Nawożenie sadu borem – co powinniśmy wiedzieć?
Jak podają liczne badania, gleby zlokalizowane na terytorium naszego kraju odznaczają się stosunkowo niską zawartością boru będącego w formie dostępnej dla roślin. Z tego względu, pierwiastek ten powinien być regularnie uzupełnianiu w glebie, tak aby móc zachować prawidłowy wzrost i rozwój roślin sadowniczych. Co powinniśmy wiedzieć o borze, jak wpływa na plonowanie roślin oraz jak go stosować?
Bor to pierwiastek śladowy będący niezbędnym półmetalem do prawidłowego rozwoju przedstawicieli fauny i flory. U roślin w głównej mierze odpowiada za transport związków organicznych w łyku, wpływa na prawidłowy wzrost łagiewki pyłkowej, a więc uczestniczy w procesie tworzenia się kwiatów, a także owoców. Ponadto wpływa na poprawę procesu krzewienia się i pobudza rozwój bakterii nitryfikacyjnych w glebie, co przekłada się na zwiększone występowanie przyswajalnego formy azotu w podłożu. Bor odznacza się niezwykle słabym przemieszczaniem się w roślinie. W przyrodzie pierwiastek ten występuję najczęściej jako związki zwane borokrzemiany, które są bardzo odporne na wietrzenie. Nie stanowią one związków dostępnych dla roślin, dlatego pozostawione w glebie są w dużej mierze bezużyteczne. Bor znajdujący się w związkach organicznych podczas ulegania procesom mineralizacji, jest przyswajalny przez rośliny.
Na zawartość dostępnego w glebie boru wpływa przede wszystkim jej skład granulometryczny. Skała macierzysta z której została stworzona gleba ma niezwykle istotny wpływ na ilość boru w glebie. Dla przykładu, gleby gliniaste są bardziej zasobne w ten pierwiastek niż podłoże piaszczyste. Ma to związek z udziałem części spławianych w glebie oraz koloidów próchnicy. Można przyjąć założenie, że wraz z ich wzrostem zawartości w podłożu, wzrasta również zawartość boru.
Niedobór boru u roślin sadowniczych objawia się głównie zamieraniem kwiatów, rdzawieniem oraz pękaniem skórki owoców. W niektórych przypadkach wpływa również na niepoprawne powstawanie miąższu, a ogólna odporność plonów na niesprzyjające warunki podczas rozwoju oraz przechowywanie stanowczo się obniża. Dodatkowo niedobory boru powodują pogorszenie się smaku owoców, co ma związek z brakiem wystarczającej ilości wytworzonych w nich cukrów oraz kwasów tłuszczowych. U osobników odznaczających się niedostatkiem tego pierwiastka można zaobserwować również zwężanie się i kruszenie liści, hamowanie wzrostu pędów, a także łuszczenie i odpadanie kory.
Pobieraniu boru z podłoża sprzyja zachowanie odpowiedniego odczynu gleby. Stanowiska odznaczające się kwaśnym odczynem są bardziej narażone na wymywanie tego pierwiastka, natomiast w glebach zasadowych pobieranie tego pierwiastka jest znacznie utrudnione. Utrzymywanie pH od 5,5 do 6,5 w glebie pomoże wpływać pozytywnie na pobieranie boru przez roślin. Dodatkowo, odpowiednia wilgotność podłoża, zbliżona do polowej pojemności wodnej, znacznie ułatwi wnikanie tego pierwiastka do korzeni roślin sadowniczych.
Zabieg uzupełniania boru w glebie możemy przeprowadzić stosując zarówno nawozy dolistnie, jak i doglebowo. Warto jednak pamiętać, że dostarczanie boru za pośrednictwem blaszek liściowych skutkuje brakiem wchłaniania go przez system korzeniowy roślin, co znacznie utrudnia jego transport w jej organizmie. Jeśli jednak koniecznie chcemy przeprowadzić dolistne nawożenie borem, wykonajmy je w fazie białego lub różowego pąka, pełni kwitnienia, opadania płatków oraz na początku wzrostu zawiązków. W przypadku sadów, w których zaobserwowano nasilone niedobory boru w trakcie poprzedniego sezonu możemy dokonać aplikacji nawozu jedno- lub dwukrotnie w okresie wzrostu owoców. Największym zapotrzebowaniem na bor w naszych szerokościach geograficznych odznaczają się takie drzewa owocowe jak śliwy, jabłonie, grusze, a także inne rośliny sadownicze np. orzech włoski.
Znacznie lepszym rozwiązaniem będzie więc zastosowanie odpowiedniego nawozu zawierającego ten cenny pierwiastek i dostosowanego do warunków upraw roślin sadowniczych. Przed wykonaniem tego zabiegu pielęgnacyjnego, warto dokonać obserwacji stanu gleby, ponieważ pozwoli nam to na dostosowanie odpowiedniej ilości dawki pierwiastka. Warto pamiętać, że bor stosujemy tylko w przypadku jego widocznego niedoboru – zastosowanie nawozu z tym pierwiastkiem w momencie jego prawidłowego poziomu w roślinie może skutkować pojawianiem się mało apetycznych plam pod skórnych oraz zmniejszeniem wielkości owoców. Stosowanie nawozów zawierających bor w sposób doglebowy wykonujemy zazwyczaj w przypadku bardzo dużego niedoboru tego pierwiastka w glebie. Do oceny prawidłowych stosunków mikro i makroelementów gleby najlepiej sięgnąć po poradę specjalisty, który pomoże dobrać odpowiedni program nawożenia, tak aby nasz sad mógł cieszyć się zdrowymi i obfitymi plonami.
