Stan rolnictwa ekologicznego – raport Komisji Europejskiej
Rolnictwo ekologiczne jest jednym ze sposobów zarządzania gospodarstwem oraz podejściem do produkcji żywności. Stanowi ono połączenie poszanowania środowiska naturalnego wraz z odpowiednim zaspokojeniem ludzkich potrzeb żywieniowych. Najnowszy raport opracowany przez Komisję Europejską obrazuje, jak bardzo tego typu system uprawy roli rozprzestrzenił się na terytorium Unii Europejskiej w ostatnich latach.
Ekologiczne podejście do uprawy roli od wielu lat staje się coraz to bardziej popularnym trendem wśród właścicieli gospodarstw. Łączenie zadowalającej efektywności produkcji roślinnej oraz zwierzęcej z zachowywaniem wysokiego stopnia bioróżnorodności, a także wykorzystywanie naturalnych procesów zachodzących w przyrodzie to praktyki, które w wielu miejscach na stałe zagościły w rutynach polskich gospodarzy. Idea rolnictwa ekologicznego została również szeroko propagowana za pośrednictwem Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej do 2027 roku, który zakłada szereg rozmaitych dofinansowań dla zainteresowanych producentów ekologicznych. Dodatkowo w związku z przynależnością do Unii Europejskiej, Polska została zobowiązana do przestrzegania strategii „Od pola do stołu”, która stanowi fundament Europejskiego Zielonego Ładu, zakładający m.in. wprowadzenie sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu produkcji żywności.
W ramach strategii „Od pola do stołu” przyjęto kilka celów, które każde państwo UE dąży do zrealizowania m.in. zredukowanie o 50% użycia chemicznych oraz niebezpiecznych pestycydów do 2023 roku, zredukowanie strat składników odżywczych o 50% wraz z zapewnieniem braku zubożenia jakości gleby oraz zredukowanie nawozów sztucznych przynajmniej o 20% do 2030. Wśród wytycznych Komisji Europejskiej znalazły się również zapisy na temat rolnictwa ekologicznego. „Komisja pobudzi rozwój obszarów rolnictwa ekologicznego w celu osiągnięcia 25% całkowitej powierzchni użytków rolnych objętych uprawami ekologicznymi do 2030 roku”.
Komisja Europejska w raporcie o nazwie „Plan działania na rzecz rozwoju produkcji ekologicznej. Co udało się osiągnąć dotychczas?” opublikowanym 25 października 2023 roku podsumowuje dotychczasowe osiągnięcia państw Unii Europejskiej w odniesieniu do poszerzania obszarów, na których wprowadzone zostało rolnictwo ekologiczne. Na podstawie zamieszczonych w raporcie danych możemy stwierdzić, że w 2021 roku udział powierzchni obszarów objętych rolnictwem ekologicznym wynosił 15,9 mln hektarów, co stanowiło około 9,9% wszystkich gruntów rolnych Unii Europejskiej i około 21% wszystkich gruntów na świecie, na których możemy wyróżnić ekologiczne sposoby uprawy roli. Liczba ta, w stosunku do 2012 roku wzrosła o ponad 75%, a z danych wynika, że w obecnym czasie trend wzrostowy jest nadal widoczny.
Jeśli chodzi o największy udział gruntów rolnych objętych ekologicznym rolnictwem wśród wszystkich państw UE, na pierwszym miejscu widnieje Francja. Kolejnymi liderami ekologicznej produkcji żywności są Hiszpania, Włochy oraz Niemcy. W zestawieniu przygotowanym przez Komisję Europejską Polska zajmuje 9 miejsce, wyprzedzając takie państwa jak Czechy, Litwę czy Węgry. Jak możemy dowiedzieć się ze strony Ministerstwa Rolnictwa – „W 2021 r. działalność w zakresie rolnictwa ekologicznego prowadziło 21 795 podmiotów, w tym 19 986 rolników ekologicznych gospodarujących na powierzchni 550 tys. ha. Największą powierzchnię ekologicznych użytków rolnych zajmowały uprawy zbóż. Na drugim miejscu znajdowały się trwałe użytki zielone. W 2021 r. względem 2020 r. w obszarze ekologicznej produkcji zwierzęcej znacząco zwiększyła się produkcja mleka krowiego oraz wzrosło pogłowie zwierząt, szczególnie drobiu i trzody chlewnej”.
W rezultacie dużego i nagłego przyrostu promowania ekologicznych produktów i zgodnych ze środowiskiem naturalnym sposobów uprawy roli, w ostatnich latach Europa stanowiła największy na świecie rynek organicznych produktów, który osiągnął wartość 46,7 miliardów euro. Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej, największym rynkiem organicznej żywności pozostają Niemcy, których wartość szacowana jest na blisko 16 miliardów euro. Średnie roczne wydatki jednego mieszkańca UE na produkty ekologiczne wynoszą natomiast 104,3 euro.
Z danych przygotowanych przez Komisję Europejską wynika jasno, że udział rolnictwa ekologicznego w ogólnej produkcji żywności wzrasta na przestrzeni kilkunastu lat w dość dużym tempie. Śledząc wzrastającą popularność ekologicznych, organicznych, zdrowych i bezpiecznych produktów żywnościowych możemy dojść do wniosku, że inwestycja w zakładanie zgodnych ze środowiskiem gospodarstw może okazać się strzałem w dziesiątkę.
Źródło: europa.eu, gov.pl
