Zamieszanie wokół przepisów o zatrudnianiu pracowników – jakie zmiany budzą wątpliwości?

Od 1 stycznia br producenci owoców zatrudniający pracowników sezonowych znaleźli się w nowej rzeczywistości prawnej. Aktualnie obowiązujące przepisy i wynikające z nich konsekwencje w porównaniu z poprzednim systemem są dość skomplikowane. Potencjalni pracodawcy nie są przekonani do nowych przepisów, tym bardziej, że wielokrotnie nie wiedzą, jak interpretować pewne zagadnienia. Czego dotyczą najważniejsze zmiany?

Najwięcej wątpliwości dotyczy możliwych form zatrudniania (zlecenie czy umowa o pracę) oraz kwestii związanych z rejestracją pracowników już przebywających na terytorium kraju. Umowę zlecenie możemy zawrzeć, gdy pracownik będzie samodzielnie wykonywał zadanie, jeśli będzie natomiast nadzór pracodawcy to będzie to już umowa o pracę. To rozróżnienie jest ważne przy kontroli ze strony Straży Granicznej, która może badać czy umowa odpowiada stanowi faktycznemu. Umowa o dzieło dalej nie wchodzi w grę.

Nowe przepisy dają też konsulom prawo kwestionowania przewidywanych ilości godzin pracy na wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową. Zbyt mała ich liczba na wniosku może skutkować odmową wydania wizy do pracy sezonowej.

Wśród nowych aspektów zatrudniania cudzoziemców pojawia się obowiązek zawarcia umowy najmu mieszkania. Wątpliwości budzi kwestia wysokości i formy opłaty za mieszkanie oraz opodatkowania dochodów z tego tytułu. Ustawa nie precyzuje stawki wynajmu lokalu, natomiast wyraźnie mówi o braku możliwości potrącenia opłaty od wynagrodzenia.

Warto też zwrócić uwagę na okresy zatrudnienia oraz ich relacje z rokiem kalendarzowym, bo pracownik może pracować 9 miesięcy w roku kalendarzowym. Jeśli więc zgłosimy pracownika do PUP we wrześniu, to będzie mógł pracować tylko 4 miesiące, jeśli w październiku to 3 miesiące, itd. Wcześniej potencjalny pracownik dostawał oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy na okres do 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

Nowe przepisy ułatwią za to Straży Granicznej odszukanie cudzoziemca w Polsce. Nie będzie łatwo o zmianę pracodawcy, jeśli dotychczasowy nie będzie miał woli oddania pracownika. Do tej pory oświadczenia można było przepisywać z jednego pracodawcy na drugiego, co było powszechne.  Teraz procedura zmiany pracodawcy będzie trudniejsza, bo poprzedni będzie musiał wyrejestrować pracownika, aby nowy mógł go zarejestrować.

Nadzieje budzi projekt o reformie KRUS-u, który polega na możliwości ubezpieczenia pracowników pomagających przy zbiorach w KRUS-ie i po obowiązujących tam stawkach. Ponieważ projekt nowego prawa jest obecnie procedowany przez Sejm, to nie wiadomo jakiego ostatecznie nabierze kształtu, jednak założenia są bardzo korzystne dla rolników. Na razie jednak obowiązują procedury i przepisy o pracownikach sezonowych, które są trudniejsze i bardziej uciążliwe dla rolników.