Strategia zwalczania chwastów w sadach

Od lat podstawową rolę w zwalczaniu zachwaszczenia pod koronami drzew sadowniczych odgrywają środki chwastobójcze, o których znaczeniu decyduje przede wszystkim skuteczność, relatywnie niski koszt, czy też łatwość wykonania zabiegu.  

Odpowiednie przygotowanie sadów drzew ziarnkowych i pestkowych do rozpoczynającego się sezonu wegetacyjnego, uwzględniające skuteczną i bezpieczną ochronę herbicydową, niewątpliwie przyczyni się do dobrego rozwoju i plonowania roślin sadowniczych.

Prawidłowy rozwój i plonowanie roślin uprawnych związany jest z kompletem działań obejmujących nie tylko ochronę fungicydową oraz insektycydową ale również herbicydową, regulującą zachwaszczenie. Według integrowanej metody regulowania zachwaszczenia w sadach opracowanej przez prof. J. Liska, niekontrolowany rozwój zbędnej roślinności ogranicza rozwój drzew i może powodować straty w plonie. Zagrożenia powodowane przez chwasty wynikają głównie z konkurencji o wodę, substancje pokarmowe, światło czy też owady zapylające. Wiele chwastów wykazuje niekorzystne oddziaływanie chemiczne (allelopatia), ponadto zachwaszczenie zwiększa potencjalne zagrożenia przymrozkami w okresie kwitnienia drzew owocowych czy też przyczynia się do pogorszenia warunków fitosanitarnych, co sprzyja rozwojowi chorób grzybowych oraz szkodników takich jak mszyce, przędziorki czy drutowce.

Należy pamiętać, że odpowiednia pielęgnacja gleby oraz regularne odchwaszczanie są ze sobą ściśle powiązane. Integrowana ochrona zakłada łączne stosowanie metody chemicznej (herbicydy) wraz z metodami niechemicznymi (uprawa gleby, koszenie zbędnej roślinności, utrzymywanie roślin okrywowych, ściółkowanie gleby), które powinny się uzupełniać.

Sytuacja w sadzie

Zastosowanie herbicydów powinno być przemyślne i poprzedzone prawidłową identyfikacją gatunków tworzących zachwaszczenie w sadzie, z uwzględnieniem warunków atmosferycznych i dynamiki rozwoju zachwaszczenia, tak aby zabiegi wykonać w optymalnym terminie i tym samym osiągnąć maksymalną skuteczność. Należy pamiętać, że ochrona herbicydowa powinna odbywać się z zachowaniem rotacji środków o różnych mechanizmach działania. Niedostateczna rotacja lub jej brak, może prowadzić do kompensacji zachwaszczenia (wzrost chwastów odpornych, słabo zwalczanych), selekcji odpornych form chwastów, gromadzenia pozostałości w środowisku i owocach oraz postępującej fitotoksyczności dla roślin uprawnych.

Okres krytyczny, w czasie którego drzewa sadownicze są szczególnie narażone na konkurencję ze strony chwastów przypada na wiosnę i lato, od kwietnia do września. W tym czasie zaleca się wykonanie od dwóch do trzech zabiegów odchwaszczających: na przełomie kwietnia i maja; w czerwcu lub lipcu oraz w sierpniu lub wrześniu (ostatni zabieg jest szczególnie ważny w sadach zagrożonych przez gryzonie). Według integrowanej metody regulacji zachwaszczenia w sadach jabłoniowych, zabieg herbicydowy powinien być wykonany jeśli pokrycie gleby chwastami osiągnie 30-50% w młodych sadach lub będzie wyższe niż 50% w starszych, kilkuletnich sadach, a chwasty osiągną wysokość 10-15 cm. Nie można dopuścić do zakwitnięcia i wydania nasion przez chwasty.

Należy pamiętać, że starannego odchwaszczania wymagają przede wszystkim drzewa młode, które są wrażliwe na konkurencję ze strony chwastów.

Herbicydy w sadzie

Mając na uwadze sposób działania i wnikania do roślin, herbicydy dzielimy na doglebowe, pobierane przez korzenie chwastów (o różnym działaniu następczym) oraz herbicydy dolistne, pobierane przez zielone części rośliny.

Herbicydy doglebowe powinny być stosowane przede wszystkim na glebę wilgotną i wolną od chwastów, przed ich wschodami. Herbicydy doglebowe są szczególnie przydatne w młodych sadach, gdzie jeden lub dwa zabiegi w ciągu roku zapewniają długotrwałą kontrolę zachwaszczenia i ograniczają użycie nieselektywnych herbicydów dolistnych, które charakteryzują się szerokim spektrum zwalczanych chwastów, ale których zastosowanie może wiązać się z niebezpieczeństwem uszkadzania drzewa po opryskaniu ich zielonych części.

Do zwalczania chwastów w sadach po wschodach, najważniejszą dolistną substancją chwastobójczą jest glifosat (z grupy aminofosfonianów), który działa układowo i ma szerokie spektrum zwalczanych chwastów jednoliściennych i dwuliściennych jednorocznych oraz wieloletnich. Należy podkreślić, że inne zarejestrowane do sadów herbicydy dolistne, nie stanowią alternatywy wobec glifosatu, a są jedynie jego uzupełnieniem. Do zwalczania dwuliściennych chwastów trwałych, takich jak powój polny, mniszek pospolity, perz właściwy czy też głęboko korzeniących się skrzypu polnego i wierzbownicy gruczołowatej, w sadach jabłoniowych polecane jest stosowanie mieszaniny glifosatu z MCPA (fenoksykwas). Na polskim rynku dostępna jest gotowa fabryczna mieszanina glifosatu i MCPA – ORKAN 350 SL.  Dostępność zarejestrowanej, gotowej mieszaniny gwarantuje Sadownikowi, że preparat jest skuteczny i bezpieczny dla roślin uprawnych, przy postępowaniu zgodnie z etykietą. Zastosowanie mieszaniny herbicydów o odmiennym mechanizmie działania, jak w przypadku środka ORKAN 350 SL, nie tylko zwiększa spektrum zwalczanych chwastów w trakcie zabiegu, ale również ogranicza ryzyko nabycia przez nie odporności.

ORKAN 350 SL – skuteczna regulacja zachwaszczenia w sadach

ORKAN 350 SL przeznaczony jest do niszczenia głęboko korzeniących się chwastów wieloletnich,  takich jak skrzyp plony, mniszek pospolity, powój polny oraz innych chwastów jedno- i dwuliściennych w sadach drzew pestkowych i ziarnkowych. Pierwsze objawy działania środka na chwasty widoczne są po upływie 7-14 dni od wykonania zabiegu. Zamieranie chwastów następuje po około 30 dniach. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyspieszają działanie środka.

Warto podkreślić, że środek ORKAN 350 SL na podstawie tzw. rejestracji małoobszarowej może być stosowany także w uprawie gruszy, śliwy, wiśni, czereśni, brzoskwini i moreli. Należy jednak mieć na uwadze, że odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność środka ochrony roślin stosowanego w uprawach małoobszarowych ponosi wyłącznie jego użytkownik.

Wykonując zabiegi herbicydami w sadach należy pamiętać, że istotnym elementem prawidłowego użycia herbicydów jest odpowiednia technika wykonania zabiegu. Środki chwastobójcze należy stosować przy użyciu specjalistycznej belki herbicydowej zaopatrzonej w osłony, które chronią przed znosem kropli cieczy użytkowej na liście, pędy i niezdrewniałą korę drzew. 

Herbicydy należy stosować systematycznie wyłącznie pod koronami drzew, w tzw. pasach herbicydowych. Zalecana dawka herbicydu odnosi się do realnie opryskiwanej, a nie do całkowitej powierzchni sadu. W przypadku międzyrzędzi w młodych sadach (do 3. roku po posadzeniu) najlepszym rozwiązaniem redukcji zachwaszczenia jest ugór lub czarny ugór. Rośliny okrywowe, najczęściej murawy z wieloletnich traw łąkowych, są optymalnym sposobem utrzymania międzyrzędzi w starszych sadach. Dopuszczone jest także tzw. naturalne zadarnienie międzyrzędzi.

Odpowiedzialny producent herbicydów, jakim jest Synthos AGRO, ostrzega: ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje umieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na stosowne zwroty i symbole ostrzegawcze umieszczone na etykietach produktów.

Monika Górak – Specjalista ds. Rejestracji Synthos AGRO