Jabłka bez pozostałości – jak prawidłowo wykonywać oprysk herbicydem

Zachwaszczenie w sadach jabłoniowych stanowi ogromny problem dla sadowników. Obecność chwastów w sadzie prowadzi do ich konkurowania z drzewami owocowymi o wodę, światło, składniki pokarmowe, a także o owady zapylające w czasie kwitnienia. Dodatkowo duże zachwaszczenie w sadach może prowadzić do ogólnego osłabienia roślin, ograniczenia ich wzrostu i rozwoju, a także skutkować rozwojem chorób grzybowych oraz pojawieniem się szkodników. Największe zagrożenie powoduje rozwój chwastów w okresie kwietnia – sierpnia, a najbardziej podatne na negatywny wpływ chwastów są młode drzewa owocowe.

Z tego względu bardzo ważnym aspektem jest prawidłowe dobranie ochrony drzew jabłoniowych przed chwastami w sadzie. Należy pamiętać, aby postępować zgodnie z metodykami integrowanej ochrony i w pierwszej kolejności zastosować metody niechemiczne, takie jak: zabiegi mechaniczne (koszenie, uprawa gleby), ściółkowanie lub utrzymanie roślin okrywowych. Niestety metody niechemiczne w dużej mierze są bardziej pracochłonne oraz kosztochłonne, ale także mniej skuteczne. Przy dużym stopniu rozwoju chwastów w sadzie często konieczne jest zastosowanie ochrony chemicznej w postaci herbicydów. Wśród dostępnych na rynku herbicydów rozróżniamy dwa typy herbicydów: doglebowe oraz herbicydy do stosowania nalistnego.  Do najczęściej stosowanych herbicydów w uprawach sadowniczych, należą środki na bazie 2,4-D, glifosatu, MCPA, diflufenikanu lub kwasu pelargonowego. Największy procent herbicydów na rynku polskim stanowią jednak środki na bazie glifosatu. Substancja aktywna – glifosat od wielu lat jest substancją kontrowersyjną, która wywołuje szereg komentarzy oraz w dużej mierze negatywnych wypowiedzi w społeczeństwie. Jak do tej pory glifosat pozostaje jednak jedną z najbardziej skutecznych substancji chwastobójczych, która jest niezastąpiona m.in. w uprawach sadowniczych. Należy pamiętać, że zalecane jest rotacyjne stosowanie herbicydów, w celu uniknięcia nabycia odporności przez chwasty na poszczególne substancje aktywne. Stąd produkty na bazie glifosatu są stosowane na przemiennie z innymi środkami chwastobójczymi.

Bardzo często u konsumentów pojawiają się jednak pytania i wątpliwości na temat bezpieczeństwa owoców zebranych na terenach, gdzie w trakcie sezonu były stosowane herbicydy, zwłaszcza te zawierające glifosat. Najczęstsza obawa związana jest z obecnością pozostałości substancji aktywnych środka ochrony roślin w owocach.

Poziom pozostałości w poszczególnych produktach spożywczych, m.in. w jabłkach, ale także w produktach przetworzonych, takich jak; soki, dżemy, musy jabłkowe, jest w szczególny sposób regulowany oraz monitorowany na terenie UE, m.in. w Polsce. Przed rejestracją każdego środka ochrony roślin, w tym herbicydów, aplikant powinien przedłożyć szereg badań zarówno dla substancji aktywnej, jak i dla samego środka ochrony, które wskazują, że produkt nie stwarza zagrożenia dla ludzi i środowiska. Badania przedrejestracyjne środka ochrony roślin uwzględniają m.in. przeprowadzenie analizy pozostałości w surowych oraz przetworzonych produktach spożywczych. Dodatkowo na poziomie europejskim dla każdej rośliny ustalane są najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości (NDP), przekroczenie których, dyskwalifikuje środek ochrony roślin z rynku. Dopuszczony do obrotu środek ochrony nie powinien stwarzać zagrożenia dla ludzi i środowiska naturalnego, pod warunkiem, że wszystkie rekomendacje i warunki stosowania herbicydu są zgodne z etykieta i zaleceniami producenta.

W owocach jabłoni po zastosowaniu herbicydów pojawienie się pozostałości środka ochrony jest znikome, a jeżeli nawet się pojawią, to ich poziom nie przekracza NDP. Związane jest to z faktem, że herbicydy nie są stosowane bezpośrednio na drzewa owocowe, a większość producentów herbicydów rekomenduje zastosowanie swoich produktów w sadach z użyciem opryskiwaczy sadowniczych wyposażonych w belkę lub osłonę herbicydową, która ma na celu uniknięcie przedostawania się cieczy roboczej na koronę drzew owocowych. Dodatkowo ważnym elementem jest dokładne stosowanie się do podanych w etykiecie terminów wykonania zabiegu, liczby aplikacji, interwału pomiędzy zabiegami, a także okresów karencji, czyli minimalnej liczby dni od ostatniego oprysku do zbioru owoców jabłoni.

Do zwalczania chwastów w sadach jabłoniowych firma Synthos Agro Sp. z o.o. rekomenduje zastosowanie herbicydu Orkan 350 SL, zawierającego dwie substancje aktywne – glifosat i MCPA. Produkt ten jest skutecznym środkiem w zwalczaniu, takich chwastów, jak: chwastnica jednostronna, gwiazdnica pospolita, komosa biała, starzec zwyczajny, tasznik pospolity, wiechlina roczna, bodziszek drobny, mniszek pospolity, perz właściwy, powój polny, rdest ptasi, skrzyp polny, ślaz zaniedbany oraz wierzbownica gruczołowata. Oprócz wykazywania wysokiej skuteczności w walce z chwastami, produkt Orkan 350 SL daje także pewność jakości owoców pod kątem pozostałości. Wyniki badań dla Orkana 350 SL pokazują, że poziom pozostałości glifosatu, a także MCPA w owocach wynosi poniżej poziomu detekcji, czyli <0,003 mg/kg. Wynik ten świadczy, że zebrane owoce po traktowaniu produktem Orkan 350 SL nie stwarzają zagrożenia dla konsumenta.

Należy zawsze pamiętać, że środki ochrony roślin powinno się stosować bardzo ostrożnie oraz po zapoznaniu się z treścią etykiety, zgodnie z rekomendacjami producenta. Tylko właściwe zastosowanie herbicydów, a także ich zakup ze sprawdzonych i zaufanych źródeł pozwoli na pewność jakości owoców pod każdym względem.

Autor: Maria Halka, Specjalista ds. Rejestracji Synthos AGRO