Sadzenie sadu na glebie wcześniej wykorzystywanej sadowniczo zdarza się coraz częściej. Gdy jabłonie sadzone są po jabłoniach zaznacza się zjawisko zmęczenia gleby. Nie zawsze można wyłączyć stanowisko na kilka lat, aby pozwolić glebie „wypocząć”, ale można i trzeba ograniczać występowanie niekorzystnych zjawisk spowodowanych chorobą replantacji. Czynnikami, które ją powodują to: nagromadzenie patogenów, szkodliwych mikroorganizmów, toksyn i wydzielin korzeniowych, zła struktura gleby, nieodpowiedni odczyn i inne. Drzewka owocowe posadzone w takiej glebie słabo rosną, mają niewykształcony system korzeniowy, gorzej i później o 2, 3 lata owocują.
Nie ma w Polsce zarejestrowanych środków pomocnych w niwelowaniu skutków choroby replantacji. W uprawie truskawek można jedynie zastosować Basamid 97 GR i Nemasol 510 SL do odkażania gleby przed założeniem plantacji.
Profesor Piotr Sobiczewski z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach podaje wyniki amerykańskich badań, według których doskonałe rezultaty w przywracaniu naturalnej równowagi w glebie daje uprawa pszenicy. Zwiększa ona wzrost jabłoni, poprawia rozwój bryły korzeniowej i niweluje zakażenia korzeni przez szkodliwe bakterie. Z badań wynika, że nie wszystkie odmiany pszenicy w równym stopniu ograniczały występowanie choroby replantacji i różnie działały na drobnoustroje glebowe i nicienie. Należałoby określić w polskich warunkach, które z naszych odmian są najskuteczniejsze w walce ze zmęczeniem gleby. Pszenżyto również ma właściwości fitosanitarne.
Dobre działanie wykazują rośliny kapustowate. Okazuje się, że posypując zmęczona glebę mączką ze zmielonych ziaren rzepaku odmiany Darf Essex można zwiększyć wzrost drzew jabłoni, ilość azotu, fosforu i siarki w liściach. Liczebność patogenów glebowych znacząco zmniejszała się po jej zastosowaniu. Szczególnie dobre efekty daje gorczyca biała wysiewana jako przedplon oraz rozsypana w formie mączki.
Najlepsze efekty w walce ze zmęczeniem gleby przyniesie integracja wielu metod, np. uprawa pszenicy i kapustowatych oraz dodanie mączki z nasion.
Źródło: wykład prof. Piotr Sobiczewski, IO wygłoszony podczas MTAS
