Co zmieni się dla rolników po nowelizacji ustawy o ochronie roślin?

7 listopada br. Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy z dnia 9 października 2025 r. o zmianie ustawy ochronie roślin przed agrofagami oraz niektórych innych ustaw. Tym samym zakończono prace parlamentarne nad ustawą, która zostanie teraz skierowana do podpisu Prezydenta.

Celem ustawy jest ochrona życia i zdrowia obywateli poprzez wprowadzenie rozwiązań ograniczających ryzyko zatruć, w tym zatruć śmiertelnych, środkami ochrony roślin przeznaczonymi do fumigacji, a także wprowadzenie uproszczeń i deregulacji w obszarze ochrony roślin i nasiennictwa.

Najważniejsze wprowadzane rozwiązania

Ograniczenie ryzyka zatruć fumigantami:

Ustawa stanowi odpowiedź na przypadki zatruć, w tym śmiertelnych, wynikających z niewłaściwego stosowania środków ochrony roślin służących do fumigacji. Ryzyko takich zatruć, spowodowanych przypadkowym lub, nieświadomym kontaktem z fumigantami jest szczególnie wysokie na terenach wiejskich.

W związku z tym ustawa wprowadza rozwiązania, które uniemożliwiają zakup i stosowanie szczególnie niebezpiecznych fumigantów przez osoby nieuprawnione:

1. obowiązek udokumentowania sprzedaży szczególnie niebezpiecznych fumigantów fakturą,
2. prowadzenie przez dystrybutora ewidencji osób, które nabywają szczególnie niebezpieczne fumiganty;
3. zakaz sprzedaży szczególnie niebezpiecznych fumigantów przez Internet.

Rozwiązania te będą dotyczyły wyłącznie środków ochrony roślin zawierających jedynie trzy najbardziej niebezpieczne substancje czynne, stwarzające największe zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, tj. fosforek glinu, fosforek magnezu i fluorek sulfurylu. Ustawa znacząco podniesie poziom bezpieczeństwa publicznego, przy minimalnym wpływie na rynek środków ochrony roślin.

Uproszczenia:

1. wprowadzenie ułatwień przy eksporcie towarów objętych regulacjami fitosanitarnymi poprzez instytucję „zaufanego eksportera”, co ułatwi eksport takich produktów rolnych z Polski, jak jabłka, pieczarki czy niektóre warzywa;
2. usprawnienie procesu rejestracji środków ochrony roślin zapewniające szybszy dostęp rolników do nowych preparatów;
3. usprawnienie obsługi systemu integrowanej produkcji roślin, objętego wsparciem w ramach Planu Strategicznego dla WPR, co ułatwi rolnikom przystępowanie do tego systemu;
4. elektronizację Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych, umożliwiającą składanie wniosków do tych instytucji drogą elektroniczną;
5. umożliwienie kontroli drewnianych materiałów opakowaniowych poza przejściem granicznym, a także umożliwienie przeprowadzenia poza nimi zniszczenia lub zabiegów zwalczających agrofagi opakowaniowych przypadku niespełnienia wymagań dotyczących oznakowania;
6. przeniesienie kompetencji w zakresie wyznaczania fitosanitarnych punktów kontroli, innych niż punkty kontroli granicznej, z ministra właściwego do spraw rolnictwa na wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa, co przyspieszy proces ich wyznaczania.

Wprowadzane uproszczenia będą miały zatem realny, pozytywny wpływ na działalność rolniczą.