Środki ochrony roślin kupuj tylko od zaufanych dostawców

Substancje chemiczne nieznanego pochodzenia oferowane jako pestycydy to źródło zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, upraw oraz środowiska naturalnego. Fałszywe preparaty trudno odróżnić od oryginału, ale można się przed nimi uchronić
Fałszowanie produktów jest problemem powszechnym, który dotyka wszystkich branż, m.in. farmaceutycznej, spożywczej czy rolniczej. Kilka lat temu do producentów środków ochrony roślin zaczęły napływać niepokojące sygnały od rolników o braku skuteczności a nawet zniszczeniu uprawy po zastosowaniu preparatów. Winne zamieszania okazały się substancje chemiczne nieznanego pochodzenia. W odpowiedzi producenci środków ochrony roślin zainicjowali europejski program walki z procederem fałszowania ich produktów.

Skala problemu
Około 10 proc. polskiego rynku środków ochrony roślin stanowią substancje chemiczne nieznanego pochodzenia. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że środki ochrony roślin będące niezbędnym narzędziem produkcji rolnej, należą do grupy produktów wysokowartościowych. Wytworzenie nowej substancji aktywnej, a co za tym idzie środka, wymaga wielu lat pracy naukowej i nakładów finansowych sięgających milionów euro, których to nakładów fałszerze nie ponoszą. Dlatego trudno więć się dziwić, że zainteresowali się także tą branżą.

Źródła podróbek
Źródłem pochodzenia podrabianych środków ochrony roślin najczęściej są Chiny. Fałszywki docierają do Europy przez porty lub drogą lotniczą,  a brak granic wewnątrz Unii Europejskiej ułatwia oszustom nielegalną dystrybucję wewnątrz Europy. Substancje chemiczne nieznanego pochodzenia oferowane są jako pestycydy na targowiskach, w handlu obwoźnym, a także w internecie. Kolejnym rosnącym źródłem problemu jest nielegalny import równoległy. Fałszerze pod pretekstem handlu równoległego mogą potencjalnie sprowadzać do kraju tanie, nielegalne preparaty chemiczne i sprzedawać je po cenach rynkowych lub znacznie wyższych, wykorzystując renomę producenta. Kontrole przeprowadzone przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa w 2011 r. wykazały, że na 14 stwierdzonych fałszywych produktów aż 11 zostało wprowadzonych do obrotu na podstawie zezwolenia na import równoległy.

Podróbki niebezpieczne dla zdrowia i środowiska
Środki ochrony roślin są substancjami chemicznymi, które przed dopuszczeniem do obrotu i stosowania przechodzą kompleksowe, wieloletnie badania. Zatwierdzone są tylko te środki, które nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego. Tymczasem sustancje chemiczne nieznanego pochodzenia oferowane przez przygodnych sprzedawców nie przechodzą żadnych badań. Ich zastosowanie wiąże się z zagrożeniem dla bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego, środowiska naturalnego, a także rolnika wykonującego zabiegi z ich wykorzystaniem i osób postronnych.
Straty związane z oferowaniem w handlu nieznanych substancji dotykają producentów środków ochrony roślin, jednakże największe straty z tego tytułu ponoszą rolnicy. W wielu przypadkach zastosowanie fałszywego preparatu prowadzi do zniszczenia całej plantacji. Taki przypadek zdarzył się w minionym roku w Grecji, gdzie rolnicy zastosowali na plantacjach ryżu pokątnie zakupione środki chemiczne, które całkowicie zniszczyły uprawy. Jednak z uwagi na warunki pogodowe zniszczenia dotknęły również sąsiednie pola bawełny (łącznie 700 ha).  
Zagrożenie może dotyczyć wszystkich konsumentów, gdy żywność pochodząca z takiej uprawy trafi na rynek, a wraz z nią nieznane i nieprzebadane pod kątem bezpieczeństwa substancje chemiczne.

Trudne do odróżnienia
Substancje nieznanego pochodzenia mogą być wprowadzane na rynek w opakowaniach do złudzenia przypominających te oryginalne, z przytwierdzonymi sfałszowanymi etykietami. Dlatego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do autentyczności produktu należy powiadomić najbliższy inspektorat PIORiN oraz skontaktować się z producentem oryginalnych produktów.

Edukacja i informacja
Ważną rolę w walce z podróbkami odgrywa budowanie świadomości wśród użytkowników i instytucji publicznych odpowiedzialnych za walkę z fałszowaniem. Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin od ośmiu lat prowadzi działania informacyjne zmierzające do wyeliminowania tego niebezpiecznego procederu. W kampanię włączył się: resort rolnictwa, krajowe inspekcje, organy ścigania, służba celna. Działaniom tym od samego początku towarzyszy kampania informacyjna skierowana do rolników. Stosowanie kilku prostych zasad pomoże ustrzec się przed zniszczeniem lub skażeniem uprawy, utratą dochodu i narażeniem zdrowia.
1. Środki ochrony roślin kupuj tylko u sprawdzonych sprzedawców, którzy posiadają odpowiednie zezwolenie na sprzedaż środków i podlegają nadzorowi PIORiN.
2. Żądaj dowodu zakupu. Za każdy produkt kupiony w legalnym obrocie sprzedawca ma obowiązek wystawić i wręczyć kupującemy paragon lub fakturę. Jeśli tego nie robi może być to znak, że produkty, którymi handluje pochodzą z nielegalnych źródeł. Zrezygnuj z zakupu takiego towaru i wybierz pewną opcję.
3. Zwróć uwagę na opakowanie produku, który chcesz kupić. Etykieta – instukcja stosowania musi być w języku polskim i musi być trwale przytwierdzona do opakowania. Wszelkie błędy językowe, niewyraźny druk czy doklejone tłumaczenia powinny natychmiast wzbudzić twoją czujność.
4.  Nie ufaj specjalnym ofertom. Oszczędność może być bowiem złudna. Środek albo w ogóle nie zadziała albo zniszczy uprawę. Nie wiadomo jednak jak nieprzebadane substancje chemiczne wpłyną na zdrowotność upraw, glebę, wody gruntowe.  
Tych kilka prostych zasad pozwoli uniknąć zagrożeń z zastosowania substancji chemicznych nieznanego pochodzenia. A przezorność w tym wypadku jest najważniejszą spośród nich.

Informacja prasowa PSOR