jednoczesnym zwalczaniu kilku zagrożeń ze strony rożnych patogenów. Kaptan, to  jeden z najważniejszych preparatów stosowanych w mieszaninach z preparatami o wysokim ryzyku wytworzenia ras odpornych grzybów chorobotwórczych takich jak: strobiluryny, anilinopirymidyny oraz  preparaty z grupy inhibitorów biosyntezy ergosterolu (IBE). Użycie mieszanin zwiększa efektywność zabiegów w sadach, w których pojawiły się formy odporne oraz, co jest znacznie ważniejsze, pozwala na ograniczenie lub wręcz zapobieganie selekcji form odpornych. Kaptan, jako typowy środek zapobiegawczy o niespecyficznym sposobie działania, polegającym na blokowaniu wielu enzymów biorących udział w procesie oddychania grzybów, nie sprzyja powstawaniu form odpornych patogenów i tym samym jest związkiem o niskim ryzyku powstawania odporności, stanowiąc istotny element w przygotowywaniu strategii antyodpornościowej. Dodatkową zaletą kaptanu jest jego korzystny wpływ na roślinę chronioną. W sadach, w których stosowano ten związek, daje się zauważyć wyraźnie lepsze wybarwienie owoców oraz tzw. efekt zielony, bardziej zielone i lepiej wyrośnięte liście. Z badań przeprowadzonych przez prof. A. Bielenin, eksperta z zakresu  ochrony upraw sadowniczych wynika, że fungicydy oparte na kaptanie są szczególnie przydatne do wczesnowiosennych zabiegów przeciwko parchowi jabłoni, gdyż wykazują bardzo dobrą skuteczność w ochronie działek kielicha oraz szypułek owocowych. Kaptan ze względu na niską toksyczność dla fauny pożytecznej znajduje szerokie zastosowanie w integrowanej ochronie. W zwalczaniu parcha jabłoni i gruszy związek ten może być stosowany w różnych okresach sezonu. Najbardziej jednak wskazanym okresem jest faza zielonego pąka i opadania płatków ze względu na dobre działanie w ochronie zielonych części kwiatów oraz dodatkowe działanie ograniczające występowanie szarej pleśni jabłek. Ponadto preparat ten jest podstawowym związkiem stosowanym w drugiej połowie sezonu, zarówno ze względu na korzystny wpływ na wybarwienie owoców, dzięki zwiększeniu zawartości antocyjanów w skórce jabłek, jak i na dobre działanie zapobiegawcze. Stosowany w tym okresie ogranicza także populacje grzybów powodujących gorzką zgniliznę jabłek.

 

Kaptan głównie na parcha

Choć liczne obserwacje dotyczące aktualnego rozwoju chorób  drzew owocowych dowodzą, że  w ciągu ostatnich kilku sezonów, w sadach coraz częściej pojawia się zagrożenie ze strony mączniaka jabłoni, chorób kory i drewna czy niektórych chorób przechowalniczych, to jednak nieprzerwanie właśnie  ochrona przed parchem jabłoni wymaga wciąż największego wysiłku ze strony sadowników. Intensywna ochrona chemiczna,  zmusza do wykonania średnio kilkunastu zabiegów ochronnych, a w sezonie o podwyższonej presji choroby, w czasie deszczowego sezonu, nawet do ponad 20. Parch stanowi zagrożenie od chwili, gdy drzewa rozpoczynają wegetację wczesną wiosną – praktycznie do samych zbiorów owoców. Niejednokrotnie objawy choroby mogą pojawić się nawet na owocach już przechowywanych.

Z badań przeprowadzonych w IO w Skierniewicach wynika, że zastosowanie kaptanu, takiego jak Kaptan Zawiesinowy 50 WP do ochrony przed parchem jabłoni, już od wczesnej wiosny, pozwoliło na uzyskanie skuteczności na poziomie przekraczającym 95%, co pokazuje, że  preparat ten jest  jednym z najskuteczniejszych w ochronie przed tą groźną chorobą.

 

Kaptan zawiesinowy 50 WP w ochronie przed parchem można stosować przez cały  sezon wegetacyjny, także z bardzo dobrym efektem  w drugiej połowie lata, w celu  skutecznej ochrony drzew przed infekcjami wtórnymi, w tym także  przed  parchem przechowalniczym. Jeżeli  po zakończeniu pierwotnych infekcji parchem jabłoni (koniec maja), podczas  szczegółowej lustracji drzew głównie wierzchołkowych partii korony, zaobserwuje się oznaki infekcji wtórnej w postaci plam na liściach i zawiązkach, najlepiej zastosować kaptan. W drugiej połowie sezonu kaptan (Kaptan Zawiesinowy 50 WP) stosuje się przede wszystkim w celu zabezpieczenia  przed infekcjami młodych  przyrostów.

Kaptan skuteczny na choroby kory i drewna - choć bez rejestracji

Coraz częstszym problemem w nowo zakładanych sadach, są choroby kory i drewna, a to z tego powodu, że dominują w nich takie odmiany jak Gala czy Szampion, które są na nie bardzo wrażliwe  i gdzie chemiczna ochrona w celu zabezpieczenia drzew przed  rozwojem  zgorzeli kory, jest niezbędna.

Stosując środki oparte na kaptanie, warto pamiętać o dodatkowym efekcie, jakim jest ochrona przed grzybami z rodzaju Neonectria, które są sprawcami m.in. raka jabłoni, jednej z najczęstszych chorób kory i drewna. Choć liczne obserwacje dowodzą wysokiej skuteczności kaptanu w zwalczaniu między innymi raka drzew, to niestety od kilku lat kaptan nie ma rejestracji do zwalczania raka drzew owocowych. Niegdyś taką rejestrację posiadał i był w tym bardzo skuteczny.

Kaptan w kwaterach z wysoką presją chorobową czy podatnymi odmianami był stosowany  po zbiorze owoców, zaś po opadnięciu liści – stosowano Topsin. Przy niskiej presji na odmianach bardziej odpornych, gdzie wykonuje się zabiegi tylko po opadnięciu liści, z wysoką efektywnością stosowany był kaptan.

Kaptan na gorzką zgniliznę jabłek i drobną plamistość liści jabłoni

Powołując się na opinie sadowników i badania wykonywane w IPSAD-zie, można śmiało powiedzieć, że kaptan to związek o wielu możliwościach. W ochronie jabłoni środki zawierające kaptan stosowane są także przed zbiorami owoców w celu zwalczania groźnej choroby przechowalniczej, jaką jest gorzka zgnilizna jabłek powodowana przez grzyby z rodzaju Pezicula. Kaptan wykazuje także działanie zapobiegawcze przeciwko drobnej plamistości liści jabłoni wywoływanej przez grzyb Phyllosticta sp. Zabiegi przeciwko parchowi jabłoni wykonywane w okresie od różowego pąka ograniczają zwykle w znacznym stopniu występowanie objawów tej choroby.

Kaptan jedyny środek na gorzką zgniliznę wiśni

Kaptan tak naprawdę jest jedynym i najpowszechniej stosowanym środkiem, w ochronie wiśni przed gorzką zgnilizną – chorobą, która wciąż zagraża sadom wiśniowym. Rozwojowi gorzkiej zgnilizny sprzyjają lata z dużą ilością opadów w okresie dojrzewania wiśni. Źródłem infekcji są zarodniki konidialne tworzące się podczas wilgotnej pogody na porażonych w poprzednim roku owocach. Owoce ulegają porażeniu w różnym stadium ich rozwoju, ale najbardziej podatne są w fazie wybarwiania się. W wyniku infekcji na owocach powstają lekko zapadnięte gnilne plamy, na których w okresie wilgotnej pogody pojawiają się pomarańczowo-kremowe skupienia zarodników konidialnych. Porażone owoce najczęściej zasychają i pozostają na drzewie w postaci mumii, stanowiąc źródło infekcji w następnym sezonie. Choroba może mieć także przebieg utajony, bez widocznych objawów w sadzie, za to objawy w postaci zbrązowienia i  zgorzknięcia owoców występują dopiero podczas transportu i przechowywania owoców. W lata z dużą ilością opadów podczas dojrzewania owoców, ochrona przed gorzką zgnilizną jest niezbędna. Około 2-3 tyg. po kwitnieniu wiśni, począwszy od fazy rozrastania się zalążni do początku dojrzewania i wybarwiania się owoców, zwłaszcza w okresach wilgotnej pogody, kiedy to choroba może mieć duże znaczenie z punktu widzenia gospodarczego, należy rozpocząć opryskiwanie drzew przeciwko gorzkiej zgniliźnie wiśni. Ochronę chemiczną należy kontynuować co 10-14 dni aż do zbiorów owoców. Liczbę zabiegów należy dostosować do przebiegu pogody. W lata wilgotne bardzo ważna jest ochrona w okresie wybarwiania się owoców, a zwłaszcza zabieg tuż przed zbiorami owoców. Najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie rozwoju tej choroby to opryskiwanie drzew Kaptanem Zawiesinowym 50 WP w dawce 3,0 kg/ha. W przypadku opryskiwania wiśni Kaptanem, okres karencji wynosi 14 dni i jest to najkrótszy okres karencji, jakim charakteryzują się dostępne na rynku środki ochrony roślin bazujące na substancji czynnej kaptan. Ma to ogromne znaczenie dla sadowników, którzy zmuszeni są do ochrony swoich sadów zwłaszcza w okresie przed zbiorczym.

Kaptan – najlepsza profilaktyka w ochronie sadów

Dla uzyskania dobrych efektów ochrony należy pamiętać, że kaptan to związek o działaniu kontaktowym, a więc musi być stosowany zapobiegawczo, najpóźniej w okresie kiełkowania zarodników grzyba. Kaptan Zawiesinowy 50 WP zarejestrowany jest w dawce 3,0 kg/ha do ochrony jabłoni i gruszy przed parchem oraz do ochrony wiśni przed gorzką zgnilizną. Efektywność działania kaptanu w stosunku do  takich chorób jak parch, gorzka zgnilizna wiśni, choroby kory i drewna, gorzka zgnilizna jabłek i drobna plamistość liści jabłoni jest niepodważalna. Dlatego też, jako środek o wysokiej skuteczności działania z jednoczesnym zwalczaniem  kilku zagrożeń ze strony rożnych patogenów, zawsze znajdzie czołowe miejsce we wszystkich programach ochrony sadów, mimo wprowadzania doń coraz to nowocześniejszych substancji.

Małgorzata Dulska – Ekspert ŚOR Synthos AGRO

Stosując środki ochrony roślin należy przestrzegać podstawowej zasady ochrony, jaką jest rotacja pestycydów należących do różnych grup związków chemicznych. Zasada ta dotyczy także preparatów zaliczonych do grupy niskiego ryzyka pojawienia się odporności, gdyż jednostronne, częste stosowanie preparatów o tym samym mechanizmie działania może nawet w tym przypadku prowadzić do spadku ich skuteczności.

Odpowiedzialny producent miedzianów, jakim jest Synthos AGRO, ostrzega: ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje umieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na stosowne zwroty  i symbole ostrzegawcze umieszczone na etykietach produktów.

Powiązane artykuły

X