Przymrozki, a ubezpieczenie - Ministerstwo odpowiada
Związek Sadowników RP zwrócił się do Ministerstwa, aby zmienić przepisy Ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych. Chodzi przede wszystkim o terminy wystąpienia szkód – ubezpieczeniu nie podlegają szkody, które wystąpiły przed datą 15 kwietnia, a przepis ten zdezaktualizował się w związku z postępującym ociepleniem klimatu. W odpowiedzi Ministerstwo podało, że w opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń początek ochrony rozpoczynający się 15 kwietnia jest optymalny biorąc pod uwagę polskie warunki klimatyczne…
Związek Sadowników RP informuje, że w kwietniu zwrócił się do Ministerstwa z wnioskiem o zmianę przepisów Ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. – Wspomniany akt prawny stanowi między innymi, że przymrozki wiosenne oznaczają szkody polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części spowodowane przez obniżenie się temperatury poniżej 0 stopni C od dnia 15 kwietnia do dnia 30 czerwca. Przez tak sformułowany przepis rolnik, mimo ubezpieczenia nie może ubiegać się odszkodowanie, jeśli przymrozek uszkodził uprawy przed wskazaną datą – zauważa.
Zdaniem Związku, przepis ten zdezaktualizował się w związku z postępującym ociepleniem klimatu, w związku z tym zdecydowanie należałoby przyjąć datę wcześniejszą niż 15 kwietnia. Coraz łagodniejsze zimy z bardzo niewielkimi opadami śniegu i wysokimi temperaturami powodują przyspieszenie kwitnięcia sadów, które mimo ocieplenia klimatu nadal są wysoce zagrożone występującymi niemalże rokrocznie przymrozkami.
W tym roku, za sprawą bardzo ciepłego marca, wegetacja ruszyła dużo szybciej niż zwykle, co sprawiło, że na krzewach i drzewach owocowych kwiaty pojawiły się już na początku kwietnia. W okolicach 9-10 kwietnia w całej Polsce wystąpiły silne przymrozki, które spowodowały duże straty w uprawach.
W odpowiedzi Ministerstwo poinformowało, że po zasięgnięciu opinii ekspertów z dziedziny upraw rolnych, zmiana definicji przymrozków wiosennych zostanie rozważona przy nowelizacji ww. ustawy i wymagać będzie szerokich konsultacji.
Jednocześnie zauważono jednak, że szkody spowodowane przez przymrozki wiosenne zależą od kilku czynników. Należą do nich gatunek i odmiana upraw, aktualna faza wzrostu i rozwoju roślin (fenologiczna), aktualne warunki meteorologiczne (w szczególności temperatura powietrza i opady atmosferyczne) oraz ich przebieg od początku ruszenia wegetacji roślin w danym roku.
Początek sezonu wegetacyjnego (termicznej wiosny) według literatury rozpoczyna się wówczas, gdy średnia temperatura powietrza ustala się powyżej progu 5°C i rozpoczyna okres wegetacji większości roślin. Definicja ta dotyczy obszaru Europy centralnej i północnej, w tym Polski.
Wieloletnie badania prowadzone w Polsce, obejmujące okres co najmniej ostatnich 30 lat, pokazują tendencję w kierunku wcześniejszego początku sezonu wegetacyjnego, średnio o 2-3 dni na dziesięć lat. Dla większości obszaru kraju jest ona jednak nieistotna statystycznie, ze względu na duży rozrzut i zmienność dat początku tego sezonu w poszczególnych latach.
Natomiast w opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń początek ochrony ubezpieczeniowej dla ryzyka przymrozków wiosennych, rozpoczynający się 15 kwietnia, jest optymalny, biorąc pod uwagę polskie warunki klimatyczne. W przypadku upraw jarych wcześniejszy wysiew nasion nie gwarantuje wschodów roślin w przewidzianym terminie, ponieważ oprócz temperatury powietrza czynnikiem determinującym wzrost roślin są również odpowiednia temperatura i wilgotność gleby. Z kolei w przypadku upraw ozimych charakteryzujących się dobrą kondycją, przymrozki wiosenne występujące w marcu i na początku kwietnia nie powinny wyrządzić szkód. Również w przypadku ogromnej większości sadów i plantacji owoców jagodowych okres kwitnienia, czyli największej ekspozycji na szkody powodowane przez przymrozki wiosenne, przypada na drugą połowę kwietnia i początek maja.
Niezależnie od powyższego uprzejmie informuję Pana Prezesa, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisało w ramach konkursu GOSPOSTRATEG z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju umowę na realizację projektu pt.: „Ubezpieczenia gospodarcze w holistycznym zarządzaniu ryzykiem w rolnictwie zorientowanym na zrównoważenie, wdrażanie innowacji i technologii oraz przeciwdziałanie zmianom klimatu”.
Celem głównym projektu jest zaproponowanie rozwiązań zwiększających efektywność i racjonalność wydatkowania środków budżetowych w oferowane już obecnie polskim rolnikom produkty ubezpieczeniowe i poszerzenie ich listy, które po pilotażu w praktyce będą mogły stanowić podstawę do dokonania nowelizacji istniejących regulacji prawno-administracyjnych oraz wdrożenia nowych norm z tego zakresu. Zaprojektowane produkty ubezpieczeniowe staną się składnikiem szerszej konstrukcji systemu holistycznego zarządzania ryzykiem w polskim rolnictwie. Powyższe cele osiągnie się w trzyletnim okresie, realizując w nim trzy zadania, których wspólną częścią będzie proces stopniowego dochodzenia do nadającego się do praktycznego wdrożenia zestawu pięciu produktów ubezpieczeniowych. Będzie on składał się z aktualizacji bieżącej oferty, instrumentów stabilizowania przychodów, ubezpieczania nadwyżek i dochodów, kontraktów indeksowych oraz alternatywnych schematów subsydiowania krajowych ubezpieczeń rolnych.
