UE zaostrza kurs wobec Rosji i Białorusi – nowe cła na nawozy i produkty rolne

W czwartek Parlament Europejski przegłosował nowe regulacje mające na celu ograniczenie importu nawozów i wybranych produktów rolnych z Rosji i Białorusi. Nowe przepisy zakładają znaczące podniesienie ceł, co ma pomóc Unii Europejskiej w zmniejszeniu zależności od surowców pochodzących z tych dwóch państw, a także ograniczyć finansowanie rosyjskiej machiny wojennej.

Zgodnie z przyjętym wnioskiem Komisji Europejskiej, UE zwiększy o 50% cła na rosyjskie i białoruskie produkty rolne, które dotychczas nie były objęte dodatkowymi opłatami. Obejmie to m.in. cukier, ocet, mąkę oraz pasze dla zwierząt.

Szczególną uwagę poświęcono nawozom – kluczowemu elementowi europejskiego rolnictwa. Od 2025 roku cła na nawozy mają wynosić 6,5% oraz od 40 do 45 euro za tonę, a do 2028 roku wzrosnąć aż do 430 euro za tonę. Tak znaczne podwyżki mają nie tylko zniechęcić do importu z Rosji i Białorusi, ale również zachęcić do rozwoju krajowej produkcji nawozów w państwach członkowskich.

Posłowie podkreślają, że decyzja ta ma również wymiar geopolityczny. Dochody z eksportu nawozów z Rosji i Białorusi są uznawane za jedno ze źródeł finansowania wojny przeciwko Ukrainie. Jak zaznaczyła Inese Vaidere, stała sprawozdawczyni ds. Rosji z frakcji EPL, „nie do przyjęcia jest fakt, że trzy lata po rozpoczęciu przez Rosję wojny na pełną skalę, UE nadal kupuje krytyczne produkty w dużych ilościach.”

Vaidere podkreśliła również, że rozporządzenie daje unijnym rolnikom czas na dostosowanie się do zmian, jednocześnie mobilizując europejski przemysł nawozowy do odnowy i zwiększenia produkcji.

Nowe przepisy nakładają na Komisję Europejską obowiązek stałego monitorowania sytuacji na rynku, w tym wzrostu cen i ewentualnych negatywnych skutków dla sektora rolnego. W razie potrzeby Komisja ma podejmować działania łagodzące.

Rozporządzenie zostało przyjęte zdecydowaną większością głosów – 411 posłów było za, 100 przeciw, a 78 wstrzymało się od głosu. Po zatwierdzeniu przez Parlament, regulacja trafi do Rady UE, która musi ją formalnie przyjąć. Po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE, rozporządzenie wejdzie w życie. W przypadku większości produktów rolnych nowe cła zaczną obowiązywać po czterech tygodniach od daty wejścia w życie przepisów.

Import nawozów z Rosji do Unii Europejskiej wzrósł znacząco w latach 2023–2024, co uwidoczniło wysoką zależność UE od rosyjskich surowców. Komisja Europejska ostrzega, że ta sytuacja może zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu Wspólnoty oraz uczynić ją podatną na presję polityczną ze strony Rosji.

Decyzja Parlamentu Europejskiego stanowi więc nie tylko krok w kierunku uniezależnienia się od wschodnich dostawców, ale także wyraz solidarności z Ukrainą i dążenia do wzmocnienia wewnętrznego bezpieczeństwa gospodarczego Unii.