Wiosenne porządki: zabezpieczyć sad przed szkodnikami
Zdrowy sad to niewątpliwe marzenie każdego sadownika. Aby osiągnąć satysfakcjonujące zbiory owoców, warto o swój zielony dobrostan zadbać już wczesną wiosną, kiedy zima powoli będzie ustępować coraz śmielej wkraczającemu na horyzont słońcu. Przedwiośnie to magiczny czas, kiedy uśpiona przyroda budzi się do życia. Niestety dotyczy to nie tylko drzew owocowych, ale także szkodników, które bardzo chętnie zadomawiają się na roślinach przed zimą, by na wiosnę z małych larw znów rozpocząć swój kolejny cykl życiowy. Stawonogi spędzają zimę w stanie uśpienia, zwanego odrętwieniem lub diapauzą, czemu towarzyszą głębokie przemiany fizjologiczne, które z kolei pozwalają na uniknięcie zamarznięcia wskutek wytworzenia się w tkankach niszczących kryształków lodu. Przed rozpoczęciem właściwego sezonu wegetacyjnego warto przeprowadzić dokładną lustrację drzew w celu jak najszybszego wyeliminowania potencjalnych szkodników, które mogą dokonać znacznego spustoszenia w późniejszym czasie.
Na jednej z najpopularniejszych sadowniczych roślin – jabłoni, mogą żerować liczne gatunki owadów i roztoczy. Niektóre spośród nich, występując licznie, może wyrządzić znaczne straty o znaczeniu gospodarczym. Jednym z najczęściej występujących szkodników, który ma największe znaczenie i w sadach wymaga corocznego zwalczania to przędziorek owocowiec. Przędziorek owocowiec (łac. Panonychus ulmi), to mały roztocz. Ich czerwone okrągłe jaja zimują na korze gałęzi, konarów i pni. Jeśli występują licznie, na pędach można zaobserwować charakterystyczne czerwone złoża jaj. Zadomowione na korze gałęzi larwy wylęgają się w okresie zielonego bądź różowego pąka jabłoni, żerując na nich oraz na młodych liściach. Dorosłe stadia ruchome przędziorków wysysają soki z komórek, a silnie uszkodzone liście żółkną, następnie zasychają i opadają, osłabiając tym samym drzewo, a jakość owoców ulega pogarszaniu. Intensywne żerowanie przędziorków w jednym sezonie może wiązać się także z niekorzystnymi konsekwencjami w kolejnym sezonie, wpływając na słabe zawiązywanie pąków kwiatowych.
Śliwy to kolejna grupa drzew owocowych, które zajmują w Polsce znaczny obszar. Również i te drzewka owocowe mogą być zasiedlane przez wiele gatunków szkodników, które w najgorszym przypadku mogą zredukować plon nawet o 100%. Spośród najczęściej występujących szkodników na drzewach śliwy, można wymienić misecznika śliwowego (łac. Parthenolecanium corni Bouché). Larwy II stadium, o brązowym zabarwieniu i długości od 1,5 do 2,0 mm, zimują na konarach i młodych pędach. Wczesną wiosną, najczęściej już w marcu, zaczynają żerować, wysysając soki z pędów. W dalszym stadium rozwojowym larwy dojrzewają, następuje zróżnicowanie płci. Larwy żeńskie zwiększają objętość, po okresie dojrzewania, samice składają w okolicy czerwca kolejne larwy, które zasiedlają liście, na których żerują do sierpnia bądź września, wysysając soki z komórek liści, co w następstwie powoduje ich żółknięcie.
Zagrożeń dla roślin sadowniczych jest wiele, a wczesne rozpoczęcie działań w celu eliminacji tych zagrożeń ma w tym przypadku kluczowe znaczenie. Skutecznym rozwiązaniem w zwalczaniu owadów w uprawie drzew owocowych w sadach mogą być środki zawierające olej parafinowy w swoim składzie. Działanie preparatów mających w swoim składzie olej parafinowy, polega na zablokowaniu dostępu powietrza zimującym jajom lub larwom owadów obecnych na korze roślin. Preparaty olejowe działają w sposób mechaniczny, nie wnikają do wnętrza rośliny, stąd mogą być stosowane w uprawach ekologicznych. Dodatkowo, utworzona cieniutka warstwa unieruchamia szkodniki, co uniemożliwia ich przemieszczanie.
Skutecznym środkiem w walce z opisanymi wcześniej owadami bez wątpienia jest produkt Synthos Agro – AKAROL 770 EC. Głównym składnikiem tego produktu jest wspomniany już olej parafinowy. AKAROL 770 EC to insektycyd oraz akarycyd, który może być stosowany w uprawie jabłoni, śliwy, modrzewia, cisa oraz świerka. Należy pamiętać o odpowiednim czasie aplikacji preparatu, tak by ograniczyć główne szkodniki wymienionych drzew iglastych oraz sadowniczych. W uprawie jabłoni zaleca się stosowanie środka wczesną wiosną w fazie pękania pąków, widocznych końców liści, osłaniających kwiaty jabłoni (BBCH 53) w stężeniu 1,5 % (1,5 l środka w 100 l wody), zaś w uprawie śliwy preparat najlepiej zastosować w fazie zielonego pąka (BBCH 55) w stężeniu 1,75 % (1,75 l środka w 100 l wody). W ramach ochrony drzew iglastych, produkt należy stosować w okresie spoczynku roślin, przed ruszeniem wegetacji
Warto wspomnieć o niewątpliwej zalecie środka AKAROL 770 EC tzn. możliwości stosowania rolnictwie ekologicznym.
Chociaż sezon zimowy nadal trwa a prace nad uprawami roślin są w większości przypadków wstrzymane, warto już na początku sezonu wegetacyjnego zastanowić się nad prawidłową strategią ochrony. Odpowiednie przygotowanie się do sezonu pozwoli na prawidłowy wzrost oraz rozwój uprawianych roślin w przyszłości.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje umieszczone na etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na stosowne zwroty i symbole ostrzegawcze umieszczone na etykietach produktów.
Monika Nowrotek – Specjalista ds. Rejestracji Synthos AGRO
